Tydzień 50 - Casa di Cura Valle Fiorita S.r.l. przeciwko Włochom

Całkowity i długotrwały brak działania po okupowaniu budynku przez aktywistów lokalowych – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie Casa di Cura Valle Fiorita S.r.l. przeciwko Włochom (skarga nr 67944/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo dostępu do sądu) oraz naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji.

Sprawa dotyczyła spółki skarżącego, która nie mogła odzyskać posiadania budynku w Rzymie, który był okupowany od 2012 r., bez tytułu prawnego przez grupę aktywistów lokalowych (movimento lotta per la casa). Prawomocnym orzeczeniem sądu z 9 sierpnia 2013 r. nakazano okupującym eksmisję. Orzeczenie pozostaje do dziś niewykonane z uwagi na względy społeczne (brak możliwości znalezienia alternatywnego lokalu dla okupujących z uwagi na brak środków) oraz obawę rozruchów naruszających porządek publiczny.

Trybunał przyznał, że względy społeczne oraz obawa rozruchów mogą usprawiedliwiać trudności w wykonaniu oraz opóźnienie w ewakuowaniu ludzi z nieruchomości. Mimo to, nie znalazł uzasadnienia dla kompletnego i długotrwałego braku działania włoskich władz, powtarzając, że brak środków nie może sam w sobie stanowić akceptowalnej przyczyny dla niewykonania orzeczenia sądowego. Dlatego stwierdził, że władze krajowe, nie podejmując kroków do wypełnienia orzeczenia z sierpnia 2013 r., naruszyły art. 6 ust. 1 Konwencji, a także naruszyły zasadę państwa prawa i zasadę legalizmu.

Trybunał również uznał, że władze, biorąc pod uwagę indywidualny interes skarżącej spółki i po rozsądnym czasie usiłowania znalezienia odpowiedniego rozwiązania, powinny były podjąć odpowiednie środki, aby wykonać orzeczenie sądu z sierpnia 2013 r.

Tydzień 50 - Lekić przeciwko Słowenii

Prawo wprowadzone w Słowenii w 1990 r. zobowiązująca dyrektora do zapłaty długu jego przedsiębiorstwa było sprawiedliwe – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie Lekić przeciwko Słowenii (Wielka Izba) (skarga nr 36480/07); 15 głosami do 2: brak naruszenia Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji.

Sprawa dotyczyła wykreślenia przedsiębiorstwa z rejestru sądowego oraz późniejszej odpowiedzialności jego dyrektora za długi. Procedury wykreślenia użyto przeciwko przedsiębiorstwu skarżącego zgodnie z nowym prawem wprowadzonym w 1999 r., które dawało sądom prawo wykreślenia uśpionych spółek bez możliwości likwidacji. Skutkowało to obowiązkiem zapłaty kwoty 32.795 euro jednemu z wierzycieli spółki – Spółce Słoweńskich Linii Kolejowych.

Trybunał stwierdził, że uznanie skarżącego odpowiedzialnym za dług przedsiębiorstwa nie było nieproporcjonalne, biorąc pod uwagę, że był zaangażowany w jego prowadzenie. Wysokość długu jaki miał do zapłacenia była odpowiednio wyważona, ponieważ nie był jedynym celem roszczeń Linii Kolejowych. Dlatego nie uznano, że ponosi nadmierny ciężar indywidualny.

Trybunał wziął pod uwagę interes publiczny w posiadaniu takiego prawa oraz kontekst narodowy, którym była potrzeba zapewnienia stabilizacji finansowej w czasie okresu przejściowego z socjalizmu na gospodarkę wolnorynkową. Tysiące spółek stworzonych w czasie dawnej Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii było uśpionych w 1990 r. a „podniesienie korporacyjnej zasłony”, by uczynić ich członków odpowiedzialnymi za długi przedsiębiorstw miał na celu uniknięcie zalania sądów długoletnimi postępowaniami likwidacyjnymi.

Tydzień 50 - M.A. i Inni przeciwko Litwie

Niepozwolenie na złożenie wniosków o azyl przez litewską straż graniczną naruszyło Konwencję – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie M.A. i Inni przeciwko Litwie (skarga nr 59793/17); 4 głosami do 3: naruszenie Artykułu 3 (zakaz tortur) oraz naruszenie Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła rosyjskiej siedmioosobowej rodziny, która po opuszczeniu Czeczenii próbowała trzykrotnie złożyć wniosek o azyl na Litwie, ale za każdym razem odmawiano im prawa do złożenia wniosku na granicy.

Trybunał stwierdził, że wbrew argumentom rządu, skarżący w rzeczywistości poszukiwali azylu na Litwie za każdym z trzech razy, gdy próbowali przekroczyć granicę Białorusi z Litwą. Uznał, że litewska straż graniczna odmówiła przyjęcia wniosków skarżących o azyl i przesłania ich właściwym władzom do rozpoznania i ustalenia, czy skarżącym groziło ryzyko tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania czy karania w razie powrotu na Białoruś, a następnie do Czeczenii. Trybunał następnie stwierdził, że pomimo że skarżący nie odwołali się od decyzji odmawiającej im wjazdu na Litwę, to fakt, że złożenie odwołania nie zawiesiłoby automatycznie ich powrotu na Białoruś oznaczało, że nie mogło być uznane za skuteczny środek odwoławczy.

Tydzień 50 - Brisc przeciwko Rumunii

Prawa szefa prokuratury zostały naruszone kiedy został zwolniony za złożenie prasie oświadczeń odnośnie prowadzonego postępowania przygotowawczego – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie Brisc przeciwko Rumunii (skarga nr 26238/10); 5 głosami do 2: naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła zwolnienia szefa prokuratury za złamanie tajemnicy śledztwa poprzez złożenie oświadczeń dla prasy. Został ukarany po skardze sędzi, że jego komunikat prasowy oraz wywiad dla stacji telewizyjnej pozwolił mediom zidentyfikować ją jako zaangażowaną w oszustwo finansowe.

Trybunał stwierdził, że jedynym celem wywiadu oraz komunikatu prasowego skarżącego było poinformowanie prasy o prowadzonym śledztwie o oczywistym zainteresowaniu publicznym, a nie oskarżenie sędzi o przestępstwo. Dodatkowo, jednym z przypisanych skarżącemu obowiązków było informowanie prasy, a skarżący nie ujawnił ani w komunikacie prasowym ani w wywiadzie telewizyjnym informacji, które pozwalałyby na zidentyfikowanie sprawców. W rzeczywistości władze krajowe ograniczyły swoją analizę w sprawie do szkody na reputacji sędzi, bez wzięcia pod uwagę faktu, że oświadczenia zniesławiające o sędzi nie pochodziły od skarżącego, a od osoby trzeciej, a mianowicie osoby przeprowadzającej wywiad telewizyjny.

Tydzień 50 - Belli i Arquier-Martinez przeciwko Szwajcarii

Wymaganie, aby osoba otrzymująca nieskładkowe świadczenia z zabezpieczenia społecznego była rezydentem w Szwajcarii nie było sprzeczne z Konwencją – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie Belli i Arquier-Martinez przeciwko Szwajcarii (skarga nr 65550/13); 6 głosami do 1: brak naruszenia Artykułu 14 (zakaz dyskryminacji) w związku z Artykułem 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła decyzji wydanej w sprawie pani Belli, która jest osobą niesłyszącą i niezdolną do rozeznania z uwagi na ciężką niepełnosprawność od urodzenia, dotyczącej pozbawienia jej tytułu do szczególnego zasiłku dla niepełnosprawnych z uwagi na to, że przestała być rezydentem w Szwajcarii. Krajowe prawo wymaga od osób otrzymujących nieskładkowe świadczenia, jak pani Belli, aby na co dzień być rezydentem w Szwajcarii, podczas gdy osoby otrzymujące składkowe świadczenia – zasiłek dla niepełnosprawnych – mogły otrzymywać te świadczenia przebywając za granicą.

