O.S.A. i Inni przeciwko Grecji

Skarżący osadzenie w ośrodku Vial na wyspie Kos nie mogli odwołać się od decyzji nakazujących ich wydalenie – wyrok ETPC z 21.3.2019 r. w sprawie O.S.A. i Inni przeciwko Grecji (skarga nr 39065/16); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 5 ust. 4 (prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności) Konwencji oraz

Brak naruszenia Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania).

Sprawa dotyczyła warunków osadzenia skarżących w ośrodku Vial na wyspie Kos oraz problemów z legalnością ich aresztowania, kontroli sądu w ich sprawie oraz podanej im informacji.

Trybunał uznał, że w okolicznościach sprawy, skarżący nie mieli dostępu do środków odwoławczych, na mocy których mogliby zakwestionować decyzje nakazujące ich wydalenie oraz przedłużenie ich aresztu. Skarżący byli Afgańczykami, którzy rozumieli tylko w języku Farsi oraz nie mieli żadnych prawników, którzy by ich reprezentowali. Wydane im przez władze dokumenty były napisane w języku greckim oraz nie precyzowały, który sąd administracyjny był właściwy do rozpoznania odwołania.

Mart i Inni przeciwko Turcji

Trzy osoby skazane w postępowaniu karnym za działalność objętą wolnością wypowiedzi: naruszenie Artykułu 10 – wyrok ETPC z 19.3.2019 r. w sprawie Mart i Inni przeciwko Turcji (skarga nr 57031/10); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania trzech osób w postępowaniu karnym za rozpowszechnianie propagandy na rzecz nielegalnej organizacji (Marksistowsko-Leninowska Partia Komunistyczna, MLPK).

Trybunał zauważył, że uzasadniając wyrok, sąd turecki stwierdził w szczególności, że skarżący czytali periodyki Atılım oraz Özgür Gençlik, a także śpiewali slogany i pokazywali banery i plakaty na demonstracjach oraz że posiadali w domach książki, periodyki i dokumenty związane z MLPK.

Trybunał uznał, że skazanie skarżących zostało oparte na działalności objętej wykonywaniem prawa do wolności wypowiedzi oraz zauważył, że doszło do ingerencji w to prawo. W opinii ETPC, sądy krajowe nie wskazały odpowiednich ani wystarczających przyczyn uzasadniających tą ingerencję. Sądy nie oceniły treści artykułów opublikowanych w tych periodykach, ani wyśpiewywanych sloganów, czy też plakatów i flag, ani publikacji czy dokumentów znalezionych w ich domach. W konsekwencji, nie wskazały wystarczającego wyjaśnienia, czy przedmiotowa działalność mogła być postrzegana jako nawołująca do przemocy, oporu zbrojnego, powstania czy też stanowiła mowę nienawiści – a więc elementów, które w ocenie Trybunału powinny być brane pod uwagę. W konsekwencji, Trybunał uznał, że nie było możliwe ustalenie, na podstawie orzeczeń sądów krajowych, jak wykonały swoje zadanie wyważenia między wolnością wypowiedzi skarżących a poszukiwanym celem ingerencji. Dlatego ingerencja nie odpowiadała naglącej społecznej potrzebie, nie była proporcjonalna do poszukiwanego celu ani nie była konieczna w demokratycznym społeczeństwie.

Høiness przeciwko Norwegii

Odmowa sądów krajowych pociągnięcia do odpowiedzialności forum internetowego za anonimowe komentarze nie stanowiła naruszenia Artykułu 8 – wyrok ETPC z 19.3.2019 r. w sprawie Høiness przeciwko Norwegii (skarga nr 43624/14); jednomyślnie:

Brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła odmowy sądów krajowych pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej forum internetowego po opublikowaniu na nim wulgarnych komentarzy na temat pani Høiness.

Trybunał uznał w szczególności, że sądy krajowe działały w ramach marginesu oceny poszukując możliwości wyważenia między prawami pani Høiness pod Artykułem 8 oraz konkurującym prawem do wolności wypowiedzi pod Artykułem 10 portalu newsowego oraz bycia gospodarzem forum debaty. Dodatkowo, orzeczenia sądów krajowych co do kosztów postępowania przyznane pozwanym nie naruszyły same w sobie Artykułu 8.

