Xero Flor w Polsce sp. z o.o. przeciwko Polsce

Nieprawidłowy wybór sędziów do Trybunału Konstytucyjnego skutkuje bezprawnością jego składu – wyrok ETPC z 7.5.2021 r. w sprawie Xero Flor w Polsce sp. z o.o. przeciwko Polsce (skarga nr 4907/18); jednomyślnie:

Naruszenie art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji w zakresie prawa do rzetelnego procesu sądowego

Naruszenie art. 6 ust. 1 w zakresie prawa do sądu ustanowionego ustawą.

Sprawa dotyczyła prób uzyskania przez skarżącą spółkę odszkodowania od państwa za uszkodzenie jednego z jej produktów (murawy) przez zwierzynę łowną. W szczególności pozwała Skarb Państwa w 2012 r., ale uzyskała jedynie 60% żądanej kwoty. Chociaż kilkakrotnie zwracała się z wnioskiem o skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego o konstytucyjność stosownej ustawy, był on odrzucany przez sądy pierwszej instancji i sądy apelacyjne. Ostatecznie złożyła skargę konstytucyjną, którą Trybunał Konstytucyjny uznał za niedopuszczalną w 2017 r. W składzie, w którym rozpoznano tę sprawę, zasiadał sędzia M.M. wybrany przez Sejm, mimo że jego mandat był już obsadzony przez Sejm poprzedniej kadencji.

Trybunał stwierdził w szczególności, że - pomimo wielokrotnego podnoszenia sprawy przez skarżącą spółkę - sądy krajowe nie odpowiedziały na jej argumenty, że prawo zastosowane w jej sprawie było niezgodne z Konstytucją i w konsekwencji uchybiło ich obowiązkowi wynikającemu z Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w celu wydania uzasadnionych orzeczeń, odmawiając skarżącej spółce rzetelnego procesu. Ponadto orzekł, że działania władz polegające na powołaniu jednego z sędziów zasiadających w składzie TK w sprawie skarżącej spółki oraz zignorowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie oznaczały, że skład orzekający nie był „sąd ustanowiony ustawą”. 

Akdeniz i Inni przeciwko Turcji

Zakaz rozpowszechniania informacji o śledztwie w sprawie zarzutów korupcji: naruszenie wolności wypowiedzi dziennikarza – wyrok ETPC z 4.5.2021 r. w sprawie Akdeniz i Inni przeciwko Turcji (skargi nr 41139/15 i 41146/15)

Sprawa dotyczyła środka zabezpieczającego orzeczonego przez sądy zakazującego rozpowszechniania i publikowania (na jakimkolwiek nośniku) informacji o dochodzeniu parlamentarnym w sprawie zarzutów korupcji wobec czterech byłych ministrów, wszczętego po operacji przeprowadzonej przez policję i prokuraturę w Stambule w sprawie zdarzeń z 17 i 25 grudnia 2013 r. Skarżący, Banu Güven (znany dziennikarz), a także Yaman Akdeniz i Kerem Altıparmak (dwaj naukowcy, którzy są popularnymi użytkownikami mediów społecznościowych) zażądali zniesienia przedmiotowego zakazu, powołując się na prawo do swobodnego przekazywania informacji i poglądów, a także na prawo do otrzymywania informacji. Trybunał Konstytucyjny odrzucił ich wniosek ze względu na brak statusu pokrzywdzonego, ponieważ nakaz ten nie wpłynął na nich bezpośrednio ani osobiście.

Trybunał wskazał, że sam środek polegający na zakazie ewentualnej publikacji i rozpowszechniania informacji jakimkolwiek środkiem przekazu porusza kwestię wolności informacji. Jednogłośnie uznał skargę Banu Güvena za dopuszczalną w odniesieniu do skargi wniesionej na podstawie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi). Przyjął, że pani Güven, dziennikarka, komentatorka polityczna i prezenterka wiadomości telewizyjnych w tamtym czasie, mogła zasadnie twierdzić, że kwestionowany zakaz naruszył jej prawo do wolności wypowiedzi. Mogła zatem domagać się przyznania statusu ofiary.

W związku z tym Trybunał stwierdził, że nie można przeoczyć faktu, że gromadzenie informacji, które jest nieodłącznym elementem wolności prasy, również jest uważane za niezbędny warunek wstępny działania dziennikarza; oraz że w kontekście debaty na temat kwestii interesu publicznego środek ten mógł zniechęcić dziennikarzy do udziału w publicznych dyskusjach na tematy ważne dla życia społeczności.