Trybunał nie dostrzegł niezgodności z Konwencją praktyki płacenia świadczeń nieskładkowych pod warunkiem przebywania w Szwajcarii. Stwierdził, że interes skarżącej w otrzymywaniu przedmiotowych zasiłków pod tymi samymi warunkami, co osoby, które płaciły składki powinien ustąpić przed interesem publicznym państwa w zagwarantowaniu zasady solidarności w systemie ubezpieczeń społecznych, który był szczególnie ważny w odniesieniu do zasiłków nieskładkowych; było tak mimo tego, że przyczyna, dla której skarżąca nie płaciła składek leżała całkowicie poza jej kontrolą czy strefą wpływów.

Tydzień 50 - Lakatošowa i Lakatoš przeciwko Słowacji

Słowackie władze zaniechały śledztwa w sprawie możliwego rasistowskiego motywu strzelaniny przez policjanta poza służbą w domu rodzinnym Romów – wyrok ETPC z 11.12.2018 r. w sprawie Lakatošowa i Lakatoš przeciwko Słowacji (skarga nr 655/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 14 (zakaz dyskryminacji) w związku z Artykułem 2 (prawo do życia) Konwencji.

Sprawa dotyczyła strzałów oddanych przez funkcjonariusza policji poza służbą w domu rodzinnym Romów. Dwoje skarżących w sprawie, małżeństwo, zostało poważnie ranionych a trzech członków ich rodziny zabitych. W czasie przesłuchania przez policję funkcjonariusz oświadczył, że myślał o „radykalnym rozwiązaniu” aby „rozprawić się” z Romami. Ostatecznie otrzymał łagodniejszy wymiar kary w postaci 9 lat pozbawienia wolności z uwagi na ograniczoną odpowiedzialność. Orzeczenie zostało wydane w formie uproszczonego wyroku – bez uzasadnienia.

Trybunał stwierdził, że nie wskazano wiarygodnej informacji w sprawie o zawiadomieniu władz o potrzebie przeprowadzenia śledztwa w sprawie możliwego motywu rasistowskiego napaści. Zauważył, że przemoc rasistowska stanowi szczególną obrazę ludzkiej godności i wymaga szczególnej czujności oraz mocnej reakcji ze strony władz. Mimo to, władze zaniechały pełnej analizy znaczących objawów rasizmu w sprawie takie jak frustracja funkcjonariusza policji na jego niezdolność do rozwiązania problemów porządku publicznego dotyczących Romów, jak sugerował w badaniu psychologicznym. Dodatkowo, funkcjonariusz policji nie został oskarżony o zbrodnię motywowaną rasizmem a prokurator w ogóle nie wskazał możliwej okoliczności obciążającej w postaci motywu rasistowskiego w akcie oskarżenia. Ponadto, sądy zaniechały uzdrowienia ograniczonego zakresu śledztwa i oskarżenia, a uproszczony wyrok w sprawie nie zawierał uzasadnienia, aby odpowiedzieć na to zaniedbanie. W rzeczywistości, jako że skarżący byli powodami w sprawie, to mogli podnosić tylko kwestie dotyczącego powództwa o zadośćuczynienie.

Tydzień 49 - Słomka przeciwko Polsce

Polak, któremu zarządzono karę porządkową aresztu za protest w czasie procesu dotyczącego komunistycznych generałów, doznał naruszenia swoich praw – wyrok ETPC z 6.12.2018 r. w sprawie Słomka przeciwko Polsce (skarga nr 68924/12); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji oraz naruszenie Artykułu 10 (prawo do wolności wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła kary porządkowej 14 dni aresztu zarządzonej wobec skarżącego za obrazę sądu po wykrzykiwaniu sloganów w czasie postępowania dotyczącego generałów komunistycznych, którzy wprowadzili stan wojenny w 1981 r.

Trybunał stwierdził, że działania skarżącego zmierzały do krytykowania sądownictwa oraz domniemanego braku sprawiedliwości, a nie do obrażania sędziów. Ci sami sędziowie wymierzyli mu potem karę porządkową aresztu - bez możliwości zaprezentowania swojego stanowiska. Późniejsze odwołanie nie naprawiło błędów proceduralnych. Okoliczności sprawy ujawniły obiektywnie uzasadnioną obawę braku bezstronności – doszło więc do naruszenia Artykułu 6. Naruszono także Artykuł 10 z uwagi na ingerencję w prawo skarżącego do wolności wypowiedzi, która nie była konieczna w demokratycznym społeczeństwie.

Tydzień 49 - Haziyev przeciwko Azerbejdżanowi

Trybunał stwierdził naruszenie praw azerskiego dziennikarza – wyrok ETPC z 6.12.2018 r. W sprawie Haziyev przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 19842/15).  

Sprawa dotyczyła aresztowania azerskiego dziennikarza i aktywisty opozycyjnego po sprzeczce na ulicy. Został zatrzymany w sierpniu 2014 r. i pozostawał w areszcie aż do wyroku skazującego za wybryk chuligański wydanego w styczniu 2015 r.

naruszenie Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji w zakresie aresztu skarżącego od 29 października do 11 listopada 2014, który nie był oparty na orzeczeniu sądu; naruszenie Artykułu 5 ust. 3 (prawo bycia sądzonym w rozsądnym terminie albo zwolnionym na czas postępowania) Konwencji z uwagi na brak uzasadnienia potrzeby tymczasowego aresztowania pana Haziyeva.

Sądy zwyczajnie użyły standardowego szablonu orzekając o tym środku zapobiegawczym bez odniesienia się do szczegółowych faktów w sprawie oraz nie wskazały na żadne przyczyny przy przedłużeniu stosowania tymczasowego aresztowania.

Trybunał podkreślił, że już stwierdzał naruszenia Konwencji w wielu sprawach przeciwko Azerbejdżanowi dotyczących praktyki zamykania skarżących w areszcie tylko z tego powodu, że złożono akt oskarżenia do sądu.

Tydzień 49 - Ilnseher przeciwko Niemcom

Kolejne tymczasowe aresztowanie skazanego za morderstwo nie naruszyło Konwencji – wyrok ETPC z 4.12.2018 r. w sprawie Ilnseher przeciwko Niemcom (Wielka Izba) (skargi nr 10211/12 oraz 27505/14);

15 głosami do 2: brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji w zakresie tymczasowego aresztowania skarżącego od 20 czerwca 2013 r. jako wyniku wydania nakazu za uprzednie tymczasowe aresztowanie;

14 głosami do 3: brak naruszenia Artykułu 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) w zakresie tymczasowego aresztowania skarżącego od 20 czerwca 2013 r. jako wyniku wydania nakazu za uprzednie tymczasowe aresztowanie;

Jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 5 ust. 4 (prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności) Konwencji w zakresie czasu postępowania dotyczącego kontroli tymczasowego aresztowania skarżącego;

15 głosami do 2: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji w zakresie rzekomego braku bezstronności sędziego P w głównym postepowaniu dotyczącym wydania orzeczenia w zakresie tymczasowego aresztowania skarżącego.

Trybunał uznał w szczególności, że tymczasowe aresztowanie skarżącego zastosowano w ramach dopuszczalnej podstawy pozbawienia wolności tj. zgodnie z Artykułem 5 ust. 1 lit. E Konwencji i było w związku z tym zgodne z prawem zgodnie z tym przepisem.

W odniesieniu do Artykułu 7 ust. 1 Trybunał zauważył, że tymczasowe aresztowanie skarżącego zostało zastosowane, ponieważ jego celem było leczenie zaburzenia psychicznego, mając na uwadze jego przeszłość kryminalną. Charakter i cel tymczasowego aresztowania były zasadniczo różne od tych wskazanych w zwykłym tymczasowym aresztowaniu niezwiązanym z zaburzeniem psychicznym. Następnie uznał, że prawo skarżącego do niezwłocznego ustalenia przez sąd legalności pozbawienia wolności zostało zachowane w postępowaniu dotyczącym legalności jego tymczasowego aresztowania.

