Tydzień 43 - E.S. przeciwko Austrii

Skazanie za nazwanie Mahometa pedofilem nie naruszyło Artykułu 10 - wyrok ETPC z 25.10.2018 r. w sprawie E.S. przeciwko Austrii (skarga nr 38450/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania skarżącej za dyskredytowanie doktryn religijnych z uwagi na to, że sugerowała, że Mahomet miał tendencje pedofilskie. 

Trybunał uznał w szczególności, że sądy krajowe kompleksowo przeanalizowały szerszy kontekst wypowiedzi skarżącej i starannie wyważyły między jej wolnością wypowiedzi z prawem innych do poszanowania ich uczuć religijnych. Ich orzeczenia służyły uzasadnionemu celowi zachowania pokoju religijnego w Austrii. Stwierdził, że biorąc pod uwagę przedmiotowe oświadczenia jako wykraczające poza dopuszczalne granice obiektywnej debaty oraz klasyfikując je jako obraźliwy atak na proroka Islamu, które mogły wywołać uprzedzenia oraz zagrozić pokojowi religijnemu, sądy krajowe przedstawiły odpowiednie i wystarczające przyczyny. 

Tydzień 43 - Assem Hassan Ali przeciwko Danii

Duńskie sądy w sposób uzasadniony wydaliły Jordańczyka po skazaniu na poważne przestępstwo narkotykowe - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Assem Hassan Ali przeciwko Danii (skarga nr 25593/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła wydalenia z Danii Jordańczyka - ojca sześciorga dzieci narodowości duńskiej. Został deportowany w 2014 r. po skazaniach za przestępstwa narkotykowe.

Trybunału nie przekonano, że najlepszy interes sześciorga dzieci skarżącego  został tak negatywnie dotknięty deportacją, że powinno to przeważyć nad innymi kryteriami, które należy wziąć pod uwagę, jak choćby zapobieganie nieporządkowi lub przestępczości. W końcu, sądy krajowe starannie wyważyły konkurujące interesy i wyraźnie wzięły pod uwagę kryteria ustalone w orzecznictwie Trybunału przy podejmowaniu decyzji o deportacji skarżącego. 

Tydzień 43 - Arrozpide Sarasola i Inni przeciwko Hiszpanii

Odmawiając wzięcia pod uwagę czasu odbytej we Francji kary pozbawienia wolności przez członków organizacji terrorystycznej ETA hiszpańskie władze nie naruszyły Konwencji obliczając karę pozbawienia wolności - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Arrozpide Sarasola i Inni przeciwko Hiszpanii (skarga nr 65101/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo dostępu do sądu) Konwencji, brak naruszenia Artykułu 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) oraz brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła obliczenia maksymalnej długości kary pozbawienia wolności do odbycia w Hiszpanii przez członków organizacji terrorystycznej ETA oraz kwestii, czy czas odbytej kary we Francji powinien zostać wzięty pod uwagę.  

Trybunał zauważył, że orzeczenia hiszpańskiego TK uznania za niedopuszczalne skarg konstytucyjnych złożonych od wyroków SN zostały oparte na niewyczerpaniu zwykłych środków krajowych. Jednakże, mając na względzie, że SN wcześniej uznał działania skarżących w tym zakresie za niedopuszczalne jako niemające związku i dodatkowo zawiadomił o swoich orzeczeniach po 30 dniach do ich zaskarżenia, odrzucenie sprawy przez TK należy uznać jako powodujące brak pewności prawa. 