Trybunał jednogłośnie stwierdził, że doszło do naruszenia Artykułu 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji w odniesieniu do Banu Güven. W istocie zakwestionowany nakaz, który stanowił środek zapobiegawczy mający na celu zakaz jakiegokolwiek przyszłego rozpowszechniania lub publikacji informacji, miał poważne konsekwencje dla korzystania przez skarżącą z jej prawa do wolności wypowiedzi. Taka ingerencja nie miała „podstawy prawnej” dla celów Artykułu 10, a zatem uniemożliwiła pani Güven skorzystanie z wystarczającego poziomu ochrony wymaganego przez praworządność w społeczeństwie demokratycznym.

Wreszcie Trybunał orzekł, że pan Akdeniz i pan Altıparmak nie wykazali, w jaki sposób kwestionowany zakaz wpłynął na nich bezpośrednio. W związku z tym nie przysługiwał im status ofiary w przedmiotowej sprawie. Dlatego Trybunał większością głosów uznał ich skargę za niedopuszczalną.

Kerestecioğlu Demir przeciwko Turcji

Immunitet poselski uchylony wobec wybranego członka Zgromadzenia Narodowego w drodze zmiany Konstytucji z 20 maja 2016 r. – wyrok ETPC z 4.5.2021 r. w sprawie Kerestecioğlu Demir przeciwko Turcji (skarga nr 68136/16); większością:

Naruszenie art. 10 Konwencji.

Sprawa dotyczyła uchylenia immunitetu poselskiego skarżącej, wybranej posłance do tureckiego Zgromadzenia Narodowego, co jej zdaniem wynikało z jej poglądów politycznych. Skarżyła się również na naruszenie jej prawa do wolności wypowiedzi. Odnosząc się do swojego orzecznictwa z wyroku Wielkiej Izby w sprawie Selahattin Demirtaş (nr 2), Trybunał uznał, że nowelizacja konstytucji z 20 maja 2016 r., znosząca immunitet poselski wybranych przedstawicieli Zgromadzenia Narodowego, była elementem zastosowania środków zapobiegających terroryzmowi. Z uzasadnienia nowelizacji można było wywnioskować, że miała na celu ograniczenie wypowiedzi politycznej parlamentarzystów. W świetle tego orzecznictwa Trybunał uznał, że cofnięcie immunitetu poselskiego skarżącej poprzez zmianę konstytucji samo w sobie stanowiło ingerencję w jej prawo wynikające z Artykułu 10 Konwencji. Potwierdzając analizę Wielkiej Izby w wyroku z dnia 22 grudnia 2020 r. Selahattin Demirtaş (nr 2), Trybunał stwierdził, że doszło do naruszenia Artykułu 10 Konwencji.

Tőkés przeciwko Rumunii

Wywieszanie flag: w orzeczeniach sądowych brakowało dogłębnej analizy faktów oraz wystarczającego uzasadnienia – wyrok ETPC z 27.4.2021 r. w sprawie Tőkés przeciwko Rumunii (skargi nr 15976/16 oraz 50461/17); większością:

Naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła obywatela Rumunii László Tőkésa, który należy do mniejszości węgierskiej w Rumunii i został wybrany na posła do Parlamentu Europejskiego z ramienia Węgier. Władze rumuńskie nałożyły sankcje na pana Tőkésa za wywieszanie flag terytorium Szeklerland i Partium (Részek) na budynku, w którym mieści się jego biuro w Oradei. Trybunał nie zgodził się z poglądem skarżącego, że ingerencja w jego prawo do wolności wypowiedzi nie miała podstaw prawnych. Stwierdził jednak, że sądy krajowe nie zbadały dogłębnie wszystkich istotnych dowodów, którymi dysponowały, a uzasadnienie ich decyzji było niewystarczające. Zauważył, że uzasadnienie wyroków było zwięzłe i nie zawierało wystarczających informacji, aby umożliwić Trybunałowi rozpoznanie powodów ingerencji. Trybunał stwierdził proceduralne naruszenie Artykułu 10 Konwencji.

K.I. przeciwko Francji

Nakaz deportacji uchodźcy po cofnięciu statusu: Trybunał akceptuje zasadę pod warunkiem pełnej i aktualnej uprzedniej oceny rzeczywistego ryzyka – wyrok ETPC z 15.4.2021 r. w sprawie K.I. przeciwko Francji (skarga nr 5560/19); jednomyślnie:

Naruszenie aspektu procesowego art. 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji, jeżeli po cofnięciu status uchodźcy skarżący będzie musiał wrócić do kraju pochodzenia bez wcześniejszej oceny przez francuskie władze aktualnego ryzyka niebezpieczeństwa w razie powrotu.

