Kavala przeciwko Turcji

Turcja uchybiła zobowiązaniu wynikającemu z art. 46 ust. 1 Konwencji wykonania wyroku wydanego w dniu 10 grudnia 2019 r., w którym wezwano Rząd do zaprzestania aresztowania skarżącego i zapewnienia jego natychmiastowego uwolnienia – wyrok ETPC (Wielka Izba) z 11.7.2022 r. w postępowaniu na podstawie art. 46 ust. 4 Konwencji w sprawie Kavala przeciwko Turcji (skarga nr 28749/18), 16 głosami do 1:

naruszenie Artykułu 46 ust. 1 (moc wiążąca i wykonywanie orzeczeń) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Sprawa dotyczyła pytania skierowanego do Trybunału przez Komitet Ministrów Rady Europy, czy Republika Turcji uchybiła zobowiązaniu wynikającemu z art. 46 ust. 1 Konwencji do przestrzegania wyroku ETPC wydanego przez Izbę w sprawie Kavala przeciwko Turcji w dniu 10 grudnia 2019 r. Trybunał zauważył, że w następstwie wyroku sądy krajowe nakazały zwolnienie pana Kavali za kaucją w dniu 18 lutego 2020 r. Jednakże, pan Kavala po zwolnieniu został zatrzymany w dniu 18 lutego 2020 r. tego samego dnia na polecenie prokuratora w związku z usiłowaniem zamachu stanu (art. 309 kk), a następnie tymczasowo aresztowany następnego dnia. Został również tymczasowo aresztowany w związku z zarzutem szpiegostwa (art. 328 kk) w dniu 9 marca 2020 r.

W odniesieniu do tego nowego zarzutu o szpiegostwo wojskowe lub polityczne, z postanowienia z dnia 9 marca 2020 r. o tymczasowym aresztowaniu oraz z aktu oskarżenia z dnia 28 września 2020 r. wynikało, że podejrzenia szpiegowskie opierały się na podobnych faktach, a nawet identycznych z tymi, które Trybunał zbadał już w wyroku w sprawie Kavala. Trybunał zauważył ponadto, że podejrzenie o szpiegostwo opierało się również na działalności prowadzonej przez pana Kavalę w kontekście organizacji pozarządowych. Trybunał stwierdził zatem, że ani decyzje w sprawie zatrzymania pana Kawali, ani akt oskarżenia nie zawierały żadnych istotnie nowych faktów mogących uzasadnić to nowe podejrzenie. Podobnie jak podczas wstępnego aresztowania pana Kawali, organy śledcze ponownie odniosły się do licznych czynów, które zostały dokonane całkowicie zgodnie z prawem, aby uzasadnić jego dalsze tymczasowe aresztowanie, pomimo konstytucyjnych gwarancji przeciwko samowolnemu aresztowaniu. Trybunał zauważył, że Turcja podjęła pewne kroki w celu wykonania wyroku Izby z dnia 10 grudnia 2019 r., a także przedstawiła kilka Planów Działania. Zauważył jednak, że w dniu, w którym Komitet Ministrów skierował do niego sprawę, i pomimo trzech orzeczeń nakazujących jego zwolnienie za kaucją i jednego wyroku uniewinniającego, pan Kavala nadal był przetrzymywany w areszcie tymczasowym przez ponad cztery lata, trzy miesiące i czternaście dni. Trybunał uznał, że środki wskazane przez Turcję nie pozwalają na stwierdzenie, że Państwo-Strona działało w „dobrej wierze”, w sposób zgodny z „wnioskami i duchem” wyroku w sprawie Kavala lub w sposób, który uczynił praktyczną i skuteczną ochronę praw konwencyjnych, które Trybunał uznał za naruszone w tym wyroku.