Tydzień 43 - Guerni przeciwko Belgii

Posłużenie się tajnymi agentami żeby rozpracować sieć przemytu narkotyków: brak naruszenia prawa do obrony - wyrok ETPC z 23.10.2018 r. w sprawie Guerni przeciwko Belgii (skarga nr 19291/07); 6 głosami do 1: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 Konwencji w zakresie użycia tajnych metod śledczych; brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 i 3 lit. d (prawo do przesłuchania świadków) Konwencji w zakresie braku możliwości przesłuchania informatora lub tajnego agenta lub spowodowania ich przesłuchania. 

Sprawa dotyczyła postępowania karnego skutkującego skazaniem skarżącego za przemyt narkotyków. W toku śledztwa, policja została uprawniona do skorzystania z usług informatora oraz tajnego agenta udającego nabywcę. 

Trybunał stwierdził w szczególności, że pomimo nieobecności ram prawnych, analiza legalności tajnej operacji dokonana przez sądy zapewniła właściwe gwarancje i nic nie świadczyło o tym, że prawa skarżącego do obrony zostały naruszone. Sądy uznały, na podstawie wiarygodnego materiału dowodowego w sprawie, łącznie z wyjaśnieniami skarżącego oraz innymi wyjaśnieniami innych oskarżonych, że zamiar przywozu narkotyków poprzedzał zaangażowanie informatora oraz tajnego agenta i ci ostatni nie wywarli żadnej presji w tym zakresie. Trybunał również uznał, że odmowa sądów krajowych przesłuchania informatora oraz tajnego agenta na tej podstawie, że takie przesłuchanie nie było konieczne dla ustalenia prawdy, była właściwie uzasadniona. Dlatego nie zauważył żadnej arbitralności i stwierdził, że obrona korzystała z wystarczających gwarancji procesowych aby zapewnić rzetelność procesu. 

Tydzień 24 - Tchokhonelidze przeciwko Gruzji

Postępowanie karne przeciwko urzędnikowi rządowemu dotyczące korupcji nie było rzetelne ponieważ sądy krajowe nie odniosły się do zarzutu prowokacji – wyrok ETPC z 28.6.2018 r. w sprawie Tchokhonelidze przeciwko Gruzji (skarga nr 31536/07); jednomyślnie: naruszenie Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji.

Sprawa dotyczyła domniemanej prowokacji policji wobec urzędnika rządowego. Na skutek tajnej operacji policji został skazany za domaganie się łapówki w zamian za pomoc w uzyskaniu pozwolenia na budowę. W postępowaniu karnym bezskutecznie zgłaszał zarzut, że był zachęcany czy też podżegany do popełnienia przestępstwa.

Trybunał zauważył w szczególności, że prokuratura nie przedstawiła żadnych argumentów aby odeprzeć uzasadniony zarzut policyjnej prowokacji. Sądy nie podały również przyczyn oddalenia mocnych argumentów skarżącego. Biorąc pod uwagę te dwa błędy w kontekście braku ram prawnych do przeprowadzania tajnych operacji w Gruzji, Trybunał uznał, że postępowanie karne przeciwko skarżącemu nie było rzetelne.

Tydzień 8 - Ramanauskas przeciwko Litwie (nr 2)

Nie było prowokacji w sprawie litewskiego adwokata – wyrok ETPC z 20.2.2018 r. w sprawie Ramanauskas przeciwko Litwie (nr 2) (skarga nr 55146/14); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 ust. 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego przed niezależnym i bezstronnym sądem) Konwencji.

Sprawa dotyczyła skazania skarżącego za łapownictwo w okresie kiedy pracował jako adwokat oraz jego zarzutu, że został nakłoniony oraz zmuszony do jego popełnienia czynu zabronionego przez zastosowanie prowokacji.

Trybunał stwierdził, że skarżący, który wcześniej wygrał sprawę przeciwko Litwie w podobnych okolicznościach,  wykazał istnienie autentycznego i poważnego sporu w sprawie prowokacji. Mimo to, żadna prowokacja właściwie nie miała miejsca a skazanie było uzasadnione. Skarżący sam zainicjował swoją przestępczą działalność, a tajna operacja mająca na celu zebranie dowodów przeciwko niemu miała charakter pasywny. 

Tydzień 14 - Matanović przeciwko Chorwacji

Chorwacki funkcjonariusz nie był podżegany do korupcji, ale jego prawo do obrony zostało ograniczone w postępowaniu karnym – wyrok ETPC z 4.4.2017 r. w sprawie Matanović przeciwko Chorwacji (2742/12); jednomyślnie: brak naruszenia Artykułu 6 § 1 (prawo do rzetelnego procesu sądowego) Konwencji w zakresie zarzutów skarżącego odnośnie prowokacji; naruszenie Artykułu 6 § 1 Konwencji w zakresie nieujawnienia wszystkich dowodów w postępowaniu karnym przeciwko skarżącemu; naruszenie Artykułu 8 (prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i korespondencji) Konwencji z uwagi na to, że procedura i kontrola nagrywania rozmów telefonicznych skarżącego nie była zgodna z prawem.

Sprawa dotyczyła skargi na prowokację, kontrolę operacyjną oraz nieujawnienie i wykorzystanie dowodu zdobytego w ten sposób. Skarżący był wiceprezesem Chorwackiego Funduszu Prywatyzacyjnego. W 2009 r. został skazany za korupcję, tj. za przyjęcie i ułatwianie przyjmowania łapówek w zamian za wsparcie projektów inwestycyjnych oraz prywatyzacji. Jego skazanie w istocie oparte zostało na materiale dowodowym uzyskanym poprzez nagranie jego rozmów telefonicznych w toku tajnej operacji z użyciem informatora.

Co do prowokacji, Trybunał wskazał, że śledztwo prokuratury pozostało w ramach tajnych działań i nie zmierzało do nakłonienia skarżącego do popełnienia przestępstw, których inaczej by nie popełnił.

W zakresie nieujawnienia wszystkich dowodów, Trybunał uznał, że brak zabezpieczeń proceduralnych pozbawił skarżącego możliwości ustalenia, czy nagrania znajdujące się w posiadaniu prokuratury, wyłączone z materiałów sprawy z uwagi na to, że dotyczyły jednostek, których ostatecznie nie oskarżono w postępowaniu, mogły złagodzić wymierzoną karę czy też poddać w wątpliwość wymiar popełnionych czynów przestępczych.