Trybunał zauważył, mimo to, że orzeczenia SN nie zmieniły maksymalnej długości całkowitej kary pozbawienia wolności, który zawsze była określona na 30 lat. Rozbieżności między różnymi sądami dotyczące możliwości połączenia wyroków trwały tylko 10 miesięcy, do wydania przez SN uchwały negatywnie rozstrzygającej tę kwestię. Rozwiązania przyjęte w sprawach skarżących głównie opierały się na przedmiotowej uchwale. Dlatego nie doszło do naruszenia Artykułu 7. Wreszcie, biorąc pod uwagę, że przedmiotowe orzeczenia nie doprowadziły do zmiany kar, przedmiotowa długość kary pozbawienia wolności nie może być postrzegana jako niemożliwa do przewidzenia czy bezprawna w rozumieniu Artykułu 5 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 43 - Guerni przeciwko Belgii

Posłużenie się tajnymi agentami żeby rozpracować sieć przemytu narkotyków: brak naruszenia prawa do obrony - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Guerni przeciwko Belgii (skarga nr 19291/07); 6 głosami do 1: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w zakresie użycia tajnych metod śledczych; brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 i 3 lit. d (prawo do przesłuchania świadków) Konwencji w zakresie braku możliwości przesłuchania informatora lub tajnego agenta lub spowodowania ich przesłuchania. 

Sprawa dotyczyła postępowania karnego skutkującego skazaniem skarżącego za przemyt narkotyków. W toku śledztwa, policja została uprawniona do skorzystania z usług informatora oraz tajnego agenta udającego nabywcę. 

Trybunał stwierdził w szczególności, że pomimo nieobecności ram prawnych, analiza legalności tajnej operacji dokonana przez sądy zapewniła właściwe gwarancje i nic nie świadczyło o tym, że prawa skarżącego do obrony zostały naruszone. Sądy uznały, na podstawie wiarygodnego materiału dowodowego w sprawie, łącznie z wyjaśnieniami skarżącego oraz innymi wyjaśnieniami innych oskarżonych, że zamiar przywozu narkotyków poprzedzał zaangażowanie informatora oraz tajnego agenta i ci ostatni nie wywarli żadnej presji w tym zakresie. Trybunał również uznał, że odmowa sądów krajowych przesłuchania informatora oraz tajnego agenta na tej podstawie, że takie przesłuchanie nie było konieczne dla ustalenia prawdy, była właściwie uzasadniona. Dlatego nie zauważył żadnej arbitralności i stwierdził, że obrona korzystała z wystarczających gwarancji procesowych aby zapewnić rzetelność procesu. 

Tydzień 43 - Levakovic przeciwko Danii

Duńskie sądy dały „odpowiednie i wystarczające” przyczyny dla wydalenia skazanego imigranta - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Levakovic przeciwko Danii (skarga nr 7841/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła decyzji o wydaleniu skarżącego do Chorwacji, z którą nie ma związków poza narodowością, po tym jak został skazany za przestępstwa popełnione w Danii, gdzie mieszkał większość swojego życia. 

Trybunał uznał, że sądy krajowe dokonały kompleksowej oceny właściwości osobistej sytuacji skarżącego, ważąc konkurujące interesy oraz biorąc pod uwagę orzecznictwo strasburskie. 

Sądy krajowe były świadome, że bardzo mocne przyczyny były konieczne do uzasadnienia wydalenia imigranta, który mieszkał w Danii od bardzo długiego czasu, ale stwierdziły, że jego przestępstwa były na tyle poważne aby zastosować taki środek. Sądy ustaliły, że nie miał dzieci, których interesy należałoby wziąć pod uwagę oraz że był słabo zintegrowany ze społeczeństwem, jako że z przestępstw uczynił sobie źródło utrzymania i pokazał brak woli przestrzegania duńskiego prawa. Władze krajowe oparły więc swoje decyzje na wystarczających i odpowiednich przyczynach, a jego romskie pochodzenie nie miało na nie wpływu. 

Tydzień 43 - S., V. i A. przeciwko Danii

Prewencyjne aresztowanie kibiców nie naruszyło Konwencji - wyrok ETPC z 22.10.2018 r. w sprawie S., V. i A. przeciwko Danii (Wielka Izba) (skargi nr 35553/12, 36678/12 i 36711/12);  15 głosami do 2: brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła prewencyjnego aresztowania skarżących w dniu 10 października 2009 r. na ponad 7 godzin przebywających w Kopenhadze z uwagi na mecz piłkarski między Danią a Szwecją. Władze aresztowały skarżących aby zapobiec chuligańskiej przemocy. Skarżący bezskutecznie domagali się odszkodowania przed duńskimi sądami.