Sprawa dotyczyła rosyjskiego obywatela pochodzenia czeczeńskiego, który przybył do Francji, gdy był jeszcze niepełnoletni i uzyskał status uchodźcy. Po skazaniu za przestępstwo terrorystyczne i na tej podstawie, że jego obecność we Francji stanowiła poważne zagrożenie dla społeczeństwa francuskiego, francuski Urząd ds. Uchodźców i Bezpaństwowców (OFPRA) odebrał mu status w lipcu 2020 r. na mocy Kodeksu imigracyjnego i azylowego oraz zarządził jego deportację do Rosji. Trybunał rozpoczął od stwierdzenia, że ​​zarówno zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), jak i francuskiej Rady Stanu, cofnięcie statusu uchodźcy nie miało wpływu na fakt bycia uchodźcą. Kwestia, czy w związku z tym skarżący pozostał uchodźcą, powinna była zostać szczegółowo rozważona przez władze krajowe podczas badania, na podstawie Artykułu 3 Konwencji, realnego ryzyka, na jakie byłby narażony w przypadku deportacji do kraju pochodzenia. Trybunał uznał, że zarówno przy zarządzeniu jego deportacji, jak i przy rozpatrywaniu jej przez sąd, władze francuskie, oceniając ryzyko, na jakie był narażony po powrocie do Rosji, nie uwzględniły konkretnie faktu, że skarżącego można było domniemywać, że pozostał uchodźcą pomimo odebrania mu statusu. Trybunał stwierdził, że doszłoby do naruszenia Artykułu 3 Konwencji w aspekcie proceduralnym, gdyby skarżący został odesłany do Rosji bez uprzedniej oceny przez władze francuskie rzeczywistego i obecnego ryzyka, na jakie, jak twierdził, był narażony w trakcie wykonania jego deportacji.

E.G. przeciwko Mołdawii

Niewykonanie kary wobec sprawcy seksualnego naruszyło Konwencję – wyrok ETPC z 13.4.2021 r. w sprawie E.G. przeciwko Mołdawii (skarga nr 37882/13); jednomyślnie:

Naruszenie art. 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji

Naruszenie art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego).

Sprawa dotyczy napaści seksualnej, której skarżąca była ofiarą w lutym 2008 roku, a w szczególności niewykonania kary nałożonej na jednego z trzech napastników. Sprawca został objęty amnestią, gdy był poszukiwany przez władze i nigdy nie odbył kary. Amnestia została następnie anulowana. Jednak około roczny okres, w którym agresor został objęty amnestią, pozwolił mu opuścić Mołdawię tuż przed przyjęciem ostatniej decyzji unieważniającej. Trybunał uważa, że ​​napaść na tle seksualnym, której ofiarą padła skarżąca, stanowiła poważną ingerencję w jej prawo do jej integralności fizycznej i moralnej. Uważa, że ​​środki podjęte przez państwo w celu wykonania wyroku wydanego na danego agresora nie były wystarczające w odniesieniu do jego obowiązku wykonania wyroków skazujących wydanych na sprawców napaści seksualnych. Udzielenie amnestii, a także niewykonanie przez władze wyroku nie były zgodne z pozytywnymi zobowiązaniami spoczywającymi na państwie mołdawskim na podstawie art. 3 i 8 Konwencji.

Ahmet Hüsrev Altan przeciwko Turcji

Naruszenia wolności wypowiedzi oraz wolności dziennikarza w następstwie usiłowania zamachu w 2016 r. – wyrok ETPC z 13.4.2021 r. w sprawie Ahmet Hüsrev Altan przeciwko Turcji (skarga nr 13252/17); 6 głosami do 1:

Naruszenie art. 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji;

Jednomyślnie: naruszenie art. 5 ust. 4 ( prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności) w zakresie braku dostępu do akt śledztwa;

Jednomyślnie: brak naruszenia art. 5 ust. 4 w zakresie sprawności kontroli sądowej;

Jednomyślnie: naruszenie art. 5 ust. 5 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego);

6 głosami do 1: naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi);

6 głosami do 1: brak naruszenia art. 18 (granice stosowania ograniczeń praw) Konwencji.