Drėlingas przeciwko Litwie

Brak naruszenia praw byłego sowieckiego funkcjonariusza służby bezpieczeństwa uznanego winnym ludobójstwa – wyrok ETPC z 12.3.2019 r. w sprawie Drėlingas przeciwko Litwie (skarga nr 28859/16); 5 głosami do 2:

Brak naruszenia Artykułu 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania skarżącego za ludobójstwo z uwagi na udział w 1956 r. w operacji zatrzymania dwóch partyzantów, którzy opierali się sowieckiemu prawu.

Trybunał uznał, że litewski Sąd Najwyższy rozwiązał już wcześniej istniejące rozbieżności w krajowej praktyce co do postępowań dotyczących ludobójstwa. Te rozbieżności doprowadziły Trybunał do stwierdzenia naruszenia w podobnej sprawie Vasiliauskas przeciwko Litwie w 2015 r. W szczególności, Sąd Najwyższy wyjaśnił dlaczego partyzanci, którzy opierali się sowieckiemu prawu mogli być uznani za ważną część narodu i w ten sposób uzyskać ochronę międzynarodową zawartą w Artykule II Konwencji ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa w czasie tamtych zdarzeń. Skarżący był świadomy że w latach 50tych mógł zostać oskarżony o ludobójstwo a jego skazanie było przewidywalne. Dlatego nie doszło do naruszenia Konwencji.

Ali Gürbüz przeciwko Turcji

Liczne postępowania karne przeciwko właścicielowi gazety za publikowanie nieznaczących oświadczeń dla nielegalnych organizacji: naruszenie – wyrok ETPC z 12.3.2019 r. w sprawie Ali Gürbüz przeciwko Turcji (skargi nr 52497/08, 6741/12, 7110/12, 15056/12, 15057/12 oraz 15059/12); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji.

Sprawa dotyczyła siedmiu postępowań karnych przeciwko skarżącemu za opublikowanie w dzienniku Ülkede Özgür Gündem oświadczeń liderów organizacji określanych jako terrorystyczne przez tureckie prawo. Został uniewinniony po postępowaniach, które trwały do 5 do 7 lat mimo że nie był tymczasowo aresztowany.

Trybunał stwierdził, że postępowanie karne było systematycznie podejmowane, pomimo treści artykułów. Zawierały bowiem nic nieznaczące wiadomości, takie jak życzenia bożonarodzeniowe, które nie wzywały do nienawiści, oporu zbrojnego czy powstania, ani nie stanowiły mowy nienawiści, co powinno być podstawowym czynnikiem do rozważenia.

Trybunał uznał w szczególności, że te postępowania zawierały w sobie właściwe i skuteczne ograniczenie pomimo ostatecznego uniewinnienia.  Stanowiły nacisk na skarżącego przez znaczący okres czasu, a strach bycia skazanym w sposób nieunikniony sprawił, że jako profesjonalny dziennikarz, poddał się autocenzurze.

Trybunał następnie stwierdził, że podejmowanie tych postępowań karnych mogło być postrzegane jako reakcja władz mająca na celu stłumić, zgodnie z prawem karnym, publikowanie oświadczeń liderów organizacji określanych przez prawo tureckie jako terrorystyczne, bez odniesienia do ich treści, nawet jeśli mogły być postrzegane jako przyczyniające się do publicznej debaty w kwestiach mających znaczenie dla interesu ogółu. Trybunał wyjaśnił, w związku z tym, że środki przymusu automatycznie podjęte przeciwko właścicielom mediów, bez rozważenia intencji czy też praw społeczeństwa do bycia poinformowanym czy tez innych poglądów na konfliktową sytuację, nie były do pogodzenia z wolnością do otrzymywania i dzielenia się informacjami czy poglądami.

W końcu Trybunał doszedł do wniosku, że utrzymanie, przez znaczny czas, wielu postępowań karnych przeciwko skarżącemu, nie odpowiadał społecznej naglącej potrzebie ani nie był proporcjonalny do poszukiwanego celu (ochrona bezpieczeństwa narodowego oraz integralności terytorialnej) oraz nie było konieczne w demokratycznym społeczeństwie.

Guðmundur Andri Ástráðsson przeciwko Islandii

Powołanie sędziów do nowego islandzkiego Sądu Apelacyjnego naruszyło zasadę sądu ustanowionego ustawą – wyrok ETPC z 12.3.2019 r. w sprawie Guðmundur Andri Ástráðsson przeciwko Islandii (skarga nr 26374/18); 5 głosami do 2:

Naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do sądu ustanowionego ustawą) Konwencji.

Jednomyślnie – nie istnieje potrzeba oceny pozostałych zarzutów pod Artykułem 6 ust. 1 (prawo do niezależnego i bezstronnego sądu).

