Nuh Uzun i inni przeciwko Turcji

Przesyłanie korespondencji więźniów na sądowy serwer informatyczny stanowiło naruszenie Konwencji.

Sprawa dotyczyła głównie przesyłania korespondencji skarżących podczas pobytu w areszcie na serwerze Krajowej Sieci Sądowej (Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi – „UYAP ”).

Wyrok ETPC z 29.3.2022 r. w sprawie Nuh Uzun i inni przeciwko Turcji (skarga nr 49341/18 i 13 innych skarg

- jednogłośnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowanie życia prywatnego i rodzinnego/prawo do poszanowania korespondencji) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka;

- większością (6 głosów do 1), że stwierdzenie naruszenia samo w sobie stanowi wystarczające słuszne zadośćuczynienie z tytułu szkody niemajątkowej poniesionej przez skarżących.

Trybunał stwierdził, że umieszczenie na serwerze UYAP korespondencji osób tymczasowo aresztowanych i skazanych wynikało bezpośrednio i konkretnie z instrukcji wydanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości w dniu 10 października 2016 r. i wydanej ponownie w dniu 1 marca 2017 r. Zauważył, że instrukcja została zaadresowana prokuratorom i władzom więziennym. Przedmiotowe dokumenty były zatem nieopublikowanymi dokumentami wewnętrznymi, które co do zasady nie miały mocy wiążącej. W opinii Trybunału teksty tego rodzaju, które nie zostały wydane w ramach jakichkolwiek uprawnień decyzyjnych, nie mogą być uznane za „prawo” o wystarczającej „jakości” dla celów orzecznictwa Trybunału. W konsekwencji nie można było stwierdzić, że ingerencja w prawo skarżących do poszanowania ich życia prywatnego i korespondencji była „zgodna z prawem” w rozumieniu art. 8 Konwencji.

Zayidov przeciwko Azerbejdżanowi (nr 2)

Konfiskata i zniszczenie rękopisu napisanego w areszcie naruszyło prawo dziennikarza do wolności wypowiedzi – wyrok ETPC z 24.3.2022 r. w sprawie Zayidov przeciwko Azerbejdżanowi (nr 2) (skarga nr 5386/10); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 10 (wolność słowa) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego).

Sprawa dotyczyła głównie zarzutu pana Zayidova, że ​​władze skonfiskowały i zniszczyły rękopis książki, którą napisał, gdy przebywał w areszcie tymczasowym za chuligaństwo. Dotyczyła również dalszego postępowania, które wszczął w celu dochodzenia odszkodowania.

Trybunał stwierdził, że konfiskata i zniszczenie rękopisu pana Zayidova nie były „przewidziane przez prawo” w rozumieniu art. 10 ust. 2 Konwencji. W szczególności zasada, na której opierały się władze, aby skonfiskować i zniszczyć rękopis, była podatna na szeroki zakres interpretacji bez żadnych zabezpieczeń przed arbitralnymi decyzjami. Ponadto Trybunał stwierdził, że chociaż w tamtym czasie nie istniały żadne szczególne przepisy krajowe dotyczące obecności więźniów na rozprawach cywilnych – pomimo ogólnego prawa do uczestniczenia wszystkich stron cywilnych – krajowe sądy cywilne nie oceniły, czy Pan Zayidov powinien być obecny na rozprawach w swojej sprawie. Odmówili również kategorycznie wezwania dodatkowych świadków na stanowisko, bez podania jakichkolwiek powodów, pozbawiając w ten sposób pana Zayidova możliwości skutecznego przedstawienia swojej sprawy i stawiając go w znacznie mniej korzystnej sytuacji w stosunku do strony przeciwnej. Ponadto nie przedstawili odpowiednich powodów odrzucenia oświadczeń i zastrzeżeń pana Zayidova.

Grzęda przeciwko Polsce

Przedwczesne wygaśnięcie mandatu członka KRS: naruszenie Konwencji – wyrok ETPC (Wielka Izba) z 15.3.2022 r. w sprawie Grzęda przeciwko Polsce (skarga nr 43572/18); 16 głosów do 1:

naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Pan Grzęda jest sędzią. Sprawa dotyczyła usunięcia go z Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) przed zakończeniem jego kadencji oraz niemożności uzyskania kontroli sądowej tego orzeczenia. Jego usunięcie miało miejsce w kontekście tzw. reform sądownictwa w Polsce.

Trybunał stwierdził w szczególności, że brak kontroli sądowej naruszył prawo dostępu pana Grzędy do sądu. Stwierdził, że kolejne reformy sądownictwa, w tym reforma KRS, które dotknęły pana Grzędę, miały na celu osłabienie niezawisłości sędziowskiej. Cel ten został osiągnięty przez narażenie sądownictwa na ingerencję władzy wykonawczej i ustawodawczej. Był to pierwszy raz, kiedy Wielka Izba Trybunału zbadała te kwestie. Przed Trybunałem toczy się około 93 wniosków dotyczących reorganizacji sądów w Polsce.

