Tydzień 19 - Laurent przeciwko Francji

Przejęcie przez funkcjonariusza policji dokumentu wręczonego przez adwokata swoim klientom, którzy byli eskortowani przez policję, nie było uzasadnione - wyrok ETPC z 24.5.2018 r. w sprawie Laurent przeciwko Francji (skarga nr 28798/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego oraz korespondencji) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła przejęcia przez funkcjonariusza policji dokumentu, które adwokat (pan Laurent) wręczył swoim klientom, którzy byli eskortowani przez policję w lobby budynku sądowego. 

Trybunał uznał, że przejęcie i otwarcie korespondencji adwokata z jego klientami, w ramach wykonywania funkcji obrońcy, nie odpowiadała potrzebom społecznym i przez to nie było konieczne w demokratycznym społeczeństwie w rozumieniu Artykułu 8 Konwencji. Trybunał zaznaczył, że zgięty kawałek papieru, na którym skarżący napisał wiadomość przed wręczeniem go swoim klientom stanowił korespondencję chronioną w rozumieniu Artykułu 8. Trybunał podkreślił, że treść przejętych przez policjanta dokumentów była niematerialna, biorąc pod uwagę, że jakikolwiek był jej cel, korespondencja między obrońcami i ich klientami zawierała kwestie o prywatnym i poufnym charakterze. W niniejszej sprawie, pan Laurent, w ramach wykonywania funkcji obrońcy, napisał i wręczył przedmiotowy dokument swoim klientom przy świadomym tego eskortującym policjancie, bez próby ukrycia swoich działań, przy braku jakiegokolwiek podejrzenia bezprawnego działania. Dlatego przejęcie dokumentu nie było usprawiedliwione. 

Tydzień 19 - N.T.P. i Inni przeciwko Francji

Warunki zakwaterowania rodziny w czasie rozpoznania ich wniosku o azyl było zgodne z Konwencją - wyrok ETPC z 24.5.2018 r. w sprawie N.T.P. i Inni przeciwko Francji (skarga nr 68862/13); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 3 (zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji i uznał skargę za niedopuszczalną w zakresie zarzutu pod Artykułem 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła warunków zakwaterowania rodziny - złożonej z matki i jej trzech małych dzieci - w czasie oczekiwania na rozpoznanie ich wniosku o udzielenie ochrony. 

Trybunał uznał, że skarżącym zapewniono nocne zakwaterowanie w hostelu finansowanym ze środków publicznych oraz że dwójka dzieci uczęszczała do żłobka. Dodatkowo, skarżący mieli dostęp do publicznej służby zdrowia i uzyskali pomoc organizacji pozarządowych. W końcu, istniała duża szansa na poprawę ich sytuacji. 

W tej sytuacji Trybunał stwierdził, że skarżący mogli zaspokoić większość swoich podstawowych potrzeb oraz że władze francuskie nie pozostały obojętne na ich los. Poziom cierpienia związany z ich sytuacją, aby stwierdzić naruszenie Artykułu 3, nie został osiągnięty. 

Tydzień 19 - Jureša przeciwko Chorwacji

Zmiana sposobu stosowania prawa przez Chorwacki Sąd Najwyższy w sprawie stwierdzenia nabycia spadku była zgodna z Europejską Konwencją Praw Człowieka - wyrok ETPC z 22.5.2018 r. w sprawie Jureša przeciwko Chorwacji (skarga nr 24079/11); 4 głosami do 3: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skargi na nieuwzględnienie skargi kasacyjnej skarżącej przez SN w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku.

Trybunał zauważył, że SN uznał skargę kasacyjną skarżącej za niedopuszczalną z uwagi na to, że wartość przedmiotu zaskarżenia nie osiągnęła odpowiedniego poziomu. Orzeczenie SN było sprzeczne z wcześniejszym dorobkiem orzeczniczym SN w podobnych sprawach. 