Sprawa dotyczyła zarzutów skarżącego, że nowy islandzki Sąd Apelacyjny (Landsréttur) nie był ustanowiony ustawą. Trybunał uznał w szczególności, że proces w jaki sędzia został powołany do Sądu Apelacyjnego doprowadził do oczywistego naruszenia obowiązujących wówczas reguł. Chodziło o to, że w procedurze naboru Komisja Ewaluacyjna wyznaczyła 15 najlepszych kandydatów na stanowiska sędziów. Minister Sprawiedliwości zmieniła ten wybór wymieniając czterech sędziów z pierwszej 15stki na tych którzy zajęli późniejsze miejsca. Lista MS została zaakceptowana przez Parlament, a następnie Prezydent zaprzysiągł sędziów. Czterech niewybranych kandydatów na sędziów otrzymało zadośćuczynienia po procesach sądowych, jednakże nie zostali dopuszczeni do orzekania. Skarżący, oskarżony o prowadzenie samochodu bez uprawnień oraz pod wpływem narkotyków zarzucał, że postępowania karne było nierzetelne z uwagi na to, że w składzie SA uczestniczył sędzia, który nie znalazł się w najlepszej 15stce komisji ewaluacyjnej. Podzielił to stanowisko ETPC, wskazując, że proces, w którym uczestniczył ten sędzia stanowił wyraźne naruszenie przepisów obowiązujących w tamtym czasie. .Nastąpiło to ze szkodą dla przekonania, że sądownictwo w demokratycznym społeczeństwie musi inspirować ogół społeczeństwa i naruszyło istotę zasady, że sąd musi być ustanowiony ustawą.

Petukhov przeciwko Ukrainie (nr 2)

Ukraina powinna zreformować swój system kontroli kar dożywotniego pozbawienia wolności – wyrok ETPC z 12.3.2019 r. w sprawie Petukhov przeciwko Ukrainie (nr 2) (skarga nr 41216/13)

Sprawa dotyczyła skargi osadzonego, że prawo ukraińskiego nie przewidywało warunkowego przedterminowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności dla osób, którym wymierzono karę dożywotniego pozbawienia wolności.

Jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji z uwagi na to, że pan Petukhov nie miał szans warunkowego przedterminowego zwolnienia ani zrewidowania kary dożywotniego pozbawienia wolności.

W szczególności postępowanie o ułaskawienie przez prezydenta, jedyna procedura łagodząca kary dożywotniego pozbawienia wolności na Ukrainie, nie została jasno sformułowana, ani nie miała gwarancji procesowych przeciw nadużyciom.

Dodatkowo, warunki osadzenia skazanych na karę dożywotniego pozbawienia wolności na Urkainie uniemożliwiało im pełną resocjalizację a władzom nie dawały możliwości prawdziwej oceny ich kary. Biorąc pod uwagę systemowy charakter problem, Trybunał uznał, na podstawie Artykułu 46 (wykonanie wyroków), że Ukraina powinna zreformować swój system kontroli wyroków skazujących na karę dożywotniego pozbawienia wolności przez dokonanie analizy każdej sprawy pod kątem, czy dalsze pozbawienie wolności jest uzasadnione oraz przez umożliwienie skazanym na karę dożywotniego pozbawienia wolności przewidzenia, kiedy i pod jakimi warunkami mogliby ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.

Trybunał również stwierdził, jednomyślnie, kolejne naruszenie Artykułu 3 Konwencji z uwagi na to, że skarżącemu nie zapewniono odpowiedniej opieki medycznej w związku z gruźlicą, na którą chorował od lipca 2010 r.

Rustamzade przeciwko Azerbejdżanowi

Zatrzymanie i aresztowanie studenta za domniemane filmowanie tańca oraz opublikowanie tego w Internecie nie było zgodne z prawem – wyrok ETPC z 7.3.2019 r. w sprawie Rustamzade przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 38239/16);

jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła zatrzymania i aresztowania studenta w 2013 r. za rzekome filmowanie swoich przyjaciół tańczących w parku i opublikowanie video na YouTube. Został oskarżony o chuligaństwo, zakłócanie porządku oraz przestępstwa związane z bronią, które to zarzuty w międzyczasie zostały dodane. W konsekwencji, wymierzono mu kare 8 lat pozbawienia wolności.

Trybunał stwierdził, że fakty, na których oparły się sądy krajowe nie mogły być rozsądnie postrzegane jako stanowiące czyn zabronione przewidziany w prawie krajowym ani tak interpretowane przez sądy. Pan Rustamzade został więc zatrzymany i aresztowany bez uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego.