Trybunał uznał, że duńskie sądy odpowiednio wyważyły między prawem skarżących do wolności i znaczeniem zapobiegania chuligaństwu. W szczególności, sądy kompleksowo przeanalizowały strategię policji aby uniknąć starć w dniu meczu, ustalając, że: wzięły pod uwagę sześciogodzinny maksymalny czas zatrzymania zgodnie z prawem krajowym, nawet jeśli został nieznacznie przekroczony; zainicjowały proaktywny dialog z kibicami zanim podjęły bardziej drastyczne środki jak aresztowanie; ich celem było zatrzymanie tylko takich kibiców jak skarżący, którzy zostali zidentyfikowani jako stanowiący zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego; starannie monitorowały sytuację, tak że skarżący zostali uwolnieni zaraz po tym, jak sytuacja się uspokoiła. Ponadto władze zapewniły konkretny materiał dowodowy określający czas, miejsce oraz ofiary przestępstwa chuligaństwa, w które skarżący z wysokim prawdopodobieństwem byliby zaangażowani, gdyby nie zostali aresztowani. 

Ustalając dopuszczalność aresztowania skarżących pod Konwencją Trybunał zastosował elastyczne podejście, tak by użycie krótkotrwałego aresztu przez policję celem ochrony społeczeństwa nie stało się niepraktyczne. W szczególności wyjaśnił i dostosował orzecznictwo z art. 5 ust. 1 lit c Konwencji, stwierdzając, że druga część tego przepisu, a mianowicie „jeśli jest to konieczne, w celu zapobieżenia popełnieniu takiego czynu”, co może być postrzegane jako oddzielna podstawa pozbawienia wolności, poza kontekstem postępowania karnego. 

Tydzień 42 - Thiam przeciwko Francji

Pozew cywilny o odszkodowanie złożony przez Nicolasa Sarkozy’ego, ówczesnego prezydenta nie naruszył prawa skarżącego do rzetelnego procesu sądowego - wyrok ETPC z 18.10.2018 r. w sprawie Thiam przeciwko Francji (skarga nr 80018/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła postępowania karnego wytoczonego przeciwko skarżącemu, w toku którego były Prezydent Francji Nicolas Sarkozy wniósł o przyłączenie się do sprawy jako strona cywilna. 

Trybunał stwierdził, że interwencja pana Sarkozy’ego jako strony cywilnej w postępowaniu karnym przeciwko skarżącemu nie stworzyła nierówności stron ani nie wpłynęła na przebieg postępowania. Trybunał również uznał, że udział w postępowaniu publicznej osoby, która odgrywała rolę instytucjonalną w rozwoju karier sędziów mogła stworzyć uzasadnioną wątpliwość co do niezależności i bezstronności tych ostatnich. Mimo to, po zbadaniu sposobu, w jaki sędziowie zostali nominowani, ich ustawowych warunków oraz szczególnych okoliczności sprawy, Trybunał nie dostrzegł powodów, aby stwierdzić, że sędziowie orzekający w sprawie skarżącego nie byli niezależni zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 42 - Könyv-Tár Kft i Inni przeciwko Węgrom

Państwowy "zmonopolizowany" rynek dystrybucji podręczników szkolnych spowodował naruszenie praw własności spółek - wyrok ETPC z 16.10.2018 r. w sprawie Könyv-Tár Kft i Inni przeciwko Węgrom (skarga nr 21623/13); 6 głosami do 1: naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skarżących firm zarzucających, że zostali pozbawieni swoich biznesów jako dystrybutorzy podręczników szkolnych na mocy nowego prawa, które wprowadziło pojedynczy państwowy organ zajmujący się nabywaniem i dystrybucją. 