Sprawa dotyczyła tymczasowego aresztowania skarżącego, który jest znanym pisarzem i dziennikarzem pod zarzutem przynależności do Organizacji Terrorystycznej Fetullahist / Równoległej Struktury Państwowej. Wydarzenia miały miejsce w czasie próby zamachu stanu w lipcu 2016 r. oraz późniejszego stanu wyjątkowego. Trybunał stwierdził w szczególności, że nie było dowodów na to, że działania skarżącego były częścią planu obalenia rządu. W związku z tym uznał, że przedmiotowych działań nie można uznać za uzasadniające „uzasadnione podejrzenie”, że skarżący popełnił zarzucane mu przestępstwa. Zauważył, że nie można powiedzieć, że środki zaskarżone w niniejszej sprawie były ściśle wymagane z uwagi na usiłowanie zamachu stanu i jego następstwa. Trybunał uznał, że ponieważ tymczasowe aresztowanie skarżącego nie było oparte na uzasadnionym podejrzeniu, że popełnił on przestępstwo, ingerencja w prawo do wolności wypowiedzi nie może być prawnie uzasadniona. Trybunał stwierdził również, że z powodu braku dostępu skarżącego do akt sprawy, skarżący poznał niektóre dowody przeciwko niemu dopiero po wpłynięciu aktu oskarżenia. To ograniczyło mu możliwość skutecznego kwestionowania stawianych mu zarzutów.

Vavřička i Inni przeciwko Czechom

Pierwszy wyrok Trybunału o przymusowym szczepieniu dzieci: brak naruszenia Konwencji – wyrok ETPC z 8.4.2021 r. w sprawie Vavřička i Inni przeciwko Czechom (skarga nr 47621/13); 6 głosami do 1:

Brak naruszenia art. 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego) Konwencji.

W Republice Czeskiej istnieje ogólny prawny obowiązek szczepienia dzieci przeciwko dziewięciu chorobom dobrze znanym medycynie. Przestrzeganie obowiązku nie może być fizycznie egzekwowane. Rodzice, którzy nie zastosują się bez uzasadnionego powodu, mogą zostać ukarani grzywną. Dzieci nieszczepione nie są przyjmowane do przedszkoli (wyjątek stanowią te, które nie mogą zostać zaszczepione ze względów zdrowotnych). W przedmiotowej sprawie pierwszy skarżący został ukarany grzywną za nieprzestrzeganie obowiązku szczepień w stosunku do jego dwojga dzieci. Wszystkim innym skarżącym odmówiono przyjęcia dzieci do przedszkola z tego samego powodu. Trybunał wskazał, że zgodnie z jego orzecznictwem obowiązkowe szczepienia, jako przymusowa interwencja medyczna, stanowią ingerencję w nietykalność cielesną, a zatem dotyczą prawa do poszanowania życia prywatnego, chronionego przez Artykuł 8 Konwencji. Uznał, że czeska polityka realizowała uzasadnione cele ochrony zdrowia, a także praw innych osób, zauważając, że szczepienie chroni zarówno tych, którzy je otrzymują, jak i tych, którzy nie mogą być zaszczepieni ze względów zdrowotnych, a zatem są zależni od immunitetu dziedziczenia w celu ochrony przed poważnymi chorobami zakaźnymi. Ponadto Trybunał uznał, że szeroki „margines oceny” byłby odpowiedni dla pozwanego państwa w tym kontekście.

Zauważył, że w Republice Czeskiej obowiązek szczepień był silnie wspierany przez odpowiednie instytucje medyczne. Można powiedzieć, że jest to odpowiedź władz krajowych na pilną potrzebę społeczną ochrony zdrowia osób i zdrowia publicznego przed omawianymi chorobami oraz ochrony przed spadkową tendencją wskaźnika szczepień wśród dzieci. Wyrok podkreśla, że ​​we wszystkich decyzjach dotyczących dzieci ich dobro musi mieć nadrzędne znaczenie. Jeśli chodzi o szczepienia, celem musi być ochrona każdego dziecka przed poważnymi chorobami poprzez szczepienia lub odporność zbiorową. Można zatem powiedzieć, że czeska polityka zdrowotna jest zgodna z najlepiej pojętym interesem dzieci, na których się skupiała. Trybunał zauważył również, że obowiązek szczepień dotyczył dziewięciu chorób, przeciwko którym szczepienie zostało uznane przez środowisko naukowe za skuteczne i bezpieczne, podobnie jak dziesiąte szczepienie, które zostało udzielone dzieciom o szczególnych wskazaniach zdrowotnych. Następnie Trybunał zbadał proporcjonalność polityki szczepień. Na poziomie ogólnym zwrócił uwagę na zakres i treść obowiązku szczepień, istniejące wyjątki od niego oraz dostępne zabezpieczenia proceduralne. Stwierdził, że stanowiło wyzwanie dla rozwiązań instruktażowych obowiązujących w Republice Czeskiej, a skuteczność i bezpieczeństwo przedmiotowych szczepionek nie zostały ustalone.