Sallusti przeciwko Włochom

Skazanie znanego włoskiego dziennikarza za zniesławienie i wymierzenie mu kary pozbawienia wolności było „oczywiście nieproporcjonalne” – wyrok ETPC z 7.3.2019 r. w sprawie Sallusti przeciwko Włochom (skarga nr 22350/13); jedomyślnie:

Naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła dziennikarza, Alessandro Sallustiego, który został uznany winnym zniesławienia, a następnie skazany, ukarany grzywną i karą pozbawienia wolności, której część mógł odbyć w ramach aresztu domowego. Sądy krajowe stwierdziły, że publikowane przez niego artykuły fałszywie wskazywały, że 13-letnia dziewczyna została zmuszona do aborcji przez jej rodziców oraz sędziego rodzinnego, pomimo wyjaśnień w prasie złożonych w przeddzień wyrażenia woli przeprowadzenia aborcji przez dziewczynkę.

Trybunał uznał w szczególności, że pan Sallusti zniszczył honor i prawo do prywatności dziewczynki, jej rodziców oraz sędziego, ale nie istniało uzasadnienie do wymierzenia mu kary pozbawienia wolności. Tego typu kara przekroczyła „konieczną karę” w ramach wolności wypowiedzi skarżącego.

Abdullayev przeciwko Azerbejdżanowi

Odmowa rozpoznania wniosku dowodowego z video bójki w parlamencie naruszyła prawo do rzetelnego procesu – wyrok ETPC z 7.3.2019 r. w sprawie Abdullayev przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 6005/08); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Pozostałe skargi pod Artykułem 3, 5, 6, 9 i 10 oraz Artykułem 2 Protokołu Nr 4 zostały odrzucone jako niedopuszczalne.

Sprawa dotyczyła oskarżenia i skazania byłego posła z uwagi na jego bójkę z innym posłem w czasie sesji parlamentarnej.

Trybunał uznał w szczególności, że odmowa sądów krajowych rozpoznania wniosku dowodowego z nagrania video bez podania uzasadnienia osłabiła rzetelność postępowania.

Uzan i Inni przeciwko Turcji

Zastosowanie środka karnego w postaci zajęcia nieruchomości trzech osób bliskich menedżerów Imarbanku oraz ich dwóch pracowników: naruszenie prawa do własności – wyrok ETPC z 5.3.2019 r. w sprawie Uzan i Inni przeciwko Turcji (skargi nr 19620/05, 41487/05, 17613/08 oraz 19316/08);

Większością głosów w stosunku do Jasmin Paris Uzan oraz Renç Emre Uzan

Jednomyślnie co do Ayla Uzan-Ashaboğlu, Nimet Hülya Talu i Bilge Doğru

Naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności)

Sprawa dotyczyła zastosowania środka karnego w postaci zajęcia nieruchomości skarżących na tej podstawie, że ich bliscy, czy w niektórych przypadkach ich menedżerowie, zostali oskarżeni o sprzeniewierzenie majątku publicznego w sprawach dotyczących ich działalności w banku Türkiye İmar Bankası, który był kontrolowany od 1984 r. przez grupę Uzan i której licencja bankowa została cofnięta, po tym jak zarejestrowała stratę kilku miliardów euro.

Trybunał stwierdził, że tureckie władze nie wyważyły w sposób odpowiedni pomiędzy imperatywami interesu publicznego oraz wymogami ochrony prawa skarżących do poszanowania ich własności.

W uzasadnieniu Trybunał zauważył, że okres ważności przedmiotowych ograniczeń wynosił prawie 10 lat w sprawie jednego skarżącego oraz od 12 do 15 lat w przypadku innych. Trybunał również uznał automatyczny, systemowy oraz nieelastyczny charakter tych środków, podobnie jak szeroki zakres (dwóch skarżących, którzy byli nieletni w tamtym czasie zostali pozbawieni możliwości nabycia szerokiego zasobu dóbr, podczas gdy inni skarżący nie mogli korzystać ze swoich wynagrodzeń, prywatnych samochodów, etc.). W końcu Trybunał odnotował brak dowodów na udział skarżących w jakichkolwiek czynnościach dotyczących oszustwa.