W końcu, Trybunał uznał, że zachowanie sędziego P, w okolicznościach sprawy, nie ukazało ani, że był osobiście uprzedzony przeciwko skarżącemu , ani że istniały uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności w przedmiotowym postępowaniu.

Tydzień 49 - Magyar Jeti Zrt przeciwko Węgrom

Trybunał potępia wyrok w sprawie o zniesławienie przeciwko węgierskiej spółce medialnej, podkreślając aktualną wagę hiperlinków w Internecie – wyrok ETPC z 4.12.2018 r. w sprawie Magyar Jeti Zrt przeciwko Węgrom (skarga nr 11257/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skarżącej spółki, która została uznana odpowiedzialną za umieszczenie hiperlinku do wywiadu na YouTube, który uznano, że posiada treść zniesławiającą.   

Trybunał podkreślił wagę hiperlinkowania dla sprawnego operowania Internetem oraz rozróżnił użycie hiperlinków od tradycyjnego publikowania - hiperlinki kierują ludzi bezpośrednio do dostępnego materiału raczej niż zapewniają treść. Uaktualniając swoje orzecznictwo dotyczące tych zagadnień, Trybunał wymienił elementy, które muszą być brane pod uwagę pod Artykułem 10 przy analizie czy umieszczenie hiperlinku może prowadzić do odpowiedzialności, a co za tym idzie konieczna jest indywidualna ocena w każdej sprawie. Trybunał stwierdził, że węgierskie prawo o obiektywnej (bezwzględnej) odpowiedzialności za rozpowszechnianie materiału zniesławiającego wyłączało możliwość jakiejkolwiek oceny prawa skarżącej spółki do wolności wypowiedzi w sytuacji, w której sądy powinny były rozważyć ją starannie. Taka obiektywna odpowiedzialność za użycie hiperlinku może zakłócić przepływ informacji w Internecie, zniechęcając autorów i wydawców od używania takich linków, jeżeli nie mogliby kontrolować informacji, do której prowadzą. Mogłoby to mieć efekt mrożący na wolność wypowiedzi w Internecie. Z tych przyczyn skarżąca spółka doznała nieodpowiedniego ograniczenia jej praw.

Tydzień 48 - Alekseyev i Inni przeciwko Rosji

Środki systemowe wymagane by odpowiedzieć na problemy wolnych zgromadzeń i dyskryminacji wynikających z zakazu demonstracji LGBT - wyrok ETPC z 27.11.2018 r. w sprawie Alekseyev i Inni przeciwko Rosji (skarga nr 14988/09); jednomyślnie:

naruszenie Artykułu 11 (wolność zgromadzeń) Konwencji;

naruszenie Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) Konwencji oraz

naruszenie Artykułu 14 (zakaz dyskryminacji) Konwencji. 

Sprawa 51 skarg od 7 skarżących dotyczyła ciągłego odmawiania przez władze rosyjskie zgody na wnioski organizatorów o przeprowadzenie demonstracji LGBT. 

Trybunał stwierdził, że ta sprawa była odpowiednio podobna do sprawy Alekseyev przeciwko Rosji, w której orzekł w 2010 r. i że musi ponownie wydać wyrok w tej sprawie w tym stadium. 

Uznał więc w szczególności, że decyzja o odrzuceniu wniosków skarżących by przeprowadzić publiczne wydarzenia LGBT nie mogą być uzasadniane troską o porządek publiczny i stanowiły naruszenie ich prawa do zgromadzenia publicznego. Stwierdził również, że brak jakiegokolwiek wymagania od władz, by podejmowały decyzję co do wydarzeń przed datami, w których miały się odbyć stanowił brak skutecznego środka odwoławczego. Decyzja o zablokowaniu wydarzeń LGBT stanowiła więc wyraźnie celową niezgodę władz na temat demonstracji i stanowił dyskryminację naruszając Artykuł 14 Konwencji.

Trybunał przypomniał obowiązek państw wykonania wyroków i zauważył, że Rosja powinna podjąć długotrwały wysiłek by wprowadzić środki generalne, w szczególności w odniesieniu do wolnych zgromadzeń oraz dyskryminacji. 

Tydzień 47 - Konstantinopoulos i Inni przeciwko Grecji (nr 2)

Jedenastu osadzonych w Zakładzie Karnym Grevena było źle traktowanych w czasie przeszukania ich cel w 2013 r. - wyrok ETPC z 22.11.2018 r. w sprawie Konstantinopoulos i Inni przeciwko Grecji (nr 2) (skarga nr 29543/15); jednomyślnie:

naruszenie materialnego i proceduralnego aspektu Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji w stosunku do 11 skarżących oraz brak takiego naruszenia w stosunku do 10 skarżących. 

Sprawa dotyczyła osadzonych w Zakładzie Karnym Grevena, którzy skarżyli się na złe traktowanie ze strony członków specjalnej policyjnej grupy antyterrorystycznej w czasie niespodziewanego przeszukania ich cel w kwietniu 2013 r. 

Trybunał uznał w szczególności, że rany odniesione przez 11 ze skarżących zostały doznane w czasie przeszukania w kwietniu 2013 r. oraz że osiągnęły wymagany prób dolegliwości, aby zostać uznane za naruszające Artykuł 3. Trybunał również orzekł, że przedmiotowe działania stanowiły raczej złe traktowanie niż tortury. 

Trybunał zauważył braki ze strony władz greckich w czasie śledztwa w przedmiocie zarzutów złego traktowania, uznając, że śledztwo nie było kompletne, sprawne ani niezależne. 

Tydzień 47 - Ognevenko przeciwko Rosji

Zwolnienie maszynisty, który strajkował stanowiło naruszenie jego prawa do stowarzyszeń - wyrok ETPC z 20.11.2018 r. w sprawie Ognevenko przeciwko Rosji (skarga nr 44873/09) ; 6 głosami do 1:

naruszenie Artykułu 11 (wolność stowarzyszeń) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła zwolnienia skarżącego - maszynisty za naruszenia dyscyplinarne, łącznie z udziałem w strajku. 

Trybunał zauważył, że maszyniści i inni pracownicy kolei zostali włączeni w zawody objęte zakazem strajku. To ograniczenie nie było wystarczająco uzasadnione przez rząd i stało w sprzeczności z uznanymi międzynarodowo prawami pracowniczymi. Sytuacja doprowadziła do tego, że tylko sądy mogły ocenić formalne wypełnienie przez skarżącego prawa bez dokonywania jakiegokolwiek wyważenia konkurujących interesów i praw. Pan Ognevenko został ukarany zwolnieniem, ponieważ poszedł strajkować, co stanowiło jego drugie wykroczenie dyscyplinarne. Tego typu sankcje mają w sposób nieunikniony „efekt mrożący” na innych, którzy mogliby rozważać strajk aby chronić swoje interesy. Konkludując, zwolnienie stanowiło nieproporcjonalne ograniczenie jego praw i naruszyło Artykuł 11. 

Tydzień 47 - Selahattin Demirtaş przeciwko Turcji (nr 2)

Trybunał stwierdza wiele naruszeń Konwencji i zarządza uchylenie tymczasowego aresztowania polityka opozycji Selahattina Demirtaşa - wyrok ETPC z 20.11.2018 r. w sprawie Selahattin Demirtaş przeciwko Turcji (nr 2) (skarga nr 14305/17); jednomyślnie:

brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji;

naruszenie Artykułu 5 ust. 3 (prawo do niezwłocznego postawienia przed sędzią) Konwencji;

brak naruszenia Artykułu 5 ust. 4 (prawo odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności) Konwencji;

naruszenie Artykułu 3 Protokołu nr 1 (prawo do wolnych wyborów) Konwencji;

oraz 6 głosami do 1: 

naruszenie Artykułu 18 (granice stosowania ograniczeń praw) w związku z Artykułem 5 ust. 3. 