Trybunał uznał, że zmiana orzecznictwa, łącznie z wykładnią i zastosowanym prawem, mieściły się w ramach władzy dyskrecjonalnej sądów krajowych, przy braku arbitralności oraz oczywistej sprzeczności. Z uwagi na powyższe nie doszło do naruszenia praw skarżącej.

Trzech sędziów ETPC zgłosiło zdania odrębne. 

Tydzień 19 - Zelenchuk i Tsytsyura przeciwko Ukrainie

Całkowity zakaz kupowania i sprzedawania gruntów rolnych na Ukrainie doprowadził do naruszenia praw, a rząd powinien wprowadzić bardziej zrównoważone prawo - wyrok ETPC z 22.5.2018 r. w sprawie Zelenchuk i Tsytsyura przeciwko Ukrainie (skargi nr 846/16 and 1075/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona własności) Konwencji.  

Sprawa dotyczyła skargi dwóch osób na państwowy zakaz sprzedaży działek rolnych, który ich zdaniem stanowił naruszenie ich praw własności, jako właścicieli takich działek. 

Trybunał zauważył, że po upadku ZSRR Ukraina głównie przekazała grunty rolne ludziom, którzy wcześniej pracowali w kołchozach, ale wprowadziła, prawdopodobnie tymczasowo, zakaz sprzedaży takich gruntów, znany jako „moratorium na nieruchomości”. Rząd wskazywał, że środek zapobiegał gromadzeniu nieruchomości w nielicznych rękach, powstrzymywał pauperyzację ludzi mieszkających na wsi oraz zapewniał uprawę ziemi. 

Mimo to Trybunał uznał, że państwo nie wyważyło w sposób odpowiedni między ogólnymi interesami społeczności oraz prawami własności skarżących. Trybunał odnotował, że żadne inne państwo Rady Europy nie ma takiego zakazu oraz zwrócił uwagę na niespójne podejście Ukrainy do zakończenia moratorium. Nie było również jasne, dlaczego mniej restrykcyjny środek nie mógłby być skuteczny w osiągnięciu tych samych celów.

Trybunał stwierdził, że rząd powinien podjąć działania legislacyjne celem zapewnienia wymaganego sprawiedliwego wyważenia interesów właścicieli działek rolnych, ale nie miał na myśli natychmiastowego wprowadzenia nieograniczonego rynku nieruchomości rolnych. Skarżącym nie przyznano pieniężnego zadośćuczynienia. 

Tydzień 18 - Ljatifi przeciwko Macedonii

Macedońskie sądy nie zbadały szczegółowo czy nakaz wydalenie został wydany na prawdziwej podstawie bezpieczeństwa narodowego - wyrok ETPC z 17.5.2018 r. w sprawie Ljatifi przeciwko Macedonii (skarga nr 19017/16); 6 głosami do 1: naruszenie Artykułu 1 Protokołu 7 (gwarancje procesowe związane z wydaleniem cudzoziemców) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skargi wniesionej przez Serbkę, która mieszkała w Macedonii od 8. roku życia, na to, że nakazano jej opuszczenie kraju z uwagi na stwarzanie zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego oraz na to, że znajdowała się w ciągłym niebezpieczeństwie przymusowego wydalenia w każdym czasie. 

Trybunał uznał, że sądy krajowe nie zbadały prawdziwości twierdzenia władz, że skarżąca stanowiła ryzyko dla bezpieczeństwa narodowego. W szczególności oparły swoje decyzje na tajnych dokumentach, które nigdy nie zostały im czy skarżącej udostępnione. Mimo że rząd przedstawił zredagowaną wersję dokumentu w postępowaniu przed Trybunałem, nie było to wystarczające do udowodnienia, że skarżąca stanowiła zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. Nie wytoczono również żadnego postępowania karnego przeciwko niej za jakiekolwiek przestępstwo. 

