Tydzień 36 - W.D. przeciwko Belgii

Umieszczenie sprawcy z zaburzeniami psychicznymi w zakładzie karnym nieprzystosowanym do jego terapeutycznych potrzeb stanowi problem systemowy w Belgii i narusza Konwencję – Sprawa W.D. przeciwko Belgii (73548/13) - jednomyślnie: naruszenie Artykułu 3 (zakaz nieludzkiego lub poniżającego traktowania) Konwencji; naruszenie Artykułu 5 § 1 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego); oraz naruszenie Artykułu 5 § 4 (prawo odwołania się w celu ustalenia przez sąd bezzwłocznie legalności pobawienia wolności) i Artykułu 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego), w związku z Artykułem 3.

Sprawa dotyczyła skazanego za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej cierpiącego na zaburzenia psychiczne, który został umieszczony bezterminowo w oddziale psychiatrycznym zakładu karnego.  Trybunał uznał w szczególności, że W.D. został poddany poniżającemu traktowaniu poprzez umieszczenie go w zakładzie karnym na ponad 9 lat bez odpowiedniego leczenia jego stanu psychicznego i bez żadnej perspektywy resocjalizacji; to przysporzyło mu wiele trudności i niepokojów o intensywności przekraczającej nieunikniony poziom cierpienia nieodłącznie związany z pozbawieniem wolności. Trybunał wskazał również, że umieszczenie W.D. w zakładzie karnym od 2006 roku źle dopasowane do jego stanu naruszyło związek, wymagany przez Artykuł 5 § 1 (e) Konwencji, pomiędzy celem i rzeczywistymi warunkami pobytu w zakładzie karnym, odnotowując, że żadne przyczyną umieszczenia skarżącego w więziennym oddziale psychiatrycznym  był systemowy brak jakichkolwiek alternatyw.  Ponadto Trybunał orzekł, że belgijski system, w tamtym czasie, nie zapewnił skarżącemu skutecznego środka odwoławczego w praktyce w zakresie zarzutów wynikających z Konwencji – innymi słowy, środka zdolnego zapewnić zadośćuczynienie oraz pozwalającego na powstrzymanie dalszych naruszeń. Trybunał wskazał również, że sytuacja skarżącego wynikała z systemowego braku charakterystycznego dla belgijskiego systemu psychiatrycznej detencji. Zgodnie z Artykułem 46 (moc wiążąca i wykonywanie wyroków) Konwencji, Trybunał uznał, że obowiązkiem państwa jest zorganizowanie swojego systemu psychiatrycznej detencji sprawców w taki sposób, aby godność osadzonych była poszanowana. W szczególności, zachęcił belgijskie władze do podjęcia działań mających na celu zredukowanie liczby sprawców z zaburzeniami psychicznymi umieszczonych w psychiatrycznych oddziałach zakładów karnych bez zapewnienia odpowiedniego leczenia. Trybunał zdecydował się zastosować procedurę wyroku pilotażowego w niniejszej sprawie, dając rządowi dwa lata na naprawienie ogólnej sytuacji odraczając postępowanie we wszystkich podobnych sprawach przez kolejne 2 lata.