Sprawa dotyczyła zatrzymania oraz tymczasowego aresztowania pana Selahattina Demirtaşa, który w czasie tamtych zdarzeń współprzewodniczył Demokratycznej Partii Ludowej (HDP), lewicowej prokurdyjskiej partii politycznej. 

Trybunał zaakceptował to, że skarżący został zatrzymany i aresztowany z uwagi na „uzasadnione podejrzenie” popełnienia czynu zabronionego. Mimo to, mając na względzie uzasadnienie podane przez sądy krajowe, Trybunał uznał, że władze sądowe przedłużały areszt skarżącego na podstawach, które nie mogły być postrzegane jako „wystarczające” aby uzasadnić utrzymanie aresztu. Mimo że skarżący utrzymywał swój status posła w toku kadencji, Trybunał uznał, że jego niezdolność do brania udziału w pracach Parlamentu była wynikiem tymczasowego aresztowania, co stanowiło nieuzasadnioną ingerencję w prawo do swobodnego wyrażania opinii ludzi oraz w jego prawo do bycia wybranym i zasiadania w Parlamencie. 

Trybunał stwierdził, że zostało bez wątpienia ustalone, że przedłużenie aresztowania skarżącego, w szczególności w toku dwóch kluczowych kampanii, a mianowicie referendum oraz wyborów prezydenckich, zmierzało do dominującego ukrytego celu dławienia pluralizmu i ograniczania wolność debaty politycznej, która leży u podstaw koncepcji demokratycznego społeczeństwa. 

W związku z powyższym Trybunał uznał, jednomyślnie, że pozwane państwo powinno podjąć wszelkie konieczne środki aby zakończyć areszt skarżącego. 

Tydzień 47 - Toranzo Gómez przeciwko Hiszpanii

Skazanie za zniesławienie za publiczne oskarżenie funkcjonariuszy policji o „tortury” naruszyło wolność słowa - wyrok ETPC z 20.11.2018 r. w sprawie Toranzo Gómez przeciwko Hiszpanii (skarga nr 26922/14); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skarżącego uznanego winnym zniesławienia w związku z oskarżeniem funkcjonariuszy policji o stosowanie tortur.

Trybunał uznał w szczególności, że skarżący najprawdopodobniej odczuwał ból i cierpienie kiedy policja użyła liny starając się go wypchnąć z prowizorycznego tunelu w czasie siedzącego protestu w centrum społecznościowym. Opisał później to traktowanie jako tortury - na tym słowie sądy skupiły się uznając go winnym zniesławienia dwóch funkcjonariuszy policji. Mimo to, sądy  zastosowały nadmiernie wąską definicję prawną do jego oświadczenia o torturach, co oznaczało kolokwialnie rzecz biorąc użycie nadmiernej siły. Nałożono również na niego grzywnę pod rygorem zamiany na karę pozbawienia wolności, która była surową karą mogącą mieć efekt mrożący na wolność wypowiedzi. Doszło więc do naruszenia praw skarżącego pod Artykułem 10 Konwencji. 

Tydzień 46 - Navalnyy przeciwko Rosji

Wielka Izba stwierdza, że zatrzymania w 2012 i 2014 r. spowodowały wiele naruszeń praw Aleksieja Nawalnego - wyrok ETPC z 15.11.2018 r. w sprawie Navalnyy przeciwko Rosji (Wielka Izba) (skarga nr 29580/12).

Sprawa dotyczyła skargi Aleksieja Nawalnego na jego zatrzymanie, areszt oraz uznanie winnym siedmiu wykroczeń w 2012 i 2014 r. Skarżący utrzymywał, że naruszyły jego prawa i były motywowane politycznie. 

Wielka Izba jednomyślnie stwierdziła:

naruszenie Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego / zgodność z prawem zatrzymania lub aresztowania) Konwencji;

naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) w odniesieniu do sześciu postępowań wykroczeniowych;

brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 w zakresie siódmego postępowania wykroczeniowego;

naruszenie Artykułu 11 (wolność zgromadzeń i stowarzyszeń) Konwencji.

Jednocześnie 14 głosami do 3: naruszenie Artykułu 18 (granice stosowania ograniczeń praw) Konwencji. 

Wielka Izba aprobując uzasadnienie wyroku Izby w sprawie, stwierdziła naruszenie praw skarżącego pod Artykułem 5 z uwagi na jego siedem zatrzymań i dwukrotne aresztowania, oraz pod Artykułem 6 z uwagi na sześć z siedmiu postępowań po zatrzymaniach. 

Trybunał również stwierdził naruszenie Artykułu 11, utrzymując że dwa zatrzymania nie służyły uzasadnionemu celowi, podczas gdy pięć pozostałych nie było koniecznych w demokratycznym społeczeństwie. 

Wielka Izba znacząco rozszerzyła uzasadnienie Izby w tym zakresie. 

Trybunał stwierdził, że skarga pana Nawalnego pod Artykułem 18, że jego zatrzymania były motywowane politycznie stanowiła „podstawowy aspekt” sprawy. Skupiając się na dwóch zatrzymaniach, Trybunał uznał, że ich właściwym celem było stłumienie politycznego pluralizmu, co stanowiło naruszenie Artykułu 18 w zw. z Artykułem 5 i 11 Konwencji.

Trybunał zalecił zgodnie z Artykułem 46 (moc wiążąca i wykonanie wyroków) Konwencji, by rząd podjął środki mające zapewnić prawo do pokojowych zgromadzeń w Rosji. 

Tydzień 46 - Togrul przeciwko Bułgarii

Konfiskata i zatrzymanie przez ponad 9 lat pieniędzy niezadeklarowanych bułgarskim celnikom: naruszenie własności 0 wyrok ETPC z 15.11.2018 r. w sprawie Togrul przeciwko Bułgarii (skarga nr 20611/10); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona własności) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła konfiskaty przez bułgarskie władze kwoty w wysokości 199.400 euro, której skarżący nie zadeklarował bułgarskim celnikom oraz zatrzymania kwoty 9.100 euro.

Trybunał zauważył, że skarżący został ukarany w postępowaniu wykroczeniowym za niezadeklarowanie kwoty 199.400 euro, którą przewoził. Nie było podejrzeń w niniejszej sprawie co do zgodnego z prawem pochodzenia tych pieniędzy a postępowanie karne zostało umorzone.

Trybunał uznał w szczególności że konfiskata całej niezadeklarowanej kwoty służyła czysto ukaraniu skarżącego, jako że nie zmierzała do zrekompensowania żadnej szkody państwa. Konfiskata była więc nieproporcjonalna i stanowiła nadmierny ciężar dla skarżącego. Dodatkowo, zatrzymanie kwoty 9.100 euro przestało być proporcjonalne do poszukiwanego celu (zachowanie dowodów rzeczowych) jak tylko postępowanie karne zakończyło się w dniu 26 stycznia 2009 r. Po tej dacie nie było podstaw zatrzymania tych pieniędzy. 

Tydzień 46 - Zhang przeciwko Ukrainie

Skazanie chińskiego studenta za morderstwo na podstawie sprzecznych zeznań świadków naruszyło jego prawo do rzetelnego procesu sądowego - wyrok ETPC z 13.11.2018 r. w sprawie Zhang przeciwko Ukrainie (skarga nr 6970/15); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skazania skarżącego za morderstwo.

