Niewłaściwa ocena ryzyka
związanego z wydaleniem obywateli rosyjskich pochodzenia czeczeńskiego do
Rosji: naruszenia art. 3 Konwencji dwa wyroki ETPC z 30.8.2022 r. w sprawach R przeciwko Francji
(skarga nr 49857/20) oraz W
przeciwko Francji (skarga nr 1348/21).
W wyroku w sprawie R
przeciwko Francji (skarga nr 49857/20) Trybunał orzekł jednogłośnie, że
doszło do naruszenia Artykułu 3 (zakaz tortur oraz nieludzkiego lub
poniżającego traktowania) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
W wyroku w sprawie W
przeciwko Francji (skarga nr 1348/21) Trybunał orzekł, większością, że dojdzie
do naruszenia Artykułu 3 (zakaz tortur oraz nieludzkiego lub poniżającego
traktowania) Konwencji, jeżeli zostanie wykonana decyzja o deportacji skarżącego
do Federacji Rosyjskiej.
Sprawa R przeciwko Francji
(nr 49857/20) dotyczyła deportacji do Rosji obywatela rosyjskiego pochodzenia
czeczeńskiego po cofnięciu mu statusu uchodźcy. Zauważywszy, że skarżący
pozostał uchodźcą, mimo że jego status został cofnięty na podstawie art. L.
711-6 Kodeksu imigracyjnego i azylowego (CESEDA), Trybunał odwołał się do
swojego orzecznictwa, zgodnie z którym fakt bycia uchodźcą był czynnikiem, na
który władze powinny zwrócić szczególną uwagę przy ustalaniu realności
domniemanego ryzyka w przypadku wydalenia jednostki. Trybunał zauważył, że Sąd
Administracyjny na dzień przed rzeczywistą deportacją skarżącego odrzucił pilny
wniosek o zawieszenie postępowania złożony przez skarżącego, nie podając
konkretnego uzasadnienia tej decyzji. W dwóch wyrokach z lutego 2021 r.,
wydanych po wydaleniu, Sąd Administracyjny oddalił powództwo skarżącego o
uchylenie nakazu wydalenia oraz wskazówek określających Federację Rosyjską jako
kraj docelowy. Trybunał był zdania, że rozwiązanie to opierało się na
dogłębnej ocenie sytuacji skarżącego, ale uznał, że tak jak miało to miejsce po
wydaleniu skarżącego, ocena Sądu Administracyjnego z lutego 2021 r. nie mogła
naprawić niedoskonałości wcześniejszej analizy ryzyka.
Sprawa W przeciwko Francji
(nr 1348/21) dotyczyła nakazu deportacji skarżącego, obywatela
rosyjskiego pochodzenia czeczeńskiego, któremu cofnięto status uchodźcy na
podstawie Artykułu L.711-4 Kodeksu Imigracyjnego i Azylowego, do Rosji .
Skarżący argumentował przed Trybunałem, że jego deportacja naraziłaby go na
ryzyko, ponieważ prefektura przekazała konsulatowi Federacji Rosyjskiej
szczegółowe informacje na temat jego sytuacji osobistej wraz z wnioskiem o
readmisję. W związku z poważnymi i ustalonymi faktami, które pozwoliły mu
stwierdzić istnienie rzeczywistego ryzyka leczenia z naruszeniem art. 3
Konwencji, Trybunał uznał, że decyzja o deportacji skarżącego do Federacji
Rosyjskiej wiązałaby się z naruszeniem art. 3 Konwencji, gdyby miał być
wykonany.