Miniscalo przeciwko Włochom

 

Kryteria dyskwalifikacji kandydatów we włoskich wyborach regionalnych, w których wyrok skazujący stał się prawomocny, nie naruszają Konwencji – wyrok ETPC z 17.6.2021 r. w sprawie Miniscalo przeciwko Włochom (skarga nr 55093/13)

Sprawa dotyczyła pana Marcello Miniscalco, który skarżył się, że nie mógł kandydować w wyborach regionalnych w 2013 r. z powodu wcześniejszego wyroku skazującego za nadużycie władzy, który stał się prawomocny w 2011 r. Oparł się w tym zakresie na dekrecie ustawodawczym nr 235/2012. Pan Miniscalco argumentował, że zastosowanie przepisów tego dekretu do jego kandydatury skutkowało nałożeniem nowej kary, wykraczającej poza karę wynikającą z jego prawomocnego wyroku skazującego w 2011 r. i stanowiło retroaktywne zastosowanie bardziej rygorystycznego prawa karnego. Powołał się w związku z tym na art. 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz art. 3 Protokołu nr 1 (prawo do wolnych wyborów) do Konwencji.

Trybunał uznał skargę na podstawie art. 7 za niedopuszczalną. Uznał, że pozbawienie prawa kandydowania w wyborach regionalnych nie może być uznane za równoznaczne z sankcją karną w rozumieniu art. 7 Konwencji. Trybunał stwierdził ponadto, że nie doszło do naruszenia art. 3 Protokołu nr 1 (prawo do wolnych wyborów), stwierdzając, że pozbawienie kandydata prawa do kandydowania w wyborach regionalnych nie było nieproporcjonalne do uzasadnionego celu realizowanego przez włoskie władze (zapewnienie prawidłowego funkcjonowania władz publicznych w ogóle). W szczególności Trybunał stwierdził, że w tym kontekście krajowym natychmiastowe zastosowanie pozbawienia kandydowania w wyborach regionalnych było zgodne z celem określonym przez ustawodawcę, a mianowicie wykluczeniem osób skazanych za poważne przestępstwa z procedur wyborczych, a tym samym integralność procesu demokratycznego. Trybunał zaakceptował decyzję włoskiego ustawodawcy, aby jako podstawę do zastosowania zakazu wykorzystać datę, w której wyrok skazujący stał się prawomocny, a nie datę popełnienia przestępstwa. Stosując środek wobec wszystkich osób skazanych za przestępstwa wymienione w dekrecie ustawodawczym nr 235/2012. Po wejściu w życie tego ostatniego ustawodawca włoski wyraźnie zamierzał uzupełnić i wzmocnić ramy prawne dotyczące zwalczania bezprawnej działalności w organach publicznych.