Trybunał uznał w szczególności, że skarżący został skazany na podstawie sprzecznych i niespójnych zeznań świadka oskarżenia, co wcześniej kilkakrotnie stanowiło podstawę przekazania sprawy do uzupełnienia śledztwa. Sądy w końcu uznały materiał dowodowy, jednocześnie odmawiając uwzględnienia zeznań świadka na korzyść skarżącego. Sądy cytowały przy tym nowe zasady procesowe wprowadzone w 2012 r. na uzasadnienie ich decyzji przeciwko uwzględnieniu materiałów na korzyść skarżącego, przy czym zasady te zostały wprowadzone w celu wzmocnienia praw oskarżonego. Mimo to, wykładnia sadów oraz zastosowanie przepisów była niezgodna z obowiązkami konwencyjnymi państwa i doprowadziła do wyłączenia dowodu z zeznań świadka obrony z akt sprawy. Żaden z sądów nie rozpoznał argumentów skarżącego o wadliwości dowodów przeciwko niemu ani nierzetelności czy arbitralności wyłączenia dowodu na jego korzyść. Cały proces w związku z tym doprowadził do naruszenia jego praw. 

Tydzień 45 - Beuze przeciwko Belgii

Ograniczenia w dostępie do adwokata w postępowaniu przygotowawczym naruszyły prawa skarżącego do rzetelnego procesu sądowego - wyrok ETPC z 9.11.2018 r. w sprawie Beuze przeciwko Belgii (Wielka Izba) (skarga nr 71409/10); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 i ust. 3 lit. c (prawo do rzetelnego procesu sądowego / prawo do pomocy prawnej) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła odmowy przyznania adwokata w postępowaniu przygotowawczym. 

Trybunał uznał, że postępowanie karne postrzegane jako całe nie może zostać naprawione za proceduralne błędy powstałe w postępowaniu przygotowawczym. Ograniczenia prawa dostępu do adwokata były szczególnie szerokie i w tych okolicznościach, bez bycia dostatecznie poinformowanym o prawie do odmowy wyjaśnień, skarżący złożył szczegółowe wyjaśnienia w policyjnej izbie zatrzymań. Jego wyjaśnienia zostały włączone do materiału dowodowego przed sądem, który nie przeprowadził odpowiedniej oceny tego, w jaki sposób zostały uzyskane czy też stwierdzenia wpływu braku adwokata. 

Sąd kasacyjny skupił się na braku dostępu do pomocy prawnej w policyjnej izbie zatrzymań, ale nie ocenił jego skutków dla prawa skarżącego do obrony przy braku adwokata w czasie późniejszym przesłuchań przez policję, sędziego śledczego czy innych czynności w toku postępowania przygotowawczego. 

W ocenie Trybunału, wszystkie te czynniki łącznie skutkowały nierzetelnością całego postępowania karnego. 

Tydzień 45 - Narodni List D.D. przeciwko Chorwacji

Ukaranie wydawcy za artykuł krytykujący sędziego naruszyło wolność wypowiedzi - wyrok ETPC z 8.11.2018 r. w sprawie Narodni List D.D. przeciwko Chorwacji (skarga nr 2782/12); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła wolności prasy do krytykowania sędziów. Skarżący, wydawca tygodnika, zarzucał sądom krajowym wydanie orzeczenia stwierdzającego, że zniesławił sędziego, za co nakazano mu zapłatę odszkodowania w wysokości 6.000 euro. Orzeczenie odnosiło się do artykułu, który opublikował skarżący, krytykującego sędziego za pójście na przyjęcie pomimo potencjalnego konfliktu interesów oraz za wydanie nieuzasadnionego nakazu przeszukania siedziby redakcji. 

Trybunał stwierdził, że z wyjątkiem przypadków ciężkich szkód i bezpodstawnych ataków, nie można nikomu zakazać krytykowania systemu sądowego. Artykuł dotyczył kwestii objętej publicznym zainteresowaniem, a mianowicie funkcjonowania systemu sądowego i pomimo jego kazuistyki, nie był obraźliwy. Sposób, w jaki został napisany nie był więc niezgodny z prawem do wolności wypowiedzi zawartym w  Konwencji. Dodatkowo, wysokość szkody była nadmiernie wysoka, co w ocenie Trybunału, zniechęcało od otwartej dyskusji w sprawach o publicznym znaczeniu. 

Tydzień 45 - Ramos Nunes de Carvalho e Sá przeciwko Portugalii

Kary dyscyplinarne nałożone na sędziego - wyrok ETPC z 6.11.2018 r. w sprawie Ramos Nunes de Carvalho e Sá przeciwko Portugalii (Wielka Izba) (skargi nr 55391/13, 57728/13 oraz 74041/13); 

• 11 głosami do 6: brak naruszenia Artykułu 6 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji w zakresie skargi zarzucającej brak niezależności oraz bezstronności wydziału sądowego Sądu Najwyższego; 
• jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) odnośnie zarzutów dotyczących przebiegu postępowania przeciwko skarżącemu; 
• jednomyślnie: skarżący nie dochował 6-miesięcznego terminu co uniemożliwiło rozpoznanie skargi w zakresie zarzutu braku niezależności i bezstronności Krajowej Rady Sądownictwa;
• jednomyślnie: niedopuszczalności skargi pod Artykułem 6 ust. 3 lit. a i lit. b (prawo do niezwłocznego otrzymania szczegółowej informacji o przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia oraz do posiadania odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony) Konwencji. 

Trybunał wskazał, że nie udowodniono brak niezależności lub bezstronności wydziału sądowego SN. Trybunał następnie uznał, że w świetle m.in. ustaleń o specyficznym kontekście postępowania dyscyplinarnego przeprowadzonego przeciwko sędziemu, powagi kar, faktu, że gwarancje procesowe przed KRS zostały ograniczone oraz potrzeby oceny faktycznego materiału dowodowego w zakresie wiarygodności skarżącego a także świadków i ich decydującego wpływu w sprawie - łączny skutek dwóch elementów, a mianowicie: niedostateczności sądowej kontroli wykonywanej przez wydział sądowy SN oraz brak przesłuchania na etapie postępowania dyscyplinarnego czy też na etapie sądowym, oznaczał, że sprawa skarżącego nie została przeprowadzona zgodnie z wymogami art. 6 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 45 - Burlya i Inni przeciwko Ukrainie

Romowie zmuszeni do ucieczki z domów przez rozwścieczony tłum doznali poniżającego traktowania - wyrok ETPC z 6.11.2018 r. w sprawie Burlya i Inni przeciwko Ukrainie (skarga nr 3289/10); naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania mieszkania) w związku z Artykułem 14 (zakaz dyskryminacji) Konwencji oraz w stosunku do skarżących, którzy byli w domach w czasie zdarzeń: dwa naruszenia Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania / brak skutecznego śledztwa) w związku z Artykułem 14 Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skargi przeciwko ukraińskiemu rządowi grupy Romów po antyromskim ataku w ukraińskiej wiosce w 2002 r. Zarzucali w szczególności, że państwo było odpowiedzialne za inwazję i plądrowanie ich domów przez tłum, podczas gdy lokalne władze w najgorszym wypadku współdziałały z nim a w najlepszym nie zrobiły nic aby temu zapobiec. 

Trybunał nie zgodził się z ukraińskim rządem, że władze nie odegrały żadnej roli w „pogromie”, ale faktycznie działały by rozproszyć tłum i zapobiec sytuacji. Trybunał stwierdził w szczególności, że decyzje podjęte przez policję by chronić grupę skarżących, bez wyraźnego dobrego powodu, ale raczej doradzanie im opuszczenia domów przed „pogromem” stanowiło wystarczająco poważne naruszenie godności skarżących by uznać je za poniżające traktowanie. Dodatkowo, późniejsze śledztwo w zakresie zdarzeń było nieodpowiednie i charakteryzowało się brakiem dokładności i niezależności. 