Trybunał stwierdził, że środki rządowe nałożyły niesprawiedliwy ciężar na spółki, które zostały przez nowe prawo pozbawione swoich klientów - szkół. Zmiany doprowadziły do zmonopolizowania rynku dystrybucji podręczników szkolnych. W szczególności, Trybunał stwierdził, że okres przejściowy na nowy system wynosił jedynie 18 miesięcy, a spółki dystrybucyjne nie zostały zaproszone do nowych zamkniętych przetargów prowadzonych przez państwowy organ dystrybucji podręczników szkolnych, a także żadne środki nie zostały przedsięwzięte celem zrekompensowania spółkom ich utraconych biznesów.

Tydzień 42 - Zhidov i Inni przeciwko Rosji

Domy zaklasyfikowane jako samowole budowlane zostały zbudowane w pobliżu gazociągu w wyniku zaniedbań władz - wyrok ETPC z 16.10.2018 r. w sprawie Zhidov i Inni przeciwko Rosji (skargi nr 54490/10, 1153/14, 2680/14 oraz 31636/14); jednomyślnie:

naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji w stosunku do p. Kastornovej, Vdoviny i Vdovina

brak naruszenia Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji w stosunku do p. Zhidova i Kosenko. 

Sprawa dotyczyła orzeczeń sądowych zarządzających rozbiórkę budynków należących do skarżących na ich koszt i bez odszkodowania z uwagi na to, że zostało zbudowane w pobliżu gazo i ropociągu. Przedmiotowe budynki zostały zaklasyfikowane jako samowole budowlane. 

Trybunał uznał w szczególności, że panie Kastornova, Vdovina i pan Vdovin zostali zobowiązani do rozebrania swoich domów usytuowanych przy gazociągu w miejscowości Chekhov z uwag na zaniedbania władz oraz że mogli zgodnie z prawem postrzegać siebie jako posiadających gwarancję, że budowa ich domu odbyła się zgodnie z prawem - na podstawie wydanych zezwoleń i zgód. 

Trybunał również uznał, że pan Zhidov, którego dom został postawiony naprzeciw gazociągu w miejscowości Penza, wzniósł budynek na działce, która nie została mu przydzielona, bez niezbędnych zezwoleń, oczywiście naruszając plan zagospodarowania przestrzennego i standardy budowlane. 

W końcu, Trybunał stwierdził, że w momencie zakupu oraz w czasie wypełniania wniosku o zarejestrowanie jej tytułu do nieruchomości, pani Kosenko, której dwie szopy i pomieszczenia pomocnicze zostały usytuowane przy ropociągu w Czelabińsku, mogła skonsultować go z planem zagospodarowania przestrzennego, dostępnym dla niej oraz powinna była zdawać sobie sprawę z tego, że przedmiotowa nieruchomość znajdowała się naprzeciw ropociągu. Dodatkowo,  nie mogła być nieświadoma fizycznej obecności nasypu chroniącego rurociąg, umieszczonego w pobliży działki, którą zamierzała nabyć. 

Tydzień 41 - Parol przeciwko Polsce

Odrzucenie apelacji więźnia z uwagi na niedostarczenie jej odpisu skutkowało pozbawieniem go prawa do sądu odwoławczego - wyrok ETPC z 11.10.2018 r. w sprawie Parol przeciwko Polsce (skarga nr 65379/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (dostęp do sądu) Konwencji. 

Skarżący, osadzony w zakładzie karny, złożył apelację od wyroku sądu pierwszej instancji. Został wezwany do złożenia odpisu apelacji. Ponieważ przebywał w zakładzie karnym i nie miał dostępu do akt nie był w stanie przedstawić odpisu. Sporządził więc z pamięci ręcznie kopię apelacji. Jego apelacja została ostatecznie z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych apelacji w wyznaczonym terminie: kopia apelacji nie była identyczna ze złożoną apelacją. 