Trybunał podkreślił, że ingerencja w prawa przewidziane Artykulem 1 Protokołu Nr 1 była nieuzasadniona przy braku kontradyktoryjnego postępowania zgodnego z zasadą równości broni. W tym zakresie, zauważył, że skarżący, którzy nie byli stronami postępowania głównego nie mogli skorzystać z przedmiotowych gwarancji procesowych.

Trybunał orzekł, że za wcześnie jeszcze na wydanie orzeczenia co do słusznego zadośćuczynienia.

Bogonosovy przeciwko Rosji

Nierozpoznanie przez sądy sprawy dziadka, który chciał utrzymać kontakty ze swoją wnuczką po jej adopcji doprowadziło do naruszenia Konwencji – wyrok ETPC z 5.3.2019 r. w sprawie Bogonosovy przeciwko Rosji (skarga nr 38201/16); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła dziadka, który chciał utrzymać związki ze swoją wnuczką po tym jak została adoptowana przez inną rodzinę.

Trybunał uznał, że sądy krajowe powinny był rozpoznać jego wniosek o utrzymanie relacji poadopcyjnej ze swoją wnuczkę. Tymczasem zinterpretowały i zastosowały prawo w sposób, które pozbawił go możliwości rozpoznania jego sprawy. W konsekwencji został całkowicie i automatycznie wyłączony z życia swojej wnuczki a jego prawa zostały naruszone.

Šaranović przeciwko Czarnogórze

Zarzuty podejrzanego o morderstwo w odwecie na areszt tymczasowy: w większości niedopuszczalne, jedno naruszenie – wyrok ETPC z 5.3.2019 r. w sprawie Šaranović przeciwko Czarnogórze (skarga nr 31775/16); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 5 ust. 1 lit. c (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła zarzutów skarżącego na jego tymczasowe aresztowanie na 2 i pół roku w Czarnogórze pod zarzutem stania za morderstwem brata lidera serbskiej organizacji przestępczej w 2013 r. Miał rzekomo zlecić morderstwo w odwecie za zamordowanie jego własnego brata w Belgradzie w 2009 r. Skarżący sam został zabity przed swoim domem w 2017 r. a jego żona kontynuowała postępowanie przed Trybunałem.

Trybunał uznał w szczególności, że prawo krajowe dotyczące kontroli aresztowania było jasne, ale nie było stosowane konsekwentnie. Ta niekonsekwencja skutkowała, że nie istniała podstawa prawna dla aresztu skarżącego pomiędzy 16 listopada a 15 grudnia 2014 r. z uwagi na to, że nie dokonano jego kontroli w terminie 30 dni przewidzianym przez prawo.

Sąd Najwyższy od tamtej pory wyjaśnił sytuację, uznając, że obowiązkiem sądów krajowych była kontrola aresztowania w terminie ustawowym. Dodatkowo, z wyjątkiem wskazanego okresu miesiąca, tymczasowy areszt pana Šaranovića był kontrolowany regularnie. Wszystkie jego pozostałe skargi zostały uznane za niedopuszczalne. Nie przyznano mu odszkodowania z uwagi na to, że Trybunał uznał, że stwierdzenie naruszenia za wystarczające.

H.A. i Inni przeciwko Grecji

Nieletni cudzoziemcy bez opieki osadzeni w poniżających warunkach na greckich komisariatach policji: wiele naruszeń – wyrok ETPC z 28.2.2019 r. w sprawie H.A. i Inni przeciwko Grecji (skarga nr 19951/16)

Sprawa dotyczyła umieszczenia 9 imigrantów, nieletnich bez opieki, w różnych komisariatach Policji w Grecji, na okres pomiędzy 21 i 33 dni. Cudzoziemcy byli następnie przewiezieni do ośrodka w Diavacie, a następnie do specjalnych jednostek dla nieletnich.

Trybunał stwierdził jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji z uwagi na warunki osadzenia skarżących na komisariatach policji

Brak naruszenia Artykułu 3 w zakresie warunków osadzenia w ośrodku w Diavacie;

Naruszenie Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) w zw. z Artykułem 3;

Naruszenie Artykułu 5 ust. 1 i 4 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego / praw do odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności).

Trybunał uznał, po pierwsze, że warunki osadzenia, w jakich skarżący byli zatrzymani w różnych komisariatach policji stanowiły poniżające traktowanie i wyjaśnił, że pozbawienie wolności w tych jednostkach mogło skutkować tym, że mogli się poczuć odizolowani od świata zewnętrznego z potencjalnymi negatywnymi konsekwencjami dla ich fizycznego i moralnego zdrowia.

