Association BURESTOP 55 i Inni przeciwko Francji

 

Stowarzyszenia ochrony środowiska sprzeciwiały się planowanemu składowisku odpadów promieniotwórczych na terenie Bure: nieproporcjonalne ograniczenie prawa dostępu do sądu, ale brak naruszenia prawa dostępu do informacji – wyrok ETPC z 1.7.2021 r. w sprawie Association BURESTOP 55 i Inni przeciwko Francji (skargi nr 56176/18, 56189/18, 56232/18, 56236/18, 56241/18, 56247/18); większością:

Naruszenie art. 6 ust. 1 (prawo dostępu do sądu) Konwencji w stosunku do Stowarzyszenia MIRABEL-LNE;

Brak naruszenia art. 10 (prawo dostępu do informacji) w zakresie stowarzyszeń Burestop 55, ASODEDRA, Fédération Réseau Sortir du Nucléaire, Les Habitants vigilants du Canton de Gondrecourt oraz kolektywu CEDRA 52.

Sprawa dotyczyła stowarzyszeń ochrony środowiska, które sprzeciwiły się planowanemu przemysłowemu magazynowi geologicznemu, znanemu jako Cigéoon the Bure, wzdłuż granic departamentów Moza, Haute-Marne i Vosges, w regionie administracyjnym Grand Est. Centrum zostało zaprojektowane do składowania w głębokich składowiskach geologicznych odpadów promieniotwórczych wysokoaktywnych i długożyciowych. Stowarzyszenia te pozwały Narodową Agencję Gospodarki Odpadami Promieniotwórczymi (ANDRA), domagając się odszkodowania za szkody spowodowane nieudzieleniem obowiązkowej informacji publicznej na podstawie art. L. 542-12 7° Kodeksu ochrony środowiska. Ich działania zostały odrzucone, jedno z powodu braku locus standi stowarzyszenia, a pięć innych co do meritum.

W odniesieniu do prawa dostępu stowarzyszenia MIRABLE-LNE do sądu, Trybunał zauważył przede wszystkim, że Sąd Apelacyjny w Wersalu, który uznał jego skargę za niedopuszczalną, nie wziął pod uwagę faktu, że stowarzyszenie zostało oficjalnie zatwierdzone na podstawie art. L 141-1 Kodeksu Ochrony Środowiska. Zatwierdzenie co do zasady przyznawało mu legitymację procesową. Trybunał zauważył następnie, że Sąd Apelacyjny w Wersalu uznał, że statutowym celem skarżącego stowarzyszenia wyraźnie nie było zapobieganie zagrożeniom dla środowiska i zdrowia stwarzanym przez przemysł jądrowy oraz jego odpowiednie działania i projekty rozwojowe, ani informowanie opinii publicznej o niebezpieczeństwach zakopywania substancji radioaktywnych: jego statut został sformułowany w sposób znacznie bardziej ogólny, jako że stowarzyszenie ma na celu ochronę środowiska. Podkreślając w szczególności, że ochrona przed zagrożeniami jądrowymi stanowiła wyraźnie integralną część ochrony środowiska, Trybunał orzekł, że wniosek, do którego doszedł Sąd Apelacyjny w Wersalu i został podtrzymany przez Sąd Kasacyjny, który nałożył nieproporcjonalne ograniczenie prawa dostępu do sądu był pod tym względem ewidentnie nierozsądny. Stwierdził w związku z tym naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji.