Rustavi 2 Broadcasting Company Ltd i Inni przeciwko Gruzji

Brak stronniczości sędziego czy też naruszenia gwarancji rzetelnego procesu w sprawie własności kanału telewizyjnego - wyrok ETPC z 18.7.2019 r. w sprawie Rustavi 2 Broadcasting Company Ltd i Inni przeciwko Gruzji (skarga nr 16812/17)

Sprawa dotyczyła sporu o własność nad prywatnym kanałem telewizji Rustavi 2 - pierwszym skarżącym w sprawie. Spór doprowadził do orzeczenia Sądu Najwyższego Gruzji z marca 2017 r., stwierdzającego, że były właściciel stacji Rustavi 2 został zmuszony do oddania kanału telewizyjnego oraz że aktualni właściciele, drugi i czwarty skarżący w sprawie, nie byli więc osobami trzecimi - nabywcami w dobrej wierze. W toku procesu, aktywa spółki oraz wszystkie udziały w spółce zostały zamrożone. 

W sprawie przed ETPC aktualni właściciele Rustavi 2 zarzucali w szczególności brak niezależności oraz bezstronności sędziów rozpoznających sprawę. 

W wyroku ETPC orzekł 6 głosami do 1:

Brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego przed niezależnym oraz bezstronnym sądem) Konwencji w zakresie sędziego orzekającego w I instancji;

jednomyślnie:

Brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w zakresie sędziego orzekającego w postępowaniu apelacyjnym;

6 głosami do 1:

Brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w zakresie składu sądu orzekającego w sprawie w czasie postępowania kasacyjnego przed Sądem Najwyższym.

Trybunał uznał w szczególności, że wszystkie zarzuty stronniczości były nieuzasadnione oraz nieprzekonujące. Zaangażowani Dyrektora Generalnego Rustavi 2 w postępowanie dyscyplinarne przeciwko Prezes Sądu Najwyzszego kilka lat przed procesem, prowadzące do jej zwolnienia ze stanowiska sędziego w tamtym czasie, stanowił wiarygodne roszczenie braku bezstronności.

Mimo to, Sąd Najwyższy skrupulatnie ocenił wszelkie zagrożenia w tym zakresie oraz przekonująco rozwiał je w szeroko uzasadnionym orzeczeniu. 

Dochodząc do tych wniosków, Trybunał wziął pod uwagę w szczególności, że właściciele Rustavi 2 systematycznie wnosili bezzasadne wnioski o wyłączenie przeciwko różnym sędziom w każdej z 3 instancji, co mogło wynikać z próby sparaliżowania wymiaru sprawiedliwości, podczas gdy Dyrektor Generalny Rustavi 2 dokonywał bezzasadnych i ostrych ataków w mediach przeciwko sędziom krajowym zaangażowanych w orzekanie w procesie, a także przeciwko gruzińskiemu sądownictwu w ogóle.

Trybunał jednomyślnie odrzucił skargę jako niedopuszczalną w zakresie pozostałych zarzutów właścicieli Rustavi 2 (drugiego i czwartego skarżącego) jaki i tych wniesionych przez Rustavi 2 (pierwszy skarżący), a w szczególności zarzuty, że postępowanie zmierzało do uciszenia przez spółkę Skarbu Państwa stacji telewizyjnej.

Biorąc pod uwagę te ustalenia co do dopuszczalności, Trybunał zdecydował się znieść środki tymczasowego zgodnie z Regułą 39 Regulaminu Trybunału, wskazując gruzińskiemu rządowi, że powinien m.in. zawiesić egzekucję orzeczenia z marca 2017 r.