Tydzień 2 - Sharxhi i Inni przeciwko Albanii

Wywłaszczenie i rozbiórka mieszkań w albańskim mieście na wybrzeżu wbrew zarządzeniu tymczasowemu sądu naruszyło Konwencję - wyrok ETPC z 11.1.2018 r. w sprawie Sharxhi i Inni przeciwko Albanii (skarga nr 10613/16); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego), naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz mieszkania), naruszenie Artykułu 1 Protokołu 1 (ochrona własności) w związku z Artykułem 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła rozbiórki mieszkań oraz siedzib przedsiębiorstw w albańskim mieście na wybrzeżu - Vlora.

Skarżący, właściciele mieszkań, skarżyli się w szczególności na zajęcie, wywłaszczenie oraz rozbiórkę ich nieruchomości w ciągu jednego miesiąca 2013 r., pomimo zarządzenia sądu nakazującego władzom powstrzymanie się od podejmowania jakichkolwiek działań mogących naruszyć ich prawa własności. 

Podobnie jak sądy krajowe, Trybunał uznał, że nie istniała podstawa prawna dla działań policji polegających na otoczeniu i zajęciu budynku skarżących, a następnie odmówieniu im dostępu do niego dopóki nie udowodnili własności i tożsamości. Podobnie, cała procedura wywłaszczeniowa oraz zmierzająca do rozbiórki budynku, prowadzona naprędce i w totalnym braku poszanowania dla zarządzenia sądu, była bezprawna. Trybunał podkreślił, że działania władz nie były zgodne z zasadą rządów prawa w demokratycznym społeczeństwie i nie respektowały podstawowych praw ani wolności zagwarantowanych Konwencją. Pomimo skorzystania przez skarżących z dostępnych im środków prawnych, nadal nie otrzymali żadnych odszkodowań za bezprawne zajęcie ich budynku. Pomimo przyznania im ponad 11 milionów euro decyzją Wojewódzkiego Sądu Odwoławczego za bezprawne wywłaszczenie i zniszczenie, postępowanie egzekucyjne w celu wykonania tej decyzji pozostaje zawieszone przed Sądem Najwyższym od 2015 r. Skarżący nie mieli więc żadnego skutecznego środka przed sądami krajowymi. Co do słusznego zadośćuczynienia zgodnie z art. 41 Konwencji, pomimo trwania postępowania krajowego, Trybunał stwierdził, że skarżącym należy się odszkodowanie przyznane już przez sąd apelacyjny powiększone o odsetki w wysokości ponad 13 milionów euro.