Baş p. Turcji

Tymczasowy areszt sędziego Başa, po usiłowaniu zamachu stanu w Turcji w dniu 15 lipca 2016 r., naruszył Konwencję – wyrok ETPC z 3.3.2020 r. w sprawie

Baş p. Turcji (skarga nr 66448/17); 6 głosami do 1:

Naruszenie art. 5 ust. 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) Konwencji w zakresie bezprawności początkowego etapu tymczasowego aresztowania skarżącego;

Jednomyślnie: naruszenie art. 5 ust. 1 z uwagi na brak uzasadnionego podejrzenia w toku początkowego tymczasowego aresztowania, że dokonał zarzucanego mu czynu oraz

Jednomyślnie: naruszenie art. 5 ust. 4 (prawo do bycia sądzony w rozsądnym terminie albo zwolnienia na czas postępowania) z uwagi na długość okresu, w jakim skarżący nie został postawiony osobiście przed sędzią).

Sprawa dotyczyła tymczasowego aresztowania pana Başa, sędziego w tym czasie, po usiłowaniu zamachu stanu w dniu 15 lipca 2016 r.

Trybunał stwierdził, że zgodnie orzecznictwem Sądu Kasacyjnego,  podejrzenie udziału w zorganizowanej grupie przestępczej może być wystarczające do określenia elementu złapania na gorącym uczynku bez potrzeby ustalenia faktycznego elementu czy też innych wskazań czynu zabronionego. Dlatego, Trybunał stwierdził, że rozszerzenie przez sądy krajowe zakresu konceptu „in flagrante delicto” i jego zastosowanie w prawie krajowym (art. 94 ustawy nr 2802) nie było tylko problematyczne w zakresie pewności prawa, ale również okazało się oczywiście nieuzasadnione.

Trybunał stwierdził, że głównym odniesieniem sądu rejonowego w Kocaeli była decyzja podjęta przez Radę Sędziów i Prokuratów w dniu 16 lipca 2016 r. o zawieszeniu 2.735 sędziów i prokuratorów. A to było niewystarczające do uzasadnienia wniosku, że istniało uzasadnione podejrzenie pozwalające na zastosowanie tymczasowego aresztowania tego konkretnego sędziego. Materiał dowodowy przedstawiony przed Trybunałem nie prowadzi do wniosku, że istniało uzasadnione podejrzenie wobec skarżącego w czasie jego początkowego tymczasowego aresztowania.

Dlatego, uwzględniając ustalenia Trybunału Konstytucyjnego w odrębnym postępowaniu, że środki zastosowane w następstwie usiłowania zamachu stanu mogły być ściśle wymagane dla ochrony bezpieczeństwa publicznego, Trybunał zauważył, że w sprawie pan Baş nie stanął przed sędzią przez około rok i 2 miesiące, dużo dłuższy okres niż ten oceniany przez Trybunał Konstytucyjny.