Trybunał stwierdza naruszenie Artykułów 5
i 18 oraz wzywa do natychmiastowego wypuszczenia pana Kavali, biznesmena oraz
obrońcy praw człowieka zamkniętego w zakładzie karnym – wyrok ETPC z 10.12.2019
r. w sprawie Kavala
przeciwko Turcji (skarga nr 28749/18); jednomyślnie:
Naruszenie Artykułu 5 ust. 1 (prawo do
wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji, oraz Naruszenie Artykułu 5
ust. 4 (prawo do odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd
legalności pozbawienia wolności);
6 głosami do 1 – Naruszenie Artykułu 18
(granice stosowania ograniczeń praw) w związku z Artykułem 5 ust. 1, a także że
wskazane państwo ma przedsięwziąć wszystkie środki aby zakończyć pozbawienie wolności
skarżącego i zagwarantować jego natychmiastowe uwolnienie.
W tej sprawie, pan Kavala, biznesmen,
który był zaangażowany w zakładanie wielu organizacji pozarządowych oraz ruchów
społeczeństwa obywatelskiego, które są aktywne w promowaniu i ochronie praw
człowieka, wskazywał, że jego zatrzymanie oraz areszt były nieuzasadnione. Trybunał
zauważył, że pan Kavala został aresztowany na podstawie „mocnego podejrzenia”
popełnienia dwóch przestępstw: usiłowania obalenia rządu oraz usiłowania
obalenia porządku konstytucyjnego siłą lub przemocą.
Trybunał uznał, że władze nie mogły
wykazać, aby zastosowanie i przedłużanie aresztu wobec skarżącego było usprawiedliwione
uzasadnionym podejrzeniem opartym na obiektywnej ocenie przypisanych mu czynów.
Również zauważył, że ten środek został zasadniczo oparty nie tylko na czynach,
które nie mogły rozsądnie zostać uznane za czyn zabroniony prawem krajowym, ale
także na czynach, które były szeroko związane z wykonywaniem praw
gwarantowanych art. 10 i 11 Konwencji, a także że te czyny nie miały przemocowego
charakteru. Z uwagi na brak ustaleń faktycznych, informacji czy dowodów
wskazujących na to, że pan Kavala był zaangażowany w działalność przestępczą,
nie mógł być rozsądnie podejrzany o usiłowanie obalenia rządu siłą lub
przemocą. W związku z całkowitą długością rozpoznania przez Trybunał Konstytucyjny
legalności w kontekście skargi indywidualnej skarżącego oraz przedmiotu
rozpoznania, ETPC stwierdził, że postępowanie, w którym Turecki Trybunał
Konstytucyjny orzekał o zgodności z prawem aresztu skarżącego nie mogło być
uznane za zgodne z wymogiem szybkości przewidzianym w art. 5 ust. 4 Konwencji. W
końcu, Trybunał uznał, że mając na względzie materiał zgromadzony w sprawie,
zostało ustalone ponad wszelką wątpliwość, że skarżone w sprawie środki służyły
ostatecznemu celowi, sprzecznemu z art. 18, a mianowicie zmuszeniu pana Kavali
oraz wraz z nim wszystkich obrońców praw człowieka do milczenia. W
konsekwencji, mając na względzie szczególne okoliczności sprawy oraz podstawy
na jakich oparto ustalenia naruszenia, Trybunał stwierdził, że rząd powinien
przedsięwziąć wszelkie środki aby zakończyć pozbawienie wolności skarżącego i
zapewnić jego natychmiastowe uwolnienie.