Kövesi p. Rumunii

Rumunia naruszyła prawa szefa narodowego biura antykorupcyjnego zwalniając ją przed zakończeniem kadencji – wyrok ETPC z 5.5.2020 r. w sprawie Kövesi p. Rumunii (skarga nr 3594/19); jednomyślnie:

Naruszenie art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji oraz

Naruszenie art. 10 (wolność wyrażania opinii) Konwencji.

Sprawa dotyczyła usunięcia skarżącej – szefa narodowej dyrekcji antykorupcyjnej przed końcem jej drugiej kadencji po tym jak wyraziła krytykę zmian ustawowych w zakresie korupcji. Zarzucała, że nie była zdolna odwołać się od tej decyzji do sądu.

Trybunał zgodził się z tym, że skarżącą nie miała w istocie możliwości spowodowania kontroli sądowej jej zwolnienia ponieważ wytoczenie powództwa nie doprowadziłoby do kontroli formalnych aspektów dekretu prezydenckiego o jej zwolnieniu ani jej merytorycznego zarzutu, że została nieprawidłowo zwolniona za krytykowanie zmian legislacyjnych w prawie antykorupcyjnym. Jej prawo do wolności wyrażania opinii zostało naruszone z uwagi na to, że została zwolniona za wyrażenie krytyki w ramach wykonywania swoich obowiązków w sprawie o ogromnym interesie publicznym. Jednym z jej obowiązków jako szefa biura antyrkorupcyjnego było opiniowanie zmian legislacyjnych, które mogły mieć wpływ na sądownictwo i jego niezależność, a także na walkę z korupcją. Jak się okazało, jej przedwczesne zwolnienie nie przyczyniło się do utrzymania sądowej niezależności i musiało mieć efekt mrożący na nią i innych prokuratorów i sędziów biorących udział w publicznej debacie na temat zmian legislacyjnych dotykających sądownictwo i sądową niezależność.