Trybunał zauważył, że skarżący, osadzony w zakładzie karnym i niereprezentowany przez adwokata, nie został pouczony przez sąd o obowiązku złożenia apelacji w dwóch kopiach. Dodatkowo, Trybunał stwierdził, że skarżący podjął działania zmierzające do wypełnienia swojego obowiązku zgodnie z wezwaniem sądu. Nie mając kopii apelacji zwrócił się na podstawie art. 9 k.p.c. do sądu o sporządzenie kopii na swój koszt i dołączenie jej do akt sprawy. Powyższy wniosek nie został rozpoznany. Dopiero wówczas sporządził kopię apelacji, która nie mogła być identyczna - skarżący odtwarzał ją z pamięci. W związku z tym Trybunał doszedł do wniosku, że sądy krajowe nie wypełniły swojego obowiązku zapewnienia skarżącemu dostępu do sądu odwoławczego, czym naruszono art. 6 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 41 - S.V. przeciwko Włochom

Niezdolność osoby transpłciowej o wyglądzie kobiety zmiany swojego męskiego imienia przed operacją: naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego - wyrok ETPC z 11.10.2018 r. w sprawie S.V. przeciwko Włochom (skarga nr 55216/08); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła odmowy przez włoskie władzy wyrażenia zgody osobie transpłciowej o wyglądzie kobiety na zmianę swojego męskiego imienia z uwagi na to, że nie wydano jeszcze prawomocnego orzeczenia sądowego potwierdzającego zmianę płci. W maju 2001 r. Sąd Rejonowy w Rzymie wyraził zgodę na poddanie się przez skarżącą operacji zmiany płci. Mimo to, zgodnie z obowiązującym wówczas prawem nie mogła zmienić swojego imienia dopóki sąd nie potwierdził, że operacja została przeprowadzona i nie wydał prawomocnego wyroku co do jej tożsamości płciowej (uczynił to dopiero 10 października 2003 r.). 

Trybunał zauważył na wstępie, że problem ten wchodzi w zakres prawa do poszanowania życia prywatnego. Następnie ustalił, że skarżąca była niezdolna do uzyskania zmiany swojego imienia przez 2,5 roku z uwagi na to, że proces zmiany płci nie został zakończony drogą chirurgiczną, co skutkowało niewypełnieniem przez państwo obowiązku pozytywnego zagwarantowania skarżącej prawa do poszanowania jej życia prywatnego. 

W ocenie Trybunału sztywny charakter postępowania sądowego zmierzającego do uznania tożsamości płciowej osoby transpłciowej w tamtym czasie postawił skarżącą, której fizyczność oraz tożsamość społeczna od dawna były żeńskie przez nierozsądny okres czasu, w bardzo niekomfortowej pozycji wywołując poczucie bezbronności, poniżenia i niepokoju. W końcu, Trybunał stwierdził, że prawo zostało zmienione w 2011 r. z tym skutkiem, że drugie orzeczenie nie było już wymagane, a zmiana statusu cywilnego mogła zostać zarządzona przez sędziego w orzeczeniu wyrażającym zgodę na operację zmiany płci. 

Tydzień 41 - Osmanyan i Amiraghyan przeciwko Armenii

Wywłaszczenie nie uwzględniło utraty środków utrzymania i w ten sposób naruszyło prawa własności - wyrok ETPC z 11.10.2018 r. w sprawie Osmanyan i Amiraghyan przeciwko Armenii (skarga nr 71306/11); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona własności) Konwencji.

Sprawa dotyczyła wywłaszczenia skarżących z nieruchomości pod kopalnię. 

Trybunał zauważył, że skarżący zarzucali, że odszkodowanie za wywłaszczenie było zbyt niskie i nie uwzględniło dochodu jaki osiągali z drzew owocowych na ziemi. Sądy krajowe zignorowały ten argument i przyjęły wysokość odszkodowania opartą jedynie na wartości rynkowej. Sądy ani nie uwzględniły rzeczywistej szkody polegającej również na utracie środków utrzymania, ani czy byli w stanie nabyć inną nieruchomość w tej okolicy. Trybunał stwierdził, że na skarżących nałożony zbyt duży ciężar a wywłaszczenie naruszyło Konwencję. 

Tydzień 41 - Batkivska Turbota Foundation przeciwko Ukrainie

Odebranie nieruchomości fundacji pro bono pomimo nabycia jej w dobrej wierze stanowiło naruszenie - wyrok ETPC z 9.10.2018 r. w sprawie Batkivska Turbota Foundation przeciwko Ukrainie (skarga nr 5876/15); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła pozbawienia własności skarżącej fundacji części sanatorium, które nabyła od Ukraińskiej Federacji Związków Zawodowych w 2002 r. Federacja weszła w posiadanie nieruchomości stopniowo, począwszy od czasów sowieckich, a jej własność nad składnikami nieruchomości została potwierdzona orzeczeniem sądowym w 1997 r. Mimo to prokurator w 2011 r. wystąpił o zwrot nieruchomości Skarbowi Państwa. Sądy krajowe ostatecznie orzekły, że federacja nie miała prawa sprzedać nieruchomości, ponieważ sanatorium pozostawało własnością państwa i unieważniły tytuł skarżącej fundacji do nieruchomości. 

Trybunał uznał w szczególności, że nie istniało prawo, z którego by jasno wynikało, kto był nabywcą postsowieckich nieruchomości: Federacja, jej oddział nieruchomościowy czy państwo. Orzecznictwo sądów krajowych w tym zakresie było również niespójne. Państwo również nałożyło nieproporcjonalny ciężar na skarżącą organizację pozbawiając ją jej własności. Trybunał stwierdził więc naruszenie jej praw. 

Tydzień 40 - Leotsakos przeciwko Grecji

Proceduralne błędy przy przeszukaniu kancelarii adwokackiej: naruszenie prawa do poszanowania mieszkania - wyrok ETPC z 4.10.2018 r. w sprawie Leotsakos przeciwko Grecji (skarga nr 30958/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła przeszukania kancelarii adwokackiej skarżącego oraz zajęcia kilku przedmiotów i dokumentów w toku postępowania karnego dotyczącego go osobiście.  

Trybunał uznał w szczególności, że błędy proceduralne były tak duże, że przeszukanie i zajęcie  przeprowadzone w kancelarii adwokackiej skarżącego nie mogą być postrzegane jako rozsądnie proporcjonalne w stosunku do poszukiwanego celu (zapobieganie przestępstwom) mając na względzie interes demokratycznego społeczeństwa do zapewnienia poszanowania mieszkania. Wśród wielu zarzutów należy wymienić nieobecność skarżącego w czasie przeszukania, które trwało 12 dni a władze skonfiskowały komputery oraz setki dokumentów, łącznie z dokumentami objętymi tajemnicą adwokacką. Obecność sąsiadki jako niezależnego świadka nie była wystarczającą gwarancją z uwagi na to, że nie miała ona wiedzy prawniczej i nie była zdolna zidentyfikować dokumentów dotyczących spraw klientów kancelarii. 

Tydzień 40 - Pojatina przeciwko Chorwacji

Brak naruszenia praw kobiet w sprawie porodu domowego, ale Trybunał wzywa Chorwację do uregulowania swojego prawa w sposób bardziej przejrzysty - wyrok ETPC z 4.10.2018 r. w sprawie Pojatina przeciwko Chorwacji (skarga nr 18568/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła chorwackiego prawa o porodach domowych. Skarżąca jest matką, która urodziła czwórkę swoich dzieci w domu z pomocą położonej z zagranicy. Zarzucała w szczególności, że chorwackie prawo pozwalało na porody domowe, a kobiety takie jak ona nie mogły w praktyce dokonać tego wyboru, ponieważ nie mogły uzyskać profesjonalnej pomocy. 

Trybunał zgodził się, że mogła istnieć wątpliwość czy system wspomaganych porodów domowych został w ogóle ustanowiony w Chorwacji. Wezwał więc chorwackie władze do ujednolicenia swojego prawa, tak by tak sprawa została bezpośrednio i wyraźnie uregulowana.

Mimo to uznał, że skarżąca bardzo wyraźnie została uświadomiona poprzez listy od Chorwackiej Izby Położonych oraz Ministerstwa Zdrowia, które otrzymała jeszcze w ciąży z jej czwórką dzieci, że prawo chorwackie nie przewidywało wspomaganych porodów domowych. Następnie Trybunał stwierdził, że władze wyważyły odpowiednio pomiędzy prawem skarżącej do poszanowania jej prawa do życia prywatnego a interesem państwa w ochronie zdrowia i bezpieczeństwa matek i dzieci. Podkreślił w szczególności, że Chorwacja aktualnie nie miała obowiązku zgodnie z Konwencją pozwolenia na planowane porody domowe. Istniała wciąż duża rozbieżność między systemami prawnymi państw-stron co do porodów domowych a Trybunał był świadom tego, że prawo rozwija się bardzo stopniowo w tej dziedzinie. 

Tydzień 40 - Mutu i Pechstein przeciwko Szwajcarii

Procedury zastosowane przez Sportowy Sąd Arbitrażowy były zgodne z prawem do rzetelnego procesu sądowego, poza odmową przeprowadzenia jawnej rozprawy - wyrok ETPC z 2.10.2018 r. w sprawie Mutu i Pechstein przeciwko Szwajcarii (skargi nr 40575/10 oraz 67474/10); większością glosów: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji w związku z rzekomym brakiem niezależności Sportowego Sądu Arbitrażowego (SSA) oraz naruszenie Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w sprawie drugiego skarżącego (p. Pechstein) z uwagi na brak jawnej rozprawy przed SSA. 

Sprawa dotyczyła zgodności z prawem postępowania wytoczonego przez zawodowego sportowca przed SSA.

Trybunał uznał, że postępowanie arbitrażowe przed SSA, którego stroną byli skarżący dawało wszelkie gwarancje rzetelnego procesu sądowego a zarzuty drugiego skarżącego dotyczące systemowego braku niezależności i bezstronności SSA, podobnie jak krytykowanie przez pierwszego skarżącego braku bezstronności pewnych arbitrów musiały zostać odrzucone. 

Z drugiej strony, Trybunał stwierdził, że kwestie dotyczące treści sankcji nałożonych na drugiego skarżącego za doping, kwestionowane przed SSA, wymagały rozprawy publicznie dostępnej. 

Tydzień 40 - Bivolaru przeciwko Rumunii (nr 2)

Przewlekłość postępowania karnego dotyczącego skazania za stosunki seksualne z małoletnim - wyrok ETPC z 2.10.2018 r. w sprawie Bivolaru v. Rumunia (nr 2) (skarga nr 66580/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) odnośnie skargi na niepodjęcie przez sąd kroków celem bezpośredniego przesłuchania skarżącego osobiści oraz naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego w rozsądnym czasie) w odniesieniu do przewlekłości postępowania. 

Sprawa dotyczyła postępowania karnego, w którym skarżący - lider ruchu znanego jako „Ruch duchowej integracji z absolutem” („Movement for spiritual integration in the absolute” - “MISA”) został skazany i wymierzono mu karę 6 lat pozbawienia wolności za stosunki seksualne z małoletnim.

Skarżący wyjechał do Szwecji, gdzie uzyskał status uchodźcy politycznego, podczas gdy postępowanie karne przeciwko niemu toczyło się jeszcze w Rumunii. Nie pojawił się osobiście w sądzie przed rumuńskimi sądami, ale był reprezentowany przez obrońców z wyboru. Został uniewinniony w I i II instancji, ale ostatecznie został skazany przez SN, który go nie bezpośrednio nie przesłuchał. 