Communaute genevoise d’action syndicale (CGAS) przeciwko Szwajcarii

Ogólne środki anty-COVIDowe zakazujące organizowania imprez publicznych przez dłuższy czas stanowiły naruszenie Konwencji. Skarżący zarzucał pozbawienie prawa do organizowania i uczestniczenia w wydarzeniach publicznych po przyjęciu środków rządowych mających na celu walkę z COVID-19

Wyrok ETPC z 15.3.2022 r. w sprawie Communaute genevoise d’action syndicale (CGAS) przeciwko Szwajcarii (skarga nr 21881/20); większością głosów (4 głosy do 3):

naruszenie Artykułu 11 (wolność zgromadzeń i zrzeszania się) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Trybunał, w żaden sposób nie lekceważąc zagrożenia, jakie COVID-19 stwarza dla społeczeństwa i zdrowia publicznego, orzekł jednak, że w świetle znaczenia wolności pokojowych zgromadzeń w społeczeństwie demokratycznym, a w szczególności propagowanych tematów i wartości przez skarżące stowarzyszenie zgodnie z jego konstytucją, ogólny charakter i znaczną długość zakazu organizowania imprez publicznych wchodzących w zakres działalności stowarzyszenia oraz charakter i surowość możliwych kar, że ingerencja w korzystanie z praw chronionych art. 11 nie była proporcjonalna do realizowanych celów. Trybunał zauważył ponadto, że sądy krajowe nie przeprowadziły skutecznej kontroli przedmiotowych środków w odnośnym okresie. W ten sposób pozwane państwo przekroczyło margines oceny przyznany mu w niniejszej sprawie. W konsekwencji ingerencja nie była konieczna w społeczeństwie demokratycznym w rozumieniu art. 11 Konwencji.

Bjarki H. Diego przeciwko Islandii

Proces karny byłego dyrektora Kaupþing Banku o oszustwo nierzetelny z powodu wykorzystania protokołu jego przesłuchania w charakterze świadka – wyrok ETPC z 15.3.2022 r. w sprawie Bjarki H. Diego przeciwko Islandii (skarga nr 30965/17); jednogłośnie:

brak naruszenia art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w odniesieniu do wymogu niezawisłości i bezstronności sądu

naruszenie art. 6 ust. oraz 3 (a) i (c) (prawo do niezwłocznego poinformowania o oskarżeniu / prawo do pomocy prawnej z własnego wyboru)

Sprawa dotyczyła procesu pana Diego – byłego urzędnika banku Kaupþing – o oszustwo poprzez nadużycie stanowiska po 2008 roku w czasie kryzysu finansowego. Został przesłuchany bez poinformowania go o jego statusie podejrzanego. Szczegóły dotyczące jednego z udziałów sędziego (V.M.M.) w Kaupþing zostały ujawnione dopiero po prawomocnym wyroku w jego sprawie. Trybunał stwierdził, że straty sędziego V.M.M. w sprawie Kaupþing były minimalne i na pewno nie na takim poziomie, by kwestionować jego bezstronność. Jednakże Trybunał stwierdził, że władze islandzkie dopuściły się zaniedbania w odniesieniu do śledztwa przeciwko panu Diego. W szczególności prokurator przesłuchał pana Diego jako świadka w sprawie, mimo że faktycznie był wówczas traktowany jako podejrzany, w wyniku czego jego telefon został nagrany, a protokół tego przesłuchania został następnie przedstawiony jako dowód przed Sąd. Rząd nie był w stanie wykazać, że nie podważyło to rzetelności procesu.

OOO Memo przeciwko Rosji

Trybunał orzekł, że powództwo cywilne o zniesławienie wytoczone przez organy państwowe powinno być dozwolone tylko wyjątkowo – wyrok ETPC z 15.3.2022 r. w sprawie OOO Memo przeciwko Rosji (skarga nr 2840/10); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 10 (wolność słowa) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Sprawa dotyczyła pozwu o zniesławienie, wytoczonego przez Urząd Regionu Wołgograd przeciwko firmie medialnej, której właścicielem był OOO Memo. Trybunał stwierdził w szczególności, że chociaż postępowanie cywilne o zniesławienie było otwarte dla spółek prywatnych lub publicznych w celu ochrony ich reputacji na rynku, nie mogło tak być w przypadku dużego, finansowanego przez podatników organu wykonawczego, takiego jak powód w tej sprawie. Postępowanie i wynikająca z niego ingerencja nie miały zatem „prawnie uzasadnionego celu” na mocy Konwencji.

Reyes Jimenez przeciwko Hiszpanii

Nie uzyskanie pisemnej zgody przed operacją chirurgiczną, jak wymaga tego hiszpańskie prawo, doprowadziło do naruszenia Konwencji – wyrok ETPC z 8.3.2022 r. w sprawie Reyes Jimenez przeciwko Hiszpanii (skarga nr 57020/18); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Sprawa dotyczyła poważnego pogorszenia się stanu zdrowia fizycznego i neurologicznego skarżącego, który był wówczas nieletni, a który był obecnie w stanie całkowitego uzależnienia i niepełnosprawności po trzech operacjach chirurgicznych, którym przeszedł w celu usunięcia guza mózgu. Przed Trybunałem skarżący, reprezentowany przez ojca, zarzucił uchybienia w związku z wymogiem pisemnej świadomej zgody w odniesieniu do jednej z operacji. Trybunał doszedł do wniosku, że sądy krajowe, od Wyższego Trybunału Sprawiedliwości w Murcji aż do hiszpańskiego Sądu Najwyższego, nie zareagowały odpowiednio na wymóg prawa hiszpańskiego uzyskania pisemnej zgody w takich przypadkach. Chociaż Konwencja w żaden sposób nie wymagała wyrażenia takiej świadomej zgody na piśmie, pod warunkiem, że była ona jednoznaczna, Trybunał zauważył, że hiszpańskie prawo rzeczywiście wymaga pisemnej zgody. Stwierdził, że sądy nie wyjaśniły odpowiednio, dlaczego uznały, że nie uzyskanie takiej pisemnej zgody nie naruszyło praw skarżącego.

Tonkov przeciwko Belgii

Ograniczenia dostępu do adwokata na początkowych etapach postępowania karnego naruszające prawo skarżącego do rzetelnego procesu sądowego – wyrok ETPC z 8.3.2022 r. w sprawie Tonkov przeciwko Belgii (skarga nr 41115/14); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 6 ust. 1 i 3 (c) (prawo do rzetelnego procesu sądowego/prawo do pomocy prawnej) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

W tej sprawie pan Tonkov zarzucił, że został pozbawiony prawa dostępu do adwokata na początkowych etapach postępowania karnego przeciwko niemu, a w szczególności podczas jego zatrzymania przez policję oraz podczas posiedzeń, przesłuchań i innych czynności dochodzeniowych. W postępowaniu karnym został skazany na dożywocie. Podkreślając ścisłość kontroli, którą musiał przeprowadzić wobec braku nadrzędnych powodów uzasadniających ograniczenie prawa dostępu do adwokata w sprawach karnych oraz zgodnie z wyrokiem Wielkiej Izby w sprawie Beuze przeciwko Belgii, Trybunał orzekł, że postępowanie karne w tej sprawie było jako całość nierzetelne. Trybunał wziął pod uwagę fakt, że sąd przysięgłych nie uwzględnił twierdzeń pana Tonkova dotyczących wpływu nieobecności adwokata na jakość dowodów przedstawionych przez współoskarżonych, na których skazanie skarżącego było oparte w decydującym stopniu. Trybunał uznał również, że stwierdzenie naruszenia było wystarczającym zadośćuczynieniem za szkodę niemajątkową poniesioną przez Pana Tonkova.

I.V.Ț. przeciwko Rumunii

Telewizyjny wywiad z małoletnim bez zgody rodziców: naruszenie – wyrok ETPC z 1.3.2022 r. w sprawie I.V.Ț. przeciwko Rumunii (skarga nr 35582/15); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego).

Sprawa dotyczyła wywiadu telewizyjnego z osobą małoletnią, bez zgody rodziców lub odpowiednich środków w celu ochrony jej tożsamości. Rozmowa, która dotyczyła śmierci koleżanki ze szkoły, spowodowała jej zastraszanie i stres emocjonalny. Trybunał stwierdził w szczególności, że krajowe sądy apelacyjne jedynie powierzchownie wyważyły kwestię prawa skarżącej do życia prywatnego i prawa nadawcy do wolności wypowiedzi, w szczególności, że była ona nieletnia i była przesłuchiwana bez zgody rodziców.

Fenech przeciwko Malcie

Warunki przetrzymywania podejrzanego w zamachu na dziennikarkę w związku z pandemią Covid-19 nie naruszyły Konwencji Europejskiej – wyrok ETPC z 1.3.2022 r. w sprawie Fenech przeciwko Malcie (skarga nr 19090/20)

Skarżący jest biznesmenem, który został aresztowany w listopadzie 2019 r. z uwagi na podejrzenie udziału w zabójstwie maltańskiej dziennikarki Daphne Caruany Galizii w październiku 2017 r. i od tego czasu przebywa w areszcie. Sprawa dotyczyła jego warunków przetrzymywania w zakładzie karnym w Corradino oraz tego, czy władze maltańskie podjęły odpowiednie środki w celu ochrony go przed zarażeniem Covid-19 podczas pobytu w więzieniu, w szczególności dlatego, że ma tylko jedną nerkę.

Jednogłośnie: brak naruszenia Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z aresztowaniem skarżącego w czasie, gdy był w izolacji.

Trybunał stwierdził w szczególności, że okres odseparowania skarżącego od innych osób – ze względu na pozytywny wynik testu na obecność kokainy – trwał nie dłużej niż 35 dni; w rezultacie nie doznał żadnych szkodliwych skutków psychicznych ani fizycznych, a zastosowane ograniczenia nie doprowadziły do ​​całkowitej izolacji sensorycznej. Uznał również jednogłośnie, że nie doszło do naruszenia Artykułu 3 Konwencji Europejskiej w odniesieniu do warunków przetrzymywania w dalszej części dormitorium. Nie było przeludnienia, a jeśli chodzi o inne ograniczenia, na które skarżył się pan Fenech, Trybunał uznał, że miały one miejsce w bardzo specyficznym kontekście, a mianowicie podczas zagrożenia zdrowia publicznego i zostały wprowadzone z ważnych powodów zdrowotnych. Co więcej, zostały one nałożone nie tylko na skarżącego, ale na całe społeczeństwo. Biorąc pod uwagę wyjątkowy i nieprzewidywalny kontekst związany z pandemią Covid-19, nie można uznać, że środki te, proporcjonalne i ograniczone w czasie, spowodowały u niego większe cierpienie lub trudności niż było to nieuniknione podczas przetrzymywania w pandemii.

Trybunał uznał również, że nie doszło do naruszenia Artykułu 3 w związku z obowiązkiem państwa do ochrony jego zdrowia i dobrego samopoczucia. Uznał, że władze wprowadziły odpowiednie środki i zachowały czujność w dostosowywaniu swoich protokołów do zmieniającej się sytuacji. Chociaż należy wprowadzić przepis umożliwiający oddzielenie więźniów najbardziej zagrożonych od innych, pan Fenech nie wykazał, że należy do kategorii najbardziej bezbronnych. Fakt, że dzielił dormitorium i korzystał z tych samych udogodnień medycznych, sanitarnych, cateringowych i innych z innymi osadzonymi niezakażonymi COVID-19, sam w sobie nie stanowił problemu na podstawie Artykułu 3.

Kozan przeciwko Turcji

Sędzia ukarany naganą za udostępnienie artykułu prasowego na Facebooku: naruszenie wolności słowa – wyrok ETPC z 1.3.2022 r. w sprawie Kozan przeciwko Turcji (skarga nr 16695/19); jednogłośnie:

naruszenie Artykułu 10 (wolność słowa) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

naruszenie Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) w związku z Artykułem 10.

Sprawa dotyczyła kary dyscyplinarnej (nagany) nałożonej na Pana Kozana, sędziego, za udostępnienie w maju 2015 r. w prywatnej grupie na Facebooku artykułu prasowego zatytułowanego „Rehabilitacja sądowa za zamknięcie śledztwa 17 grudnia, zwolnienie za prowadzenie śledztwa”, bez własnego komentarza. Trybunał uznał, że przedmiotowy artykuł prasowy był częścią debaty szczególnie interesującej przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, ponieważ dotyczył bezstronności i niezawisłości sędziów w stosunku do władzy wykonawczej w odniesieniu do wydarzeń związanych z postępowaniem w sprawie podejrzenia o korupcję w okresie 17-25 grudnia 2013 r. oraz sprzeciwu rządu wobec tych postępowań. Fakt, że sędzia podzielił się z kolegami pewnymi poglądami w prasie na temat niezależności wymiaru sprawiedliwości i pozwolił im na komentowanie w odpowiedzi, nieuchronnie mieścił się w jego swobodzie przekazywania lub otrzymywania informacji w obszarze kluczowym dla jego pracy zawodowej. życie. Trybunał zauważył również, że Rada Sędziów i Prokuratorów nie rozważyła odpowiednio równowagi między wolnością wypowiedzi skarżącego z jednej strony a jego obowiązkiem dyskrecji jako sędziego z drugiej. Następnie powtórzył, że Rada jest organem pozasądowym i że postępowanie przed jej Izbą i Zgromadzeniem Plenarnym nie zapewnia gwarancji kontroli sądowej. Co więcej, żaden sądowy środek odwoławczy nie był dostępny dla skarżącego w odniesieniu do kary wymierzonej mu przez Radę. Nałożona na niego kara dyscyplinarna nie zaspokoiła naglącej potrzeby społecznej, a co za tym idzie nie stanowiła środka „niezbędnego w społeczeństwie demokratycznym”.