Tydzień 45 - Vicent Del Campo przeciwko Hiszpanii

Prawo jednostki do poszanowania reputacji naruszonej przez wyrok sądu w sprawie molestowania  - wyrok ETPC z 6.11.2018 r. w sprawie Vicent Del Campo przeciwko Hiszpanii (skarga nr 25527/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła wyroku sądu, który wskazywał skarżącego jako sprawcę molestowania kolegi z pracy, pomimo że pozwanym w sprawie był jego pracodawca.

Trybunał stwierdził w szczególności, że nie było uzasadnione wskazanie skarżącego w wyroku, który skutkował jego stygmatyzacją w postępowaniu, którego nie był stroną. Dowiedział się o wyroku z lokalnej prasy i nie miał szansy domagać się nieujawniania swojego nazwiska w wyroku wydanym przez hiszpański sąd.

Tydzień 45 - K.G. przeciwko Belgii

Aresztowanie imigranta z przyczyn bezpieczeństwa w czasie rozpoznawania jego wniosku o udzielenie azylu nie naruszyło Konwencji – wyrok ETPC z 6.11.2018 r. w sprawie K.G. przeciwko Belgii (skarga nr 52548/15); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła osoby ubiegającej się o azyl, która została umieszczona i przetrzymywana w areszcie na podstawie czterech decyzji z przyczyn bezpieczeństwa, podczas gdy jej wniosek o udzielenie azylu nie został jeszcze rozpoznany. W szczególności, został „umieszczony na wniosek rządu” i aresztowany na tej podstawie przez 13 miesięcy.

Trybunał uznał w szczególności że względy interesu publicznego przeważyły w tych decyzjach nad aresztowaniem K.G. i nie stwierdził żadnych dowodów arbitralności w ocenie dokonanej przez władze krajowe. Zauważył również, że stan zdrowia K.G. nie był zagrożony i mógł korzystać ze specjalnej opieki w obu ośrodkach, w których przebywał. Ostatecznie, Trybunał stwierdził, że w świetle przedstawionych zagadnień oraz faktu, że władze krajowe działały z wymaganą starannością, długość postępowania w czasie którego skarżący był umieszczony zgodnie z dyspozycją rządu nie może być postrzegana jako nadmierna.

Tydzień 45 - Otegi Mondragon i Inni przeciwko Hiszpanii

Oskarżeni w procesie dotyczącym zakazanej grupy ETA mieli uzasadnione obawy co do braku bezstronności sędziów – wyrok ETPC z 6.11.2018 r. w sprawie Otegi Mondragon i Inni przeciwko Hiszpanii (skargi nr 4184/15, 4317/15, 4323/15, 5028/15 oraz 5053/15); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji oraz 6 głosami do 1, że stwierdzenie naruszenie jest wystarczającym słusznym zadośćuczynieniem w sprawie.

Sprawa dotyczyła skargi na naruszenie ze strony sędziów, którzy ich skazali za członkostwo w organizacji terrorystycznej ETA.

Trybunał uznał w szczególności, że pierwszy skarżący w sprawie wygrał apelację przeciwko skazaniu za różne związane z ETA zarzuty, ponieważ przewodniczący składu ujawnił brak bezstronności, która udzieliła się całemu składowi w sprawie i skutkowała koniecznością ponownego rozpoznania sprawy. Ten sam skład, łącznie z przewodniczącym w poprzednim postepowaniu, skazał pięciu skarżących w drugim postepowaniu dotyczącym innych zarzutów rok później. Skarżący mieli więc obiektywnie uzasadnione obawy, że sędziom tym nie można było przypisać bezstronności w sprawie.

Tydzień 44 - Kaboğlu i Oran przeciwko Turcji

Naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego dwóch naukowców akademickich, którzy byli celem gróźb i mowy nienawiści w artykułach prasowych – wyrok ETPC z 30.10.2018 r. w sprawie Kaboğlu i Oran przeciwko Turcji (skargi nr 1759/08, 50766/10 oraz 50782/10); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczy  artykułów prasowych zawierających groźby i mowę nienawiści przeciwko skarżącym, atakujących ich za poglądy jakie prezentowali w raporcie adresowanym do rządu, zawierającym kwestie mniejszości oraz praw kulturalnych. Skarżący przegrali swoje sprawy przed sądami krajowymi, które zajęły stanowisko, że obraźliwe artykuły podpadały pod prawo chroniące wolność wypowiedzi.

Trybunał uznał w szczególności, że słowne ataki i groźby spowodowania uszczerbku na zdrowiu czynione wobec skarżących miały osłabić ich zdolności intelektualne, wywołując strach, niepokój i narażenie w celu ich poniżenia oraz złamania woli dalszej obrony swoich poglądów.

Trybunał również stwierdził, że sądy krajowe nie zapewniły dostatecznej odpowiedzi na pytanie, czy wolność prasy może uzasadniać w okolicznościach sprawy, szkody wyrządzone prawu skarżących do poszanowania ich życia prywatnego przez urywki stanowiące mowę nienawiści i nawoływanie do przemocy, co miało na celu wystawienie ich na publiczne potępienie. Konkludując Trybunał stwierdził, że sądy krajowe nie wyważyły odpowiednio między prawem skarżących do poszanowania ich życia prywatnego oraz wolnością prasy.

Tydzień 44 - Gestur Jónsson i Ragnar Halldór Hall przeciwko Islandii

Ukaranie obrońców za obrazę sądu nie naruszyło Konwencji – wyrok ETPC z 30.10.2018 r. w sprawie Gestur Jónsson i Ragnar Halldór Hall przeciwko Islandii (skargi nr 68273/14 oraz 68271/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 (prawo do rzetelnego procesu sądowego / domniemanie niewinności) oraz brak naruszenia Artykułu 7 ust. 1 (zakaz karania bez podstawy prawnej) Konwencji.

Skarga pod Artykułem 2 Protokołu nr 7 została odrzucona z uwagi na niewyczerpanie krajowych środków odwoławczych.

Sprawa dotyczyła nałożenia grzywny na skarżących po tym jak zrezygnowali z pełnienia funkcji obrońców w postępowaniu karnym. Rezygnując wskazali, że sprzeciwia się dalszej obronie skarżących ich sumienie: nie zostali poinformowanie o terminie na przedstawienie zarzutów przed SN przed wydaniem przezeń orzeczenia, nie mieli dostępu do istotnych dokumentów, oskarżenie podsłuchiwało ich rozmowy z klientami, a cała procedura była wadliwa. Wskazali, że ich klienci zgodzili się z ich decyzją. Sąd nie wyraził zgody na ich rezygnację – mimo to nie stawili się już więcej przed sądem. W konsekwencji skarżących uznano winnych za obrazę sądu i wymierzono im grzywny w wysokości po milion koron islandzkich (ok. 6.200 euro) każdy.

Trybunał uznał w szczególności, że skarżącym wymierzono grzywny pod ich nieobecność, ale dysponowali odpowiednim środkiem w formie postępowania odwoławczego przed Sądem Najwyższym, który dawał im możliwość uzyskania świeżego rozpoznania faktów i prawa w zakresie postawionych im zarzutów.

Trybunał również wskazał, że zastosowanie przepisów krajowych, podobnie jak wysokość grzywien były rozsądnie przewidywalne dla obu skarżących.

Tydzień 44 - Kurşun przeciwko Turcji

Oddalenie powództwa o odszkodowanie z uwagi na nieuzasadnioną podstawę związaną z przedawnieniem naruszyło prawo do rzetelnego procesu sądowego – wyrok ETPC z 30.10.2018 r. w sprawie Kurşun przeciwko Turcji (skarga nr 22677/10); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła powództwa skarżącego o odszkodowanie w związku z wybuchem oleju, który zniszczył jego nieruchomość.