Trybunał uznał, że SN podjął wszystkie kroki, których można było rozsądnie wymagać, aby zapewnić, że skarżący zostanie przesłuchany i nie może być krytykowany za brak staranności w jakimkolwiek zakresie. Po pierwsze, SN zaproponował przesłuchanie skarżącego przez video połączenie, ale ten odmówił. Po drugie, sąd zgodził się przesłuchać go w drodze pomocy prawnej przez szwedzkie sądy, przesyłając listę pytań do postawienia skarżącemu. Mimo to szwedzkie władze opóźniły wykonanie wniosku pomimo wielu upomnień ze strony rumuńskich władz podkreślających jego pilność. 

Trybunał również stwierdził, że całkowita długość postępowania karnego była nierozsądna a opóźnienia można było przypisać władzom krajowym. W szczególności, długość postępowania przed sądem I instancji (5 lat i 3 miesiące) miała decydujący wpływ na długość całego postępowania (9 lat, 2 miesiące i 2 tygodnie). 

Skarżący twierdził, że został skazany pod jego nieobecność. Zarzucał też naruszenie jego prawa do poszanowania życia prywatnego z uwagi na podsłuchy telefoniczne. Trybunał odrzucił te skargi. 

Tydzień 39 - Brazzi przeciwko Włochom

Włoskie prawo dotyczące przeszukań nie zapewniło wystarczających gwarancji przeciwko arbitralności czy możliwym nadużyciom władzy przez władze - wyrok ETPC z 27.9.2018 r. w sprawie Brazzi przeciwko Włochom (skarga nr 57278/11); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła przeszukania prowadzonego przez włoskie organy podatkowe w domu skarżącego, którego był właścicielem od 2009 r. i w którym mieszkają jego żona i dzieci w czasie roku szkolnego. 

Trybunał uznał w szczególności, że ingerencja w prawo skarżącego do poszanowania mieszkania nie była zgodna z prawem w rozumieniu Artykułu 8 ust. 2 Konwencji z uwagi na to, że nie mógł skorzystać ze skutecznej kontroli wymaganej przez rządy prawa w demokratycznym społeczeństwie. Żaden sędzie nie badał legalności czy konieczności nakazu przeszukania jego domu ani przed, ani po przeszukaniu. Włoskie prawo nie zapewnia więc wystarczających uprzednich czy następczych gwarancji przeciwko ryzyku nadużycia władzy czy arbitralności. 

Tydzień 39 - Denisov przeciwko Ukrainie

Trybunał stwierdza, że zwolnienie sędziego z funkcji prezesa sądu było niesprawiedliwe, lecz odrzuca skarga na naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego - wyrok ETPC z 25.9.2018 r. w sprawie Denisov przeciwko Ukrainie (Wielka Izba) (skarga nr 76639/11); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji. Jednocześni uznał za niedopuszczalną skargę pod Artykułem 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła usunięcia skarżącego ze stanowiska prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kijowie. 

Trybunał stwierdził, że sposób w jaki ukraińska KRS najpierw zwolniła skarżącego - prezesa sądu z uwagi na nieskuteczność zarządczą a NSA później skontrolował tą decyzję przypomniał podobne problemy ujawnione w sprawie Oleksandr Volkov przeciwko Ukrainie. 

Pierwszy organ nie był wystarczająco niezależny i bezstronny, a drugi nie był w stanie naprawić błędów pierwszego postępowania. Doszło zatem do naruszenia prawa do rzetelnego procesu sądowego. 

Po przejrzeniu swojego orzecznictwa Trybunał zauważył, że ochrona życia prywatnego pod Artykułem 8 Konwencji może również opierać się na sporach pracowniczych. Mimo to, nie można tego odnieść do przypadku pana Denisova, ponieważ przyczyny jego zwolnienia nie wiązały się z jego życiem prywatnym a samo zwolnienie nie miało znaczącego wpływu na jego życie prywatnego później. Przykładowo, skutki jakich doznał w związku z utratą prestiżu związanego z niepełnieniem funkcji prezesa sądu czy też utratą wynagrodzenia nie były na tyle ciężki by Artykuł 8 znalazł zastosowanie.