Ilgar Mammadov przeciwko Azerbejdżanowi (procedura naruszenia)

Azerbejdżan nie wykonał wyroku ETPC z 2014 r. w sprawie politycznego aktywisty Ilgara Mammadova – wyrok ETPC (Wielka Izba) z 29.5.2019 r., który uruchamia pierwszą procedurę naruszenia zgodnie z Artykułem 46 ust. 4 Konwencji w sprawie Ilgar Mammadov przeciwko Azerbejdżanowi (skarga nr 15172/13).

Wielka Izba stwierdziła, jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 46 ust. 1 (moc wiążąca i wykonywanie wyroków) Konwencji przez Azerbejdżan.

Sprawa dotyczyła przekazania pytania Trybunałowi w dniu 5 grudnia 2017 r. przez Komitet Ministrów Rady Europy, który jest odpowiedzialny za nadzór nad wykonaniem wyroków Trybunału, czy Azerbejdżan zaniechał podporządkowania się wyrokowi z 2014 r. poprzez nie zwolnienie bezwarunkowe pana Mammadova z zakładu karnego. Podstawą pytania był Artykuł 46 ust. 4 Konwencji.

Trybunał stwierdził w szczególności, że rząd podjął jedynie ograniczone działania aby wykonać wyrok, które nie świadczyły o tym, że Azerbejdżan działał w dobrej wierze czy też w sposób, który byłby zgodny z „wnioskami i duchem” orzeczenia Trybunału w sprawie pana Mammadova.

Uznał, że Azerbejdżan nie wykonał swojego obowiązku wynikającego z Artykułu 46 ust. 1 polegającego na przestrzeganiu wiążącego go wyroku.

Zgodnie z Artykułem 46 ust. 5 Konwencji, sprawy w których Trybunał stwierdził naruszenie Artykułu 46 ust. 1 są przekazywane z powrotem do Komitetu Ministrów celem rozważenia podjęcia odpowiednich środków.

Wyrok Trybunału z 2014 r. stwierdzał, że Azerbejdżan naruszył prawa pana Mammadova poprzez oskarżenie go o popełnienie czynów zabronionych i zastosowanie tymczasowego aresztowania w 2013 r. bez istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przez niego przestępstwa. Uznał, że okliczności wskazywały, że właściwym celem tych środków było uciszenie czy ukarania pana Mammadova za krytykowanie rządu.

W procedurze wykonania wyroku Komitet Ministrów podkreślał podstawowe wady w postępowaniu karnym i wzywał wielokrotnie Azerbejdżan do wypuszczenia pana Mammadova, co miało być podstawowym krokiem do w celu usunięcia naruszeń stwierdzonych przez Trybunał.

Mimo to, nadal był osadzony w zakładzie karnym prawie 4 lata po uprawomocnieniu się wyroku Trybunału w dniu 13 października 2014 r. aż do warunkowego przedterminowego zwolnienia w dniu 13 sierpnia 2018 r., po zainicjowaniu procedury naruszenia. W marcu 2019 r. Sąd Najwyższy, po zmniejszeniu jego kary pozbawienia wolności, uznał, że odbył swoją karę w całości i uchylił warunki probacyjne jego zwolnienia.