Trybunał uznał w szczególności że orzeczenie tureckiego Sądu Kasacyjnego stanowiące, iż powództwo skarżącego o odszkodowanie zostało złożone po upływie rocznego terminu przedawnienia było nieuzasadnione i nieprzewidywalne. Powtarzając fakt, że nie jest zadaniem Trybunału interpretowanie krajowego prawo, Trybunał stwierdził, że sąd krajowy, w swojej niepopartej prawem decyzji aby za początek biegu terminu przedawnienia zanim można było oczekiwać od skarżącego, że dowie się o osobie odpowiedzialnej za szkodę pozbawił go prawa dostępu do sądu polegającego na rozpoznaniu jego powództwa o odszkodowanie.

Trybunał jednocześnie oddalił skargę w zakresie naruszenia przez rząd Artykułu 1 Protokołu 1 z uwagi na niewyczerpanie krajowych środków odwoławczych – powództwa przeciwko Skarbowi Państwa.

Tydzień 43 - E.S. przeciwko Austrii

Skazanie za nazwanie Mahometa pedofilem nie naruszyło Artykułu 10 - wyrok ETPC z 25.10.2018 r. w sprawie E.S. przeciwko Austrii (skarga nr 38450/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania skarżącej za dyskredytowanie doktryn religijnych z uwagi na to, że sugerowała, że Mahomet miał tendencje pedofilskie. 

Trybunał uznał w szczególności, że sądy krajowe kompleksowo przeanalizowały szerszy kontekst wypowiedzi skarżącej i starannie wyważyły między jej wolnością wypowiedzi z prawem innych do poszanowania ich uczuć religijnych. Ich orzeczenia służyły uzasadnionemu celowi zachowania pokoju religijnego w Austrii. Stwierdził, że biorąc pod uwagę przedmiotowe oświadczenia jako wykraczające poza dopuszczalne granice obiektywnej debaty oraz klasyfikując je jako obraźliwy atak na proroka Islamu, które mogły wywołać uprzedzenia oraz zagrozić pokojowi religijnemu, sądy krajowe przedstawiły odpowiednie i wystarczające przyczyny. 

Tydzień 43 - Assem Hassan Ali przeciwko Danii

Duńskie sądy w sposób uzasadniony wydaliły Jordańczyka po skazaniu na poważne przestępstwo narkotykowe - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Assem Hassan Ali przeciwko Danii (skarga nr 25593/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła wydalenia z Danii Jordańczyka - ojca sześciorga dzieci narodowości duńskiej. Został deportowany w 2014 r. po skazaniach za przestępstwa narkotykowe.

Trybunału nie przekonano, że najlepszy interes sześciorga dzieci skarżącego  został tak negatywnie dotknięty deportacją, że powinno to przeważyć nad innymi kryteriami, które należy wziąć pod uwagę, jak choćby zapobieganie nieporządkowi lub przestępczości. W końcu, sądy krajowe starannie wyważyły konkurujące interesy i wyraźnie wzięły pod uwagę kryteria ustalone w orzecznictwie Trybunału przy podejmowaniu decyzji o deportacji skarżącego. 

Tydzień 43 - Arrozpide Sarasola i Inni przeciwko Hiszpanii

Odmawiając wzięcia pod uwagę czasu odbytej we Francji kary pozbawienia wolności przez członków organizacji terrorystycznej ETA hiszpańskie władze nie naruszyły Konwencji obliczając karę pozbawienia wolności - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Arrozpide Sarasola i Inni przeciwko Hiszpanii (skarga nr 65101/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo dostępu do sądu) Konwencji, brak naruszenia Artykułu 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) oraz brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła obliczenia maksymalnej długości kary pozbawienia wolności do odbycia w Hiszpanii przez członków organizacji terrorystycznej ETA oraz kwestii, czy czas odbytej kary we Francji powinien zostać wzięty pod uwagę.  

Trybunał zauważył, że orzeczenia hiszpańskiego TK uznania za niedopuszczalne skarg konstytucyjnych złożonych od wyroków SN zostały oparte na niewyczerpaniu zwykłych środków krajowych. Jednakże, mając na względzie, że SN wcześniej uznał działania skarżących w tym zakresie za niedopuszczalne jako niemające związku i dodatkowo zawiadomił o swoich orzeczeniach po 30 dniach do ich zaskarżenia, odrzucenie sprawy przez TK należy uznać jako powodujące brak pewności prawa. 

Trybunał zauważył, mimo to, że orzeczenia SN nie zmieniły maksymalnej długości całkowitej kary pozbawienia wolności, który zawsze była określona na 30 lat. Rozbieżności między różnymi sądami dotyczące możliwości połączenia wyroków trwały tylko 10 miesięcy, do wydania przez SN uchwały negatywnie rozstrzygającej tę kwestię. Rozwiązania przyjęte w sprawach skarżących głównie opierały się na przedmiotowej uchwale. Dlatego nie doszło do naruszenia Artykułu 7. Wreszcie, biorąc pod uwagę, że przedmiotowe orzeczenia nie doprowadziły do zmiany kar, przedmiotowa długość kary pozbawienia wolności nie może być postrzegana jako niemożliwa do przewidzenia czy bezprawna w rozumieniu Artykułu 5 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 43 - Guerni przeciwko Belgii

Posłużenie się tajnymi agentami żeby rozpracować sieć przemytu narkotyków: brak naruszenia prawa do obrony - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Guerni przeciwko Belgii (skarga nr 19291/07); 6 głosami do 1: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w zakresie użycia tajnych metod śledczych; brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 i 3 lit. d (prawo do przesłuchania świadków) Konwencji w zakresie braku możliwości przesłuchania informatora lub tajnego agenta lub spowodowania ich przesłuchania. 

Sprawa dotyczyła postępowania karnego skutkującego skazaniem skarżącego za przemyt narkotyków. W toku śledztwa, policja została uprawniona do skorzystania z usług informatora oraz tajnego agenta udającego nabywcę. 

Trybunał stwierdził w szczególności, że pomimo nieobecności ram prawnych, analiza legalności tajnej operacji dokonana przez sądy zapewniła właściwe gwarancje i nic nie świadczyło o tym, że prawa skarżącego do obrony zostały naruszone. Sądy uznały, na podstawie wiarygodnego materiału dowodowego w sprawie, łącznie z wyjaśnieniami skarżącego oraz innymi wyjaśnieniami innych oskarżonych, że zamiar przywozu narkotyków poprzedzał zaangażowanie informatora oraz tajnego agenta i ci ostatni nie wywarli żadnej presji w tym zakresie. Trybunał również uznał, że odmowa sądów krajowych przesłuchania informatora oraz tajnego agenta na tej podstawie, że takie przesłuchanie nie było konieczne dla ustalenia prawdy, była właściwie uzasadniona. Dlatego nie zauważył żadnej arbitralności i stwierdził, że obrona korzystała z wystarczających gwarancji procesowych aby zapewnić rzetelność procesu. 

Tydzień 43 - Levakovic przeciwko Danii

Duńskie sądy dały „odpowiednie i wystarczające” przyczyny dla wydalenia skazanego imigranta - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Levakovic przeciwko Danii (skarga nr 7841/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła decyzji o wydaleniu skarżącego do Chorwacji, z którą nie ma związków poza narodowością, po tym jak został skazany za przestępstwa popełnione w Danii, gdzie mieszkał większość swojego życia. 

Trybunał uznał, że sądy krajowe dokonały kompleksowej oceny właściwości osobistej sytuacji skarżącego, ważąc konkurujące interesy oraz biorąc pod uwagę orzecznictwo strasburskie. 

