Tydzień 28 - Bakır i Inni przeciwko Turcji oraz İmret przeciwko Turcji (nr 2)

Skazanie oraz wymierzenie kary pozbawienia wolności ludziom, którzy brali udział w demonstracjach w Turcji podważyły ich prawo do wolności zgromadzeń – wyrok ETPC z 10.7.2018 r. w sprawie Bakır i Inni przeciwko Turcji (skarga nr 46713/10) oraz İmret przeciwko Turcji (nr 2) (skarga nr 57316/10); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 11 (wolność zgromadzeń) Konwencji.

Sprawy dotyczyły skarg wniesionych przez trzynastu obywateli Turcji na ich skazanie w postępowaniu karnym za udział w demonstracjach w latach 2005/2006. Pięciu skarżących zostało skazanych za udział w nielegalnych organizacjach zbrojnych, podczas gdy ośmiu pozostałych skazano za rozpowszechnianie propagandy terrorystycznej. Wszyscy odbyli kary pozbawienia wolności od roku i ośmiu miesięcy do siedmiu lat.

W odniesieniu do pięciu skarżących skazanych za udział w nielegalnej organizacji zbrojnej, Trybunał wskazał, że art. 220 § 7 tureckiego kodeksu karnego, będący podstawą skazań, nie zapewniał skarżącym ochrony prawnej przed arbitralną ingerencją w ich prawo do wolności zgromadzeń. Trybunał stwierdził, że ani brzmienie tego przepisu ani jego wykładnia przez sądy krajowe nie były jasne. Nadto, sądy dokonały wykładni rozszerzającej znamion udziału w zorganizowanej grupie na szkodę skarżących. W rzeczywistości bowiem nie dokonano rozróżnienia między skarżącymi, politykiem i pokojowymi demonstrantami oraz jednostkami, które popełniały przestępstwa w ramach nielegalnej organizacji. Trybunał wskazał, że demonstrujący, tacy jak skarżący, ryzykowali karą pozbawienia wolności od 5 do 10 lat za udział w nielegalnej organizacji – sankcje niezwykle nieproporcjonalne do ich zachowania, co miało w sposób nieunikniony silny efekt odstraszający na wykonywanie ich praw do wolności wyrażania opinii i zgromadzeń.

W odniesieniu do ośmiu pozostałych skarżących, Trybunał nie oceniał prawa, na podstawie którego doszło do skazania, ponieważ uznał, że sądy krajowe nie uzasadniły wystarczająco, dlaczego zachowanie skarżących stanowiło propagandę na rzecz nielegalnej organizacji i wymierzyły tak surowe kary pozbawienia wolności.