V.C.L. i A.N p. Zjednoczonemu Królestwu

Brak odpowiedniej ochrony dwóch potencjalnych ofiar handle dziećmi – wyrok ETPC z 16.02.2021 r. w sprawie V.C.L. i A.N p. Zjednoczonemu Królestwu (skargi nr 77587/12 i 74603/12); jednomyślnie:

Naruszenie art. 4 (zakaz pracy przymusowej) Konwencji oraz

Naruszenie art. 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego).

Sprawa dotyczyła dwóch wietnamskich chłopców, których policjanci odkryli pracujących na farmie marihuany. Zostali zatrzymani i oskarżeni o przestępstwa narkotykowe, do których się przyznali. Po skazaniu zostali skierowani do zakładów poprawczych. Odpowiednie władze następnie uznały ich za ofiary handle dziećmi. Mimo to prokuratura nie podzieliła tego poglądu a Sąd Apelacyjny uznał oskarżenie za uzasadnione.

To był pierwszy raz, gdy Trybunał uznał związek między art. 4 Konwencji oraz oskarżeniem ofiar i potencjalnymi ofiarami handlu. Uznał, że ściganie ofiar lub potencjalnych ofiar handle nie było konieczne pod art. 4 Konwencji. Mimo to, biorąc pod uwagę ekspertyzę kompetentnych władz w tym zakresie, Trybunał stwierdził, że oskarżenie powinno było wskazać jasne przyczyny zgodne z definicją handlu by zaprzeczyć tym ustaleniom, coś co nie wydarzyło się w tej sprawie. Mimo to, mając na względzie obowiązek podjęcia działań operacyjnych celem ochrony ofiar handlu dziećmi, Trybunał uznał, że kiedy władze stały się świadome wiarygodnego podejrzenia, że jednostki były ofiarami handlu, powinny były zostać ocenione przez wykwalifikowaną osobę. Jakakolwiek decyzja o oskarżeniu powinna być poprzedzona taką oceną i podczas gdy decyzja nie wiązałaby prokuratora, to prokurator powinien wskazać jasne powody, dla których doszedł do odmiennych wniosków.

W sprawie V.C.L. i A.N., Trybunał uznał pomimo istnienia wiarygodnego podejrzenia, że byli ofiarami handlu dziećmi, ani policja ani prokuratura nie odwołała się do właściwego organu celem dokonania oceny mimo że w obu przypadkach było to sprawdzane przez prokuraturę, która nie zgodziła się z wnioskami właściwego organu bez podania jasnych przyczyn zdolnych podważyć te wnioski. Dodatkowo Sąd Apelacyjny ograniczył się do ustalenia, czy decyzja o oskarżeniu naruszała procedurę.

Trybunał uznał więc, że doszło do naruszenia art. 4 w przypadku obu skarżących.

Uznał również, że mimo że władze dokonały pewnych ułatwień dla skarżących po ich skazaniu, brak oceny czy byli ofiarami handlu mógł przeszkodzić w zabezpieczeniu ważnego materiału dowodowego mogącego pomóc w ich obronie. Taki proces był nierzetelny naruszając art. 6 ust. 1 Konwencji.