Olivieri przeciwko Francji oraz Bloise przeciwko Francji

Okresy na policyjnej izbie zatrzymań przed nowelizacją: Trybunał przypomina wagę prawa do milczenia oraz do pomocy prawnej – wyroki ETPC z 11.7.2019 r. w sprawach: Olivieri przeciwko Francji (skarga nr 62313/12) oraz Bloise przeciwko Francji (skarga nr 30828); jednomyślnie:

Naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) oraz ust. 3 lit. c (prawo do korzystania z pomocy prawnej) Konwencji w sprawie Olivieri przeciwko Francji oraz

Brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) oraz ust. 3 lit. c (prawo do korzystania z pomocy prawnej) Konwencji w sprawie Bloise przeciwko Francji.

Obie sprawy dotyczyły okresów spędzonych w policyjnej izbie zatrzymań przed nowelizacją z 14 kwietnia 2011 r. Wiązały się z brakiem poinformowania skarżących o ich prawie do milczenia podczas okresu w policyjnej izbie zatrzymań oraz braku dostępu do adwokata w tym czasie. Obowiązujące w tamtym czasie prawo nie zawierało żadnego przepisu odnoszącego się do osób w policyjnej izbie zatrzymań w zakresie pouczenia o ich prawie do milczenia oraz pomocy adwokata w czasie przesłuchania.

W sprawie pana Olivieri, oraz w odniesieniu do jego prawa do nie samooskarżania się, Trybunał zauważył w szczególności istnienie oświadczeń i odpowiedzi udzielonych śledczym, które w sposób oczywisty wpływały na jego pozycję w postępowaniu. Po pierwsze, pan Olivieri był przesłuchiwany przez policję przez ok. 10 godzin w czasie pobytu w policyjnej izbie zatrzymań, po czym przyznał się do winy. Po drugie, nic w uzasadnieniach krajowych orzeczeń nie wskazywało na inne elementy jako integralna czy znacząca część materiału dowodowego, na którym oparto skazanie. Dlatego Trybunał stwierdził, że przedmiotowe postępowanie karne jako całe nie naprawiło błędów proceduralnych powstałych w czasie pobytu w policyjnej izbie zatrzymań.

W sprawie pana Bloise Trybunał zauważył w szczególności, że sądy I i II instancji oparły swoje orzeczenia na materiale dowodowym innym niż wyjaśnienia złożone w toku pobytu w policyjnej izbie zatrzymań, a mianowicie dowody zebrane w toku śledztwa, kiedy skarżącemu towarzyszył jego obrońca, na rozprawie przed sądem I instancji, tj. precyzyjne i szczegółowe zeznania osób trzecich bezpośrednio związanych z działaniami skarżącego, a także na ocenie danych rachunkowych i bankowych. Trybunał uznał więc, że w niniejszej sprawie postępowanie karne jako całe naprawiło proceduralne błędy powstałe w toku pobytu w policyjnej izbie zatrzymań.