Associazione Politica Nazionale Lista Marco Pannella and Radicali Italiani przeciwko Włochom

Zaprzestanie programów „platformy politycznej” w państwowej telewizji nie naruszyło wolności wypowiedzi wnioskującego stowarzyszenia politycznego – wyrok ETPC z 31.8.2021 r. w sprawie Associazione Politica Nazionale Lista Marco Pannella and Radicali Italiani przeciwko Włochom (skarga nr 20002/13); jednogłośnie:

Brak naruszenia art. 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji;

Naruszenie art. 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła zaprzestania emitowania niektórych programów politycznych, znanych jako „platformy polityczne”, w telewizji państwowej. Skarżącymi były dwa stowarzyszenia polityczne, które skarżyły się na naruszenie ich prawa do przekazywania swoich poglądów i opinii. Trybunał zauważył, że programy zostały przerwane w wyniku bezczynności ze strony „komisji nadzorczej” – organu politycznego wyrażającego życzenia włoskiego parlamentu w odniesieniu do nadawania publicznego – która zaprzestała dostarczania kanałom RAI instrukcje potrzebne do zorganizowania audycji politycznych, o których mowa. Był to zatem wybór polityczny w gestii Parlamentu. Format programów sięgał początku lat 70., kiedy kontekst społeczny bardzo różnił się od dzisiejszego. Wszystkie grupy i partie polityczne, które brały udział, bez różnicy, zostały dotknięte skutkami zaprzestania działalności. Stopniowe zastępowanie tych „platform politycznych” bardziej pogłębionymi debatami politycznymi dało RAI większą swobodę redakcyjną. W ten sposób system nadawców publicznych dał teraz inne możliwości przekazywania politycznych idei i opinii w telewizji. Zlikwidowanie „platformy politycznej” należało zatem postrzegać w kontekście ogólnej ewolucji nadawania programu prowadzonego przez państwo we Włoszech. Trybunał zauważył jednak, że skarżące stowarzyszenie nie dysponowało skutecznym środkiem prawnym w celu zakwestionowania przerwania przedmiotowych programów.

Karrar przeciwko Belgii

Okoliczności związane z wizytą na miejscu zbrodni prezesa sądu przysięgłego budziły wątpliwości co do jego bezstronności – wyrok ETPC z 31.8.2021 r. w sprawie Karrar przeciwko Belgii (skarga nr 61344/16); jednogłośnie:

Naruszenie art. 6 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła postępowania karnego wszczętego przeciwko panu Karrarowi, w wyniku którego został on skazany za zabójstwo dwójki swoich dzieci i ukarany karą dożywotniego pozbawienia wolności. Przed Trybunałem skarżący skarżył się na brak bezstronności prezesa sądu przysięgłych, w szczególności w związku ze spotkaniem prezesa z matką dzieci w tygodniu poprzedzającym rozprawę. Trybunał uznał, że zachowanie prezesa sądu przysięgłych mogło wywołać obiektywnie uzasadnione wątpliwości co do jego obiektywnej bezstronności, podważając tym samym bezstronność samego sądu przysięgłych przy rozstrzyganiu zarzutu karnego przeciwko panu Karrarowi. Stwierdził również, że samo stwierdzenie naruszenia stanowiłoby wystarczające słuszne zadośćuczynienie za szkodę niemajątkową poniesioną przez pana Karrara.

Üçdağ przeciwko Turcji

Skazanie imama na podstawie jego postów na Facebooku stanowiło naruszenie Konwencji – wyrok ETPC z 31.8.2021 r. w sprawie Üçdağ przeciwko Turcji (skarga nr 23314/19); jednogłośnie:

Naruszenie art 6 ust. 1 (prawo dostępu do sądu);

Naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji

Sprawa dotyczyła skazania pana Üçdağa za rozpowszechnianie propagandy na rzecz organizacji terrorystycznej w związku z dwoma postami opublikowanymi na jego koncie na Facebooku, a także odrzucenia jego indywidualnej skargi do Trybunału Konstytucyjnego jako spóźnionego. W tym czasie pan Üçdağ był urzędnikiem państwowym pracującym jako imam w miejscowym meczecie. Zakwestionowane posty zawierały dwie fotografie (osób w mundurach podobnych do członków PKK oraz tłumu demonstrującego na ulicy przed pożarem), pierwotnie udostępnione przez dwóch innych użytkowników Facebooka.

Trybunał uznał, że decyzje sądów krajowych nie dostarczyły odpowiedniego wyjaśnienia powodów, dla których kwestionowane treści musiały być interpretowane jako aprobowanie, chwalenie i zachęcanie do metod [stosowania] przymusu, przemocy lub gróźb stosowanych przez PKK w kontekście ich publikacji. Stwierdził, że skazując pana Üçdağ pod zarzutem propagandy na rzecz organizacji terrorystycznej za umieszczenie kontrowersyjnych treści na jego koncie na Facebooku, władze krajowe nie przeprowadziły odpowiedniego wyważenia, zgodnie z kryteriami określonymi w jego sprawie: prawa, między prawem skarżącego do wolności wypowiedzi a uzasadnionymi celami, do których dąży. Trybunał orzekł również, że bardzo ścisła interpretacja przez Trybunał Konstytucyjny terminu na wniesienie skargi indywidualnej nieproporcjonalnie ingerowała w prawo skarżącego do oceny meritum jego skargi indywidualnej.

 

Estemirova przeciwko Rosji

Brak zaangażowania państwa w zabójstwo Estemirowej, ale brak odpowiedniego dochodzenia w sprawie tej zbrodni – wyrok ETPC z 31.8.2021 r. w sprawie Estemirova przeciwko Rosji (skarga nr 42705/11);

jednogłośnie: brak naruszenia art. 2 (prawo do życia) Konwencji;

5 głosami do 2:  naruszenie art. 2 (śledztwo);

Jednogłośnie: brak wypełnienia obowiązków przez rząd pod art. 38 (obowiązek zapewnienia wszelkich niezbędnych ułatwień dla skutecznego przeprowadzenia dochodzenia) Konwencji.

Sprawa dotyczyła uprowadzenia i zabójstwa znanej obrończyni praw człowieka Natalii Estemirowej oraz skuteczności śledztwa. Trybunał stwierdził, że niedostarczenie przez Rząd pełnej kopii akt sprawy karnej podważyło jego zdolność do oceny jakości śledztwa. Biorąc pod uwagę powyższe zaniechanie, Trybunał nie był w stanie stwierdzić, że śledztwo zostało przeprowadzone dokładnie, w szczególności biorąc pod uwagę materiał będący w posiadaniu Trybunału oraz że pewne sprzeczności w zeznaniach biegłych pozostały nierozwiązane, skłoniły go do zwątpienia w skuteczność śledztwa. Biorąc pod uwagę, że śledztwo karne jest nadal w toku, Trybunał wskazał, że władze powinny, w miarę możliwości, próbować ustalić okoliczności uprowadzenia i zabójstwa pani Estemirowej, zidentyfikować sprawców i ukarać winnych, w stosownych przypadkach. Wreszcie Trybunał stwierdził, że skarżąca nie przedstawiła sprawy, jakoby Natalia Estemirowa została uprowadzona przez funkcjonariuszy państwowych, a dowody nie potwierdzają udziału państwa w jej zabójstwie.