Ponadto, jeśli chodzi o szczególne okoliczności skarżących, zauważył, że grzywna nałożona na pana Vavřičkę nie była nadmierna. Chociaż odmowa przyjęcia dziecka do przedszkola oznaczała utratę ważnej okazji do rozwoju ich osobowości, był to środek zapobiegawczy, a nie karny, i był ograniczony w czasie, gdy osiągały wiek obowiązkowego uczęszczania do szkoły. Status szczepień nie wpłynął na ich przyjęcie do szkoły podstawowej. W konsekwencji środki, na które skarżyli się skarżący, ocenione w kontekście systemu krajowego, pozostawały w rozsądnym stosunku proporcjonalności do uzasadnionych celów realizowanych przez państwo czeskie (ochrona przed chorobami, które mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia) poprzez obowiązek szczepień. Trybunał wyjaśnił, że ostatecznie kwestią do ustalenia nie było to, czy mogła zostać przyjęta inna, mniej nakazowa polityka, jak to miało miejsce w niektórych innych państwach europejskich. Chodziło raczej o to, czy osiągając szczególną równowagę, jaką uczyniły, władze czeskie przekroczyły swój szeroki margines uznania w tej dziedzinie. Stwierdził, że kwestionowane środki można uznać za „konieczne w społeczeństwie demokratycznym”.

Venken i Inni przeciwko Belgii

Więźniowie przymusowo zamknięci w oddziałach psychiatrycznych więzienia: Trybunał bada postępy od czasu wydania wyroku pilotażowego W.D. p. Belgii – wyrok ETPC z 6.4.2021 r. w sprawie Venken i Inni przeciwko Belgii (skarga nr 46130/14); jednomyślnie:

Naruszenie art. 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) i art. 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji w stosunku do trzech skarżących.

Sprawa dotyczyła pięciu wniosków dotyczących przymusowego umieszczenia pięciu obywateli belgijskich w oddziałach psychiatrycznych zakładów karnych i była kontynuacją wyroku pilotażowego W.D. p. Belgii. Skarżący zarzucili, że nie otrzymali opieki terapeutycznej, która byłaby odpowiednia dla ich stanu zdrowia psychicznego, i skarżyli się na brak skutecznego środka prawnego w celu zmiany ich sytuacji.

Trybunał zauważył, że w momencie wniesienia skarg pięciu skarżących przebywało w oddziałach psychiatrycznych zakładów karnych, gdzie nie otrzymali odpowiedniej terapii. W czasie orzekania wszyscy byli już osadzeni w placówce, która była zasadniczo odpowiednia dla ich schorzeń psychicznych. Ich zatrzymanie w warunkach naruszających art. 3 i 5 ust. 1 Konwencji dobiegło końca. W związku z tym Trybunał uznał, że odszkodowanie przyznane przez sądy krajowe trzem skarżącym nie obejmowało całego okresu, w którym byli oni przetrzymywani w więziennych oddziałach psychiatrycznych, bez realnej nadziei na zmianę i bez odpowiedniego wsparcia medycznego. W opinii Trybunału ten znaczący okres wystawił ich na szczególnie dotkliwe trudności, powodując cierpienie o natężeniu przekraczającym nieunikniony poziom cierpienia nieodłącznie związany z pozbawieniem wolności. Jednakże dwóch skarżących, którzy uzyskali adekwatne i wystarczające zadośćuczynienie za cały okres, w którym byli przetrzymywani w warunkach sprzecznych z Konwencją, nie miało już statusu ofiary.

Naruszenie art. 5 ust. 4 (prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności ) w stosunku do trzech skarżących

Naruszenie art. 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) w zw. z art. 3 w stosunku do dwóch z tych skarżących.