Trybunał również stwierdził, że warunki życia w ośrodku Diavata, który miał bezpieczną strefę dla nieletnich bez opieki, nie przekroczył progu dolegliwości wymaganego do stwierdzenia naruszenia Artykułu 3.  Następnie wskazał, że skarżący nie mieli skutecznego środka odwoławczego.

Po drugie, Trybunał uznał, że umieszczenie skarżących w placówkach granicznych i policyjnych mogło być uznane za pozbawienie wolności, które nie było zgodne z prawem w rozumieniu Artykułu 5 ust. 1. Trybunał również zauważył, że skarżący spędzili kilka tygodni na komisariatach policji zanim Narodowa Służba Solidarności Społęcznej („EKKA”) zaleciła ich umieszczenie w ośrodkach dla nieletnich bez opieki oraz że prokurator z sądu karnego, który był ich kuratorem, nie pozwolił im się skontaktować z adwokatem oraz że nie odwołał się w ich imieniu w celu przerwania ich aresztu na komisariatach policji w celu przyspieszenia ich przeniesienia do odpowiednich jednostek.

Gömi przeciwko Turcji

Tureckie władze muszą zapewnić skarżącemu cierpiącemu na chorobę psychiczną odpowiednie warunki pozbawienia wolności w odpowiedniej jednostce penitencjarnej – wyrok ETPC z 19.2.2019 r. w sprawie Gömi przeciwko Turcji (skarga nr 38704/11); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji.

Sprawa dotyczyła odbywania kary pozbawienia wolności przez skarżącego, który cierpiał na chorobę psychiczną od 2003 r. a aktualnie nie był zdolny podejmowania decyzji w sposób świadomy i inteligentny. Nie był zdolny do jasnej i odpowiedniej oceny faktów. Mając na względzie szczególne okoliczności sprawy oraz nagłą potrzebę aby zakończyć naruszenie Artykułu 3 Konwencji, Trybunał zarządził, że pozwane państwo ma obowiązek, na podstawie Artykułu 46 (moc wiążąca i wykonanie wyroków) zagwarantować, że chroy psychicznie skarżący będzie mieć odpowiednie warunki osadzenia w jednostce zdolnej zapewnić mu odpowiednie leczenie psychiatryczne, podobnie jak stałą opiekę medyczną.

Mammadov i Inni przeciwko Azerbejdżanowi

Wiele naruszeń Konwencji w sprawie tajnego pozbawienia wolności i złego traktowania azerskiego wykładowcy akademickiego – wyrok ETPC z 21.2.2019 r. w sprawie Mammadov i Inni przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 35432/07).

Sprawa dotyczyła azerskiego wykładowcy akademickiego, który skarżył się, że został zatrzymany w 2007 r, przetrzymywany w nierozpoznanej jednostce penitencjarnej przez 24 godziny a następnie skazany na 15 dni aresztu, który odbył w miejscu nieznanym ani jego rodzinie ani adwokatowi. Zarzucał, że był źle traktowany w tym okresie oraz że nie zapewniono mu pomocy medycznej w związku wysokim ciśnieniem, prostatą oraz nadaktywnością tarczycy. Skarżył się również na to, że spędził ponad rok w tymczasowym areszcie bez odpowiedniego uzasadnienia zanim został skazany za zdradę stanu i wymierzono mu karę 10 lat pozbawienia wolności. Zmarł w zakładzie karnym w 2009 r. na atak serca.

Trybunał  4 głosami do 3 stwierdził:

Naruszenie Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji z uwagi na złe traktowanie pana Mammadova między 2 i 17 lutego 2007 r.;

Naruszenie Artykułu 3 Konwencji z uwagi na pozbawienie go opieki medycznej między 2 i 17 lutego 2007 r.;

Naruszenie Artykułu 3 z uwagi na brak skutecznego śledztwo w sprawie zarzutu złego traktowania;

Naruszenie Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) z uwagi na pierwsze 24 godziny jego zatrzymania bez rejestracji;

Naruszenie Artykułu 5 ust. 3 (prawo bycia sądzonym w rozsądnym terminie albo zwolnionym na czas postępowania) z uwagi na zaniechanie władz dania „odpowiednich” i „wystarczających” przyczyn uzasadniających jego tymczasowy areszt między lutym 2007 i czerwcem 2008 r.;

Brak naruszenia Artykułu 2 (prawo do życia) w sprawie jego śmierci w jednostce penitencjarnej;

Naruszenie Artykułu 2 w zakresie zaniechania władz przeprowadzenia skutecznego śledztwa w sprawie jego śmierci.