Sądy krajowe były świadome, że bardzo mocne przyczyny były konieczne do uzasadnienia wydalenia imigranta, który mieszkał w Danii od bardzo długiego czasu, ale stwierdziły, że jego przestępstwa były na tyle poważne aby zastosować taki środek. Sądy ustaliły, że nie miał dzieci, których interesy należałoby wziąć pod uwagę oraz że był słabo zintegrowany ze społeczeństwem, jako że z przestępstw uczynił sobie źródło utrzymania i pokazał brak woli przestrzegania duńskiego prawa. Władze krajowe oparły więc swoje decyzje na wystarczających i odpowiednich przyczynach, a jego romskie pochodzenie nie miało na nie wpływu. 

Tydzień 43 - S., V. i A. przeciwko Danii

Prewencyjne aresztowanie kibiców nie naruszyło Konwencji - wyrok ETPC z 22.10.2018 r. w sprawie S., V. i A. przeciwko Danii (Wielka Izba) (skargi nr 35553/12, 36678/12 i 36711/12);  15 głosami do 2: brak naruszenia Artykułu 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła prewencyjnego aresztowania skarżących w dniu 10 października 2009 r. na ponad 7 godzin przebywających w Kopenhadze z uwagi na mecz piłkarski między Danią a Szwecją. Władze aresztowały skarżących aby zapobiec chuligańskiej przemocy. Skarżący bezskutecznie domagali się odszkodowania przed duńskimi sądami.

Trybunał uznał, że duńskie sądy odpowiednio wyważyły między prawem skarżących do wolności i znaczeniem zapobiegania chuligaństwu. W szczególności, sądy kompleksowo przeanalizowały strategię policji aby uniknąć starć w dniu meczu, ustalając, że: wzięły pod uwagę sześciogodzinny maksymalny czas zatrzymania zgodnie z prawem krajowym, nawet jeśli został nieznacznie przekroczony; zainicjowały proaktywny dialog z kibicami zanim podjęły bardziej drastyczne środki jak aresztowanie; ich celem było zatrzymanie tylko takich kibiców jak skarżący, którzy zostali zidentyfikowani jako stanowiący zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego; starannie monitorowały sytuację, tak że skarżący zostali uwolnieni zaraz po tym, jak sytuacja się uspokoiła. Ponadto władze zapewniły konkretny materiał dowodowy określający czas, miejsce oraz ofiary przestępstwa chuligaństwa, w które skarżący z wysokim prawdopodobieństwem byliby zaangażowani, gdyby nie zostali aresztowani. 

Ustalając dopuszczalność aresztowania skarżących pod Konwencją Trybunał zastosował elastyczne podejście, tak by użycie krótkotrwałego aresztu przez policję celem ochrony społeczeństwa nie stało się niepraktyczne. W szczególności wyjaśnił i dostosował orzecznictwo z art. 5 ust. 1 lit c Konwencji, stwierdzając, że druga część tego przepisu, a mianowicie „jeśli jest to konieczne, w celu zapobieżenia popełnieniu takiego czynu”, co może być postrzegane jako oddzielna podstawa pozbawienia wolności, poza kontekstem postępowania karnego. 

Tydzień 42 - Thiam przeciwko Francji

Pozew cywilny o odszkodowanie złożony przez Nicolasa Sarkozy’ego, ówczesnego prezydenta nie naruszył prawa skarżącego do rzetelnego procesu sądowego - wyrok ETPC z 18.10.2018 r. w sprawie Thiam przeciwko Francji (skarga nr 80018/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła postępowania karnego wytoczonego przeciwko skarżącemu, w toku którego były Prezydent Francji Nicolas Sarkozy wniósł o przyłączenie się do sprawy jako strona cywilna. 

Trybunał stwierdził, że interwencja pana Sarkozy’ego jako strony cywilnej w postępowaniu karnym przeciwko skarżącemu nie stworzyła nierówności stron ani nie wpłynęła na przebieg postępowania. Trybunał również uznał, że udział w postępowaniu publicznej osoby, która odgrywała rolę instytucjonalną w rozwoju karier sędziów mogła stworzyć uzasadnioną wątpliwość co do niezależności i bezstronności tych ostatnich. Mimo to, po zbadaniu sposobu, w jaki sędziowie zostali nominowani, ich ustawowych warunków oraz szczególnych okoliczności sprawy, Trybunał nie dostrzegł powodów, aby stwierdzić, że sędziowie orzekający w sprawie skarżącego nie byli niezależni zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji. 

Tydzień 42 - Könyv-Tár Kft i Inni przeciwko Węgrom

Państwowy "zmonopolizowany" rynek dystrybucji podręczników szkolnych spowodował naruszenie praw własności spółek - wyrok ETPC z 16.10.2018 r. w sprawie Könyv-Tár Kft i Inni przeciwko Węgrom (skarga nr 21623/13); 6 głosami do 1: naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skarżących firm zarzucających, że zostali pozbawieni swoich biznesów jako dystrybutorzy podręczników szkolnych na mocy nowego prawa, które wprowadziło pojedynczy państwowy organ zajmujący się nabywaniem i dystrybucją. 

Trybunał stwierdził, że środki rządowe nałożyły niesprawiedliwy ciężar na spółki, które zostały przez nowe prawo pozbawione swoich klientów - szkół. Zmiany doprowadziły do zmonopolizowania rynku dystrybucji podręczników szkolnych. W szczególności, Trybunał stwierdził, że okres przejściowy na nowy system wynosił jedynie 18 miesięcy, a spółki dystrybucyjne nie zostały zaproszone do nowych zamkniętych przetargów prowadzonych przez państwowy organ dystrybucji podręczników szkolnych, a także żadne środki nie zostały przedsięwzięte celem zrekompensowania spółkom ich utraconych biznesów.

Tydzień 42 - Zhidov i Inni przeciwko Rosji

Domy zaklasyfikowane jako samowole budowlane zostały zbudowane w pobliżu gazociągu w wyniku zaniedbań władz - wyrok ETPC z 16.10.2018 r. w sprawie Zhidov i Inni przeciwko Rosji (skargi nr 54490/10, 1153/14, 2680/14 oraz 31636/14); jednomyślnie:

naruszenie Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji w stosunku do p. Kastornovej, Vdoviny i Vdovina

brak naruszenia Artykułu 1 Protokołu Nr 1 (ochrona własności) Konwencji w stosunku do p. Zhidova i Kosenko. 

Sprawa dotyczyła orzeczeń sądowych zarządzających rozbiórkę budynków należących do skarżących na ich koszt i bez odszkodowania z uwagi na to, że zostało zbudowane w pobliżu gazo i ropociągu. Przedmiotowe budynki zostały zaklasyfikowane jako samowole budowlane. 

Trybunał uznał w szczególności, że panie Kastornova, Vdovina i pan Vdovin zostali zobowiązani do rozebrania swoich domów usytuowanych przy gazociągu w miejscowości Chekhov z uwag na zaniedbania władz oraz że mogli zgodnie z prawem postrzegać siebie jako posiadających gwarancję, że budowa ich domu odbyła się zgodnie z prawem - na podstawie wydanych zezwoleń i zgód. 

Trybunał również uznał, że pan Zhidov, którego dom został postawiony naprzeciw gazociągu w miejscowości Penza, wzniósł budynek na działce, która nie została mu przydzielona, bez niezbędnych zezwoleń, oczywiście naruszając plan zagospodarowania przestrzennego i standardy budowlane. 

W końcu, Trybunał stwierdził, że w momencie zakupu oraz w czasie wypełniania wniosku o zarejestrowanie jej tytułu do nieruchomości, pani Kosenko, której dwie szopy i pomieszczenia pomocnicze zostały usytuowane przy ropociągu w Czelabińsku, mogła skonsultować go z planem zagospodarowania przestrzennego, dostępnym dla niej oraz powinna była zdawać sobie sprawę z tego, że przedmiotowa nieruchomość znajdowała się naprzeciw ropociągu. Dodatkowo,  nie mogła być nieświadoma fizycznej obecności nasypu chroniącego rurociąg, umieszczonego w pobliży działki, którą zamierzała nabyć.