Timofeyev i Postupkin przeciwko Rosji

Administracyjny nadzór nad niebezpiecznymi więźniami po opuszczeniu przez nich zakładu karnego był raczej środkiem zapobiegawczym niż karą – wyrok ETPC z 19.01.2021 r. w sprawie Timofeyev i Postupkin przeciwko Rosji (skargi nr 45431/14 i 22769/15);

- jednomyślnie: Naruszenie art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu: pomoc prawna z urzędu) Konwencji w stosunku do pana Timofeyeva;

- większością  (6 głosów do 1): Brak naruszenia art. 2 Protokołu Nr 4 (swoboda przemieszczania się) Konwencji w stosunku do pana Postupkina.

Sprawa dotyczyła nadzoru administracyjnego nad skarżącymi po odbyciu przez nich kar pozbawienia wolności.

Trybunał uznał, że niemożliwość pana Timofeyeva do uzyskania pomocy prawnej z urzędu w celu zagwarantowania mu obrońcy musiała go postawić w znacząco niekorzystnej sytuacji w stosunku do drugiej strony (reprezentowanej przez zakład penitencjarny) oraz prokuratora w toku całego postępowania.

Trybunał zauważył, że pan Timofeyev, który nie miał ani doświadczenia ani specjalistycznej wiedzy na temat prawa, wspomniał o swoich problemach i domagał się od sądu ustanowienia obrońcy wskazując na swoje problemy finansowe.

Trybunał również orzekł, że nadzór administracyjny zastosowany w zakresie do pana Postupkina był proporcjonalny w stosunku do poszukiwanego celu, to jest zapobiegania przestępczości. Zauważył, że w tamtym czasie przepisy szczegółowo opisywały kategorie osób dotkniętych nadzorem administracyjnych i opierały się na obiektywnych kryteriach nie podlegających marginesowi oceny sądów krajowych w zakresie osób objętych takimi środkami zapobiegawczymi.

Trybunał oddalił skargę pana Timofeyeva pod art. 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) Konwencji, wskazując, że obowiązki i ograniczenia nałożone na niego w ramach nadzoru administracyjnego nie doprowadziły do „kary” i powinny być postrzegane jako środki zapobiegawcze, do których zasada braku retroaktywności ustanowiona w tych przepisach nie znajdowała zastosowania. Uznał również, że nałożenie przedmiotowego środka na pana Postupkina nie było równoznaczne z ukaraniem go w postępowaniu karnym w rozumieniu art. 4 Protokołu 7 Konwencji i oddalił jego skargę.