Karastelev i Inni przeciwko Rosji

Niedociągnięcia regulacji prawa antyekstremistycznego w Rosji spowodowały naruszenie wolności wypowiedzi skarżących – wyrok ETPC z 6.10.2020 r. w sprawie Karastelev i Inni przeciwko Rosji (skarga nr 16435/10)

Sprawa dotyczyła skargi wniesionej przez dwóch pracowników prawnoczłowieczej organizacji pozarządowej na prawo antyekstremistyczne w Rosji. Rosyjskie władze uznały, że plakat, który pokazały podczas protestu przeciwko ustawie o nieletnich i ich zachęcanie do udziału w dalszych protestach przeciwko ustawie oznaczało planowanie „działalności ekstremistycznej” zgodnie z ustawą i może skutkować odpowiedzialnością za przestępstwo. Zastosowano wobec nich trzy procedury prawne, zasadniczo ostrzegając ich, by powstrzymali się od dalszych protestów albo zostaną oskarżeni, doprowadzając do rezygnacji jednego z pracowników NGO.

ETPC uznał jednomyślnie:

Naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi) Konwencji w stosunku do skarżących Vadima Karasteleva i Tamary Karastelevej.

Trybunał uznał, że odpowiednie przepisy prawa antyekstremistycznego zostały sformułowane bardzo szeroko, pozostawiając zbyt szerokie uznanie prokuratorowi i czyniąc ich wnioski nieprzewidywalnymi. Ani prawo ani praktyka nie zapewniały odpowiedniej ochrony przeciwko arbitralnemu wszczęciu procedury prawnej zastosowanej w sprawie skarżących. W rzeczywistości te niedociągnięcia uwypukliły się w sprawie skarżących. Trybunał uznał, że władze mocno naciągnęły konkluzję, że plakat i interakcja między skarżącymi i dwoma nastolatkami mogła być rozumiana jako podżeganie do oporu wobec zgodnych z prawem działań władzy w połączeniu z przemocą czy groźbą jej użycia.

Trybunał uznał jednomyślnie, że doszło również do naruszenia art. 6 ust. 1 (dostęp do sądu) Konwencji w zakresie sądowej kontroli postępowania wytoczonego przez pana Karasteleva.