Trybunał uznał, że ci trzej skarżący, którzy skarżyli się na postępowanie prowadzone na podstawie Ustawy o ochronie socjalnej z 1930 r., nie dysponowali skutecznym środkiem odwoławczym z tych samych powodów, które zostały wskazane przez Trybunał w wyroku pilotażowym W.D. p. Belgii, przynajmniej do czasu utworzenia dodatkowych miejsc w psychiatrycznych ośrodkach sądowych w Gandawie i Antwerpii oraz w obiektach innych niż więzienia.

- większością głosów (sześć głosów do jednego):

Brak naruszenia Artykułu 5 ust. 4 (prawo do szybkiej decyzji o zgodności z prawem zatrzymania) oraz Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) wraz z Artykuł 3 w odniesieniu do dwóch skarżących, którzy wnieśli skargę na postępowanie prowadzone po wejściu w życie ustawy o przymusowym pozbawieniu wolności z 2014 r.

Trybunał uznał, że pilne wnioski do organów ochrony socjalnej, ustanowionych na mocy ustawy o zamknięciu przymusowym, nie stanowią środków prawnych, które mogą szybko naprawić sytuację, na którą skarżyli się dwaj skarżący. Nie można zatem uznać tych środków zaradczych za skuteczne. Jednakże Trybunał orzekł, że w teorii pilne postępowanie przed sądami powszechnymi (recours de référé) stanowiło dostępny środek, który byłby w stanie zapewnić zadośćuczynienie w sytuacji, której ci dwaj skarżący byli ofiarami, i uniemożliwić dalsze domniemane naruszenia. Zauważył, że Sąd Kasacyjny wyraźnie wskazał na komplementarność pilnych wniosków składanych do organów ochrony socjalnej i pilnych postępowań przed sądami powszechnymi. Sąd wskazał również, że wnioski podobne do tych w niniejszej sprawie zostały odroczone do czasu upływu terminu wyznaczonego przez Trybunał w wyroku pilotażowym W.D. p. Belgii. Uznał, że należałoby kontynuować badanie tych spraw w świetle zasad ustanowionych w niniejszym wyroku, po jego uprawomocnieniu.

Handzhiyski przeciwko Bułgarii

Grzywna za mikołajkowy protest na pomniku Błagojewa stanowiła naruszenie – wyrok ETPC z 6.4.2021 r. w sprawie Handzhiyski p. Bułgarii (skarga nr 10783/14); 6 głosami do 1: naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła umieszczenia czapki Świętego Mikołaja I worka na pomniku Dimitara Błagojewa na rynku głównym w Błagojewgradzie  w Boże Narodzenie w formie politycznego protestu. Skarżący następnie został skazany i ukarany za chuligaństwo.

Trybunał uznał w szczególności, że skarżący protestował z użyciem satyry i nie zniszczył pomnika. Mimo że ludzie mogli poczuć się obrażeni, to sam ten fakt nie mógł uzasadnić ingerencji w jego wolność wypowiedzi.

A.I. przeciwko Włochom

Zakaz kontaktów między skarżącą I jej dziećmi w czasie procedury adopcyjnej naruszył prawo skarżącej do poszanowania jej prawa do życia prywatnego – wyrok ETPC z 1.4.2021 r. w sprawie A.I. przeciwko Włochom (skarga nr 70896/17); jednomyślnie:

Naruszenie art. 8 (prawo do poszanowania życia rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła braku możliwości skarżącej, nigeryjskiej uchodźczyni i matki dwójki dzieci, która była ofiarą handlu ludźmi i była w szczególnie narażonej pozycji, korzystania ze swoich praw z uwagi na zakaz kontaktów z dziećmi orzeczony przez sąd w sytuacji, w której postępowanie dotyczące zdolności dzieci do adopcji toczyło się przez 3 lata.

Trybunał uznał, że sąd apelacyjny jako sąd wyspecjalizowany złożony z 2 sędziów i 2 ławników, nie wziął pod uwagę wniosków z opinii biegłego zalecających utrzymywanie więzi między skarżącą a dziećmi i nie wyjaśnił dlaczego tego nie zrobił. Biorąc pod uwagę powagę konkurujących interesów, władze powinny były dokonać bardziej szczegółowej analizy narażenia skarżącej w toku postępowania. Trybunał uznał za niewystarczającą wagę przypisaną znaczeniu życia rodzinnego dla skarżącej i jej dzieci w postępowaniu, które skutkowało zakazaniem kontaktów między nimi. Dlatego postępowanie, któremu nie towarzyszyły proporcjonalne do powagi ingerencji i konkurujących interesów gwarancje stanowiło naruszenie art. 8 Konwencji.