Ali Gürbüz przeciwko Turcji

Liczne postępowania karne przeciwko właścicielowi gazety za publikowanie nieznaczących oświadczeń dla nielegalnych organizacji: naruszenie – wyrok ETPC z 12.3.2019 r. w sprawie Ali Gürbüz przeciwko Turcji (skargi nr 52497/08, 6741/12, 7110/12, 15056/12, 15057/12 oraz 15059/12); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji.

Sprawa dotyczyła siedmiu postępowań karnych przeciwko skarżącemu za opublikowanie w dzienniku Ülkede Özgür Gündem oświadczeń liderów organizacji określanych jako terrorystyczne przez tureckie prawo. Został uniewinniony po postępowaniach, które trwały do 5 do 7 lat mimo że nie był tymczasowo aresztowany.

Trybunał stwierdził, że postępowanie karne było systematycznie podejmowane, pomimo treści artykułów. Zawierały bowiem nic nieznaczące wiadomości, takie jak życzenia bożonarodzeniowe, które nie wzywały do nienawiści, oporu zbrojnego czy powstania, ani nie stanowiły mowy nienawiści, co powinno być podstawowym czynnikiem do rozważenia.

Trybunał uznał w szczególności, że te postępowania zawierały w sobie właściwe i skuteczne ograniczenie pomimo ostatecznego uniewinnienia.  Stanowiły nacisk na skarżącego przez znaczący okres czasu, a strach bycia skazanym w sposób nieunikniony sprawił, że jako profesjonalny dziennikarz, poddał się autocenzurze.

Trybunał następnie stwierdził, że podejmowanie tych postępowań karnych mogło być postrzegane jako reakcja władz mająca na celu stłumić, zgodnie z prawem karnym, publikowanie oświadczeń liderów organizacji określanych przez prawo tureckie jako terrorystyczne, bez odniesienia do ich treści, nawet jeśli mogły być postrzegane jako przyczyniające się do publicznej debaty w kwestiach mających znaczenie dla interesu ogółu. Trybunał wyjaśnił, w związku z tym, że środki przymusu automatycznie podjęte przeciwko właścicielom mediów, bez rozważenia intencji czy też praw społeczeństwa do bycia poinformowanym czy tez innych poglądów na konfliktową sytuację, nie były do pogodzenia z wolnością do otrzymywania i dzielenia się informacjami czy poglądami.

W końcu Trybunał doszedł do wniosku, że utrzymanie, przez znaczny czas, wielu postępowań karnych przeciwko skarżącemu, nie odpowiadał społecznej naglącej potrzebie ani nie był proporcjonalny do poszukiwanego celu (ochrona bezpieczeństwa narodowego oraz integralności terytorialnej) oraz nie było konieczne w demokratycznym społeczeństwie.