Tydzień 4 - Khamtokhu i Aksenchik przeciwko Rosji

Dożywocie w Rosji nie jest dyskryminujące - wyrok ETPC z 26.01.2017 r. w sprawie Khamtokhu i Aksenchik przeciwko Rosji (60367/08); 16 głosami do 1: brak naruszenia Artykułu 14 (zakaz dyskryminacji) w związku z Artykułem 5 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji w zakresie różnego traktowania co do dożywocia w Rosji w zakresie wieku oraz 10 głosami do 7, brak naruszenia Artykułu 14 w związku z Artykułem 5, w zakresie różnego traktowania co do płci.

Skarżący zarzucali, że dorośli mężczyźni odbywający karę dożywotniego pozbawienia wolności za kilka poważnych przestępstw, są dyskryminowani w stosunku do innych skazanych - kobiet, osób poniżej 18 roku życia w chwili popełnienia czynu czy powyżej 65 roku życia w chwili wydawania wyroku - którzy nie byli objęci karą dożywotniego pozbawienia wolności na mocy prawa. 

Trybunał wskazał, że usprawiedliwienie różnego traktowania pomiędzy skarżącymi oraz innymi kategoriami sprawców, tj. promowanie zasady sprawiedliwości oraz humanizmu, było uzasadnione. Trybunał podzielił tezę, iż wyłączenie różnych kategorii sprawców z dożywotniego pozbawienia wolności było proporcjonalnym środkiem do osiągnięcia tych zasad. Dochodząc do tej konkluzji, Trybunał wziął pod uwagę praktyczne stosowanie dożywotniego pozbawienia wolności w Rosji, zarówno sposób jego wymierzania oraz możliwość warunkowego przedterminowego zwolnienia. W szczególności, kara dożywotniego pozbawienia wolności, wymierzona skarżącym, nie była arbitralna ani nierozsądna i mogła zostać skontrolowana po 25 latach. Ponadto, Trybunał wziął pod uwagę odpowiedni zakres marginesu oceny danego państwu, aby zadecydować w jaki sposób będzie prowadzić politykę karną, biorąc pod uwagę brak jakiegokolwiek europejskiego konsensusu co do dożywocia, z wyjątkiem nieletnich sprawców, którzy zostali wyłączeni z kary dożywotniego pozbawienia wolności we wszystkich państwach członkowskich bez wyjątku. Byłoby trudnym krytykowanie rosyjskiego ustawodawstwa wyłączającego pewne grupy sprawców z dożywocia, mając na uwadze, że te wyłączenia uwzględniają postęp społeczny w sprawach kryminologicznych.