Tydzień 16 - Hoti przeciwko Chorwacji

Chorwacja nie uregulowała przez wiele lat statusu pobytu bezpaństwowca, czym naruszyła jego prawo do poszanowania życia prywatnego - wyrok ETPC z 26.4.2018 r. w sprawie Hoti przeciwko Chorwacji (skarga nr 63311/14); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego, rodzinnego i mieszkania) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła imigranta w Chorwacji, który zarzucał, że nie mógł uregulować swojego statusu pobytu od przyjazdu do kraju w 1979 r. Jego rodzice uciekli z Albanii w 1960 r. jako uchodźcy polityczni i osiedlili się w Kosowie, gdzie skarżący urodził się kilka lat później. Władze albańskie poinformowały go, że nie jest obywatelem Albanii. Zgodnie z jego aktem urodzenia - nie ma narodowości. Mieszkał i pracował w Chorwacji przez prawie 40 at i nie miał związku z żadnym innym krajem, jako że w między czasie stracił kontakt ze wszystkimi swoimi bliskimi. Aktualnie jest bezrobotny z uwagi na brak statusu rezydenta. By przetrwać podejmuje prace tymczasowe na polu. 

Trybunał uznał w szczególności, że chorwackie władze nie wzięły pod uwagę złożoności sytuacji pana Hotiego w różnorodnych procedurach, z których skarżący chciał skorzystać, aby uregulować swój status rezydenta. Dlatego jako 55-latek znalazł się w trudnej sytuacji z niewielką perspektywą na znalezienie pracy czy też zapewnienie ubezpieczenia społecznego czy emerytury. W rzeczywistości, zamiast pomóc skarżącego skontaktować się z władzami innego kraju z uwagi na brak narodowości, chorwackie władze utrzymują, że jest obywatelem Kosowa. 

Tydzień 16 - Čakarević przeciwko Chorwacji

Nakaz zwrotu błędnie wypłaconych zasiłków dla bezrobotnych był zbyt dużym ciężarem i naruszył Konwencję - wyrok ETPC z 26.4.2018 r. w sprawie Čakarević przeciwko Chorwacji (skarga nr 48921/13); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 1 Protokołu nr 1 (ochrona własności) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skargi na nakazanie skarżącego zwrotu zasiłków dla bezrobotnych po tym jak urząd pracy popełnił błąd przyznając zasiłki. 

Trybunał zauważył, że skarżąca pani Čakarević, która była bezrobotna i chora nie uczyniła niczego aby wprowadzić w błąd urząd pracy. To władze same popełniły błąd wypłacając przez ponad trzy lata zasiłki pomimo niespełnienia warunków prawem przewidzianych. Mimo to, to skarżącej samej nakazano naprawę tej sytuacji, łącznie z zapłatą zasiłków i ustawowych odsetek. Biorąc pod uwagę jej stan zdrowia oraz brak dochodów, władze krajowe naruszyły jej prawo poprzez nałożenie na nią zbyt dużego indywidualnego ciężaru. 

Tydzień 16 - Ovidiu Cristian Stoica przeciwko Rumunii

Mężczyzna skazany w postępowaniu apelacyjnym za rozpowszechnianie obscenicznych zdjęć bez ponownego przesłuchania świadków nie mógł skorzystać z rzetelnego procesu - wyrok ETPC z 24.4.2018 r. w sprawie Ovidiu Cristian Stoica przeciwko Rumunii (skarga nr 55116/12); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania skarżącego przez sąd apelacyjny za rozpowszechnienie obscenicznych zdjęć z przebiegu stosunku seksualnego skarżącego jego byłą partnerką bez ponownego przesłuchania świadków oraz na podstawie tego samego materiału dowodowego, który okazał się niewystarczający do skazania skarżącego w I instancji. 

Trybunał uznał w szczególności, że skazanie skarżącego przez sąd apelacyjny bez ponownego przesłuchania świadków, podczas gdy sąd I instancji uznał, że nie zaszły wszystkie przesłanki, by uznać popełnienie czynu, było sprzeczne z wymogami rzetelnego procesu sądowego w rozumieniu Artykułu 6 ust. 1 Konwencji. Brak ponownego przesłuchania świadków przez sąd II instancji przed uznaniem skarżącego winnym poważnie naruszyło jego prawo do obrony. Trybunał uznał również, że samo uznanie naruszenia jest wystarczającego dla słusznego zadośćuczynienia za poniesioną szkodę niemajątkową. 

Tydzień 16 - Benedik przeciwko Słowenii

Uzyskanie dostępu przez policję do informacji o subskrybencie wraz z dynamicznym adresem IP wymagało zgody sądu - wyrok ETPC z 24.4.2018 r. w sprawie Benedik przeciwko Słowenii (skarga nr 62357/14); 6 głosami do 1: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła nieuzyskania przez słoweńską policję zgody sądu na dostęp do informacji o subskrybencie wraz z dynamicznym adresem IP zdobytych przez szwajcarskie służby w czasie monitorowania użytkowników pewnej sieci zajmującej się wymianą plików. Doprowadziło to do zidentyfikowania skarżącego po tym jak podzielił się plikami w sieci, łącznie z pornografią dziecięcą. 

Trybunał uznał w szczególności, że przepisy prawne użyte przez policję do uzyskania informacji o subskrybencie wraz z dynamicznym adresem IP nie spełniły standardu konwencyjnego „przypadku przewidzianego przez ustawę”. Przepisom brakowało przejrzystości, nie gwarantowały żadnej ochrony przed arbitralną ingerencją, nie miały żadnych gwarancji przeciwko nadużyciom ani nie przewidywały niezależnej kontroli działań policji. Uznał też, że stwierdzenie naruszenia praw skarżącego pod Konwencją było wystarczającym słusznym zadośćuczynieniem za szkodę niemajątkową. 

Tydzień 16 - Bavdar przeciwko Holandii

Wniosek o pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE może zostać odrzucony w trybie przyspieszonym - wyrok ETPC z 24.4.2018 r. w sprawie Bavdar przeciwko Holandii (skarga nr 55385/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła skargi pana Baydara na orzeczenie Sądu Najwyższego odrzucające jego wniosek o pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości UE. W styczniu 2011 r. skarżący został skazany za transportowanie heroiny oraz handel ludźmi. Wyrok skazujący na 34 miesiące pozbawienia wolności został utrzymany w postępowaniu apelacyjny przez SN. Skarżący odnosząc się do skazania za handel ludźmi zażądał przekazania pytania TS w zakresie definicji pojęcia „pobyt” w prawie unijnym, jak wynika z holenderskiego kodeksu krajowego, ale SN odmówił zadania pytania. 

Trybunał uznał w szczególności, że w trybie przyspieszonym akceptowalne było, zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji, uznanie kasacji za niedopuszczalną czy też jej oddalenie z krótkim uzasadnieniem, gdy było oczywiste w okolicznościach sprawy, że orzeczenie nie było arbitralne czy też oczywiście nieracjonalne. 

Tydzień 16 - Lozovyye przeciwko Rosji

Trybunał uznaje prawo rodziców do informacji o śmierci ich syna - wyrok ETPC z 24.4.2018 r. w sprawie Lozovyye przeciwko Rosji (skarga nr 4587/09); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji. 

Sprawa dotyczyła rosyjskiej pary zarzucającej, że władze nie poinformowały ich o morderstwie ich syna. 

Trybunał uznał w szczególności, że ani śledczy w sprawie morderstwa ani policja nie użyły środków, które były dla nich dostępne, takich jak nagrania telefoniczne czy oficjalne dokumenty pokrzywdzonego, na podstawie których z łatwością mogli ustalić rodziców pokrzywdzonego. Syn skarżących został nawet pochowany a lokalny urzędnik otrzymał status pokrzywdzonego w postępowaniu karnym zanim zakończono oficjalne poszukiwanie jego bliskich. Trybunał uznał więc, że władze nie zrobiły wszystkiego,c zego można było od nich rozsądnie oczekiwać celem ustalenia rodziców oraz poinformowania ich